VOV4.Sêdang - Ô vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ! A rôh hôp má dêi Hneăng hôp kân Ho#i đông khu tơru\m cheăng Kuo#k ho#i lâp plâi tơnêi - IPU hiăng tơpui tơno hên troăng rơhlâ vâ mơnhông mơdêk krá tơniăn klêi hơnăm 2015 kố ah. Poâ Saber Chowdhyry, Kăn xiâm hnê ngăn Ho#i đông Khu tơru\m Kuo#k ho#i lâp plâi tơnêi, tối tiah kố, IPU 132 a Việt Nam cho môi tơdroăng ki hdró tơdroăng ki kal, tơdroăng ki hơ’lêh ‘na ki rơkê ple#ng [ă túa ki châ tơru\m cheăng dêi mâu kăn Kuo#k ho#i. {ă tơdroăng ki tơnêi têa tơku\m po, Việt Nam ôh ti xê veăng kum châ tơniăn dêi IPU 132, mê Việt Nam ối tơ’mot châ hên khu ki rơkê ple#ng sap ing mâu kong têa tung lâp plâi tơnêi. Hâi kố rơtế hvái ngăn mâu tơdroăng ki châ tơniăn le#m tung roh po hneăng hôp kân IPU 132 dêi tơnêi têa pin. Pó kôm tơmâng.

Ki [lêi chiâng kân má môi dêi Hneăng hôp kân Ho#i đông tơru\m cheăng Kuo#k ho#i lâp plâi tơnêi IPU-132 cho hiăng tối tơbleăng rơkong tơkêa dêi Hà Nội, mơjiâng rơkong tơpui chiâng tơdroăng ki pêi pro khât păng ‘nâng. Kố cho môi kơxop hlá mơ-éa ki kal, mơgêi mâu tơdroăng cheăng ki hiăng tơpui tơno dêi hneăng hôp kân Ho#i đông, mơhno tối ki séa ngăn dêi mâu khu kăn xiâm Kuo#k ho#i, mâu kong têa ối tung khu IPU, teăng mâ ăm lối 6 rơtal 500 rơtuh ngế tung lâp plâi tơnêi ‘na môi tơdroăng ki mơnhông mơdêk ki nếo dêi kuăn mơngế, ing mâu hnoăng cheăng lối rơpâu hơnăm troh a mâu tơdroăng cheăng ki châ mơnhông mơdêk krá tơniăn. Rơkong tơpui tơkêa Hà Nội kô pơtroh ăm hneăng hôp ki kân dêi khu kăn Ho#i đông Khu lâp kong têa a khế 9 hơnăm kố. Pôa Trần Văn Hằng, Kăn pơkuâ ngăn Vi [an tơpui kâ dêi Kuo#k ho#i tối ăm ‘nâi: Rơkong tơkêa Hà Nội cho hiâm mơno ki rơkê ple#ng dêi Việt Nam, pơxiâm sap ing pơxiâm mơhnhôk tơku\m po hneăng hôp kân Ho#i đông tơru\m cheăng Kuo#k ho#i lâp plâi tơnêi IPU 132, Việt Nam hiăng tơmiât troh tơdroăng ki athế ai rơkong tơkêa tối, vâ hdró ki rơkê ple#ng kân kơnía dêi Hà Nội. Rơkong tối tơbleăng Hà Nội hiăng châ Kăn xiâm hnê ngăn Kuo#k ho#i Việt Nam pơchuât a hneăng hôp kân Ho#i đông, tơdroăng kố ga cho vâ mơhno hnoăng cheăng ki kal kân xiâm, mơhno tối ki hâk tơngăm, ki rơkê kơnía khât dêi Việt Nam tung mâu kong têa tung lâp plâi tơnêi, mơhno tối ‘na troăng rơhlâ ki tơru\m tơpui kâ tiu dêi tơná ai ivá cheăng, tơru\m hên túa cheăng, kơhnâ khât tung veăng tơru\m cheăng tung lâp plâi tơnêi dêi pin ki châ tơ-[rê. Kố cho ki tơ-[rê ki hlo tơleăng má môi, pin hiăng tơku\m troh lối hr^ng khu, lối hr^ng ngê kăn Kuo#k ho#i vâ rơtế dêi pó tơpui tơno ‘na mâu tơdroăng ki pin rơtế [ă mâu kong têa vâi ê vâ hlê ple#ng. Tiah mê, ga châ ai tơdroăng tơru\m cheăng hên. Rơkong tơkêa Hà Nội cho vâ mơhno tối kơdró ki rơkê hôm khât dêi IPU.

A tâi tâng mâu rôh tơpui tơno mê, mâu kăn Kuo#k ho#i Việt Nam pơrá xông tơpui vâ veăng mơjiâng tơdroăng cheăng ăm i tơtro tâ, tơdrêng amê, xuân vâ hlê ple#ng [ă mơhriâm xo ki rơkê ple#ng dêi mâu kong têa vâi ê. A chơ phut tơpui tơno dêi Vi [an ki ngăn ‘na tơdroăng pro hơniâp le#m [ă kring vế dêi IPU ‘na tơdroăng tơplâ tung măng internet, khu kăn Việt Nam hiăng tơpui tối 8 tơdroăng, châ chêh tối tung kơxop mơ-éa ki mơ’nui dêi tơdroăng pơkâ ‘’Tơplâ a trang măng internet: Ki mơnhâu kân ó troh tơdroăng pro hơniâp le#m [ă kring vế lâp plâi tơnêi’’. Teăng mâ khu kăn Việt Nam, pôa Vũ Xuân Hồng, Kăn cheăng tung Vi [an tơpui kâ [ă kong têa ê dêi Kuo#k ho#i tối ăm ‘nâi: Tâng vâ tối, ai vâ chê tâi tâng mâu tơdroăng tơpui tối dêi khu kăn Việt Nam châ mâu khu râ kăn veăng vâ môi tuăn, xuân hâk mơnê. Tung mê, ki rơhêng vâ tối rơkong tơpui pin ‘na tơdroăng pâ thế Khu tơru\m cheăng Kuo#k ho#i lâp plâi tơnêi kô pơkâ thế Khu lâp kong têa po hneăng hôp lâp plâi tơnêi ‘na tơdroăng ki xúa măng internet, túa kring vế măng [ă tơdroăng ki tơplâ tung măng [ă xuân chiâng vâ mơjiâng pro tơdroăng tơkêa lơ mâu tơdroăng pơkâ dêi lâp plâi tơnêi vâ kring vế tơniăn ăm troăng hyôh măng internet, châ mơdât tơdroăng ki tơplâ tung troăng hyôh măng, [ă lơ ai tơdroăng tơplâ tung hyôh măng internet. Tâng lơ châ ai mâu tơdroăng tiah tối mê, kô veăng kum kal kân ‘nâng ăm hneăng hôp a Hà Nội roh kố.

        A roh hôp dêi Khu tơru\m mâu Kăn xiâm chêh tơm xo rơkong dêi Khu tơru\m cheăng Kuo#k ho#i, {ơrô Kuo#k ho#i Việt Nam hiăng pơkâ mâu tơdroăng cheăng ki vâ tơpui tơno tơchuôm, mê cho: ‘’Tí tăng túa cheăng dêi kơ koan kum ăm Khu tơru\m cheăng Kuo#k ho#i pêi châ tơ-[rê’’. Pôa Nguyễn Hạnh Phúc, Kăn pơkuâ {ơrô cheăng dêi Kuo#k ho#i Việt Nam tối: Tung pơla Kuo#k ho#i Việt Nam dế tí tăng túa cheăng dêi Kăn xiâm chêh tơm xo rơkong tiu Luât ki nếo, mê ing mâu roh hôp, tơpui tơno kố xuân hiăng kum ăm Việt Nam châ ‘nâi ple#ng hên tơdroăng ki ai pơxúa: Ngin xuân hiăng tí tăng ‘nâi ple#ng 2 túa pro dêi kong têa Ănglê [ă Pơhlăng tiu kơ tơdroăng ki ăm Kăn xiâm chêh tơm xo rơkong pro Kăn pơkuâ [ơrô cheăng Kuo#k ho#i. Laga, 2 kơ koan kố tơru\m cheăng ôh tá krá mê khoh chiâng tơdjâk troh hnoăng cheăng. Ai mâu kong têa bu ai 1 tíu cheăng, môi tiah Alơmăng, vâi pêi cheăng châ tơ-[rê khât, tơru\m tâ. Laga, [ă hnoăng cheăng athế pêi pro ga kân ó lối râ, kal athế ai khu kăn pơkuâ cheăng ki hmâ pêi to ‘na kơvâ ki mê, khu kăn ki veăng pêi cheăng kal athế châ tơ-[rê khât. Ai hên túa cheăng ki Kăn xiâm chêh tơm xo rơkong khu lâp kong têa pơkâ, laga, rêm túa cheăng, rêm túa pro mê ga tiu kơ rêm tơdroăng cheăng kal kí dêi tơnêi têa ki mê. Ki má péa, mâu túa cheăng ki kố ga tiu kơ tơdroăng ki ai tung kong têa kố tê, ôh tá tơtro vâ pêi pro [ă kong têa ki ê. Ki tơchuôm má môi, khu ki cheăng ‘na kơvâ kố athế rơkê păng ‘nâng, athế pâi cheăng kơhnâ khât, ôh tá xê bu ai to inâi, [ă kal athế tơru\m cheăng krá khât dêi pó, tơdrêng amê, kuăn mơngế ki cheăng tung mê, athế ai hiâm mơno ki tơdrăng le#m khât mê nếo kâi tơxâng [ă tơdroăng cheăng.

Ki tơdâng tơ’mô pơla vâi kơdrâi [ă vâi kơnốu [ă hnối pơcháu hnoăng cheăng ăm vâi kơdrâi cho ki xiâm, kal má môi châ tơpui tơno nhên khât a hneăng hôp IPU 132. Veăng châ tơmâng tung roh hôp kố, cho roh ki vâ ăm vâi kăn Kuo#k ho#i kơdrâi Việt Nam châ hlê ple#ng tơ’nôm [ă hriâm hên ing mâu tơdroăng ki rơkê ple#ng dêi mâu kong têa vâi ê tung pơkâ thế pêi pro cheăng ki rak tơdâng tơ’mô pơla vâi kơdrâi [ă vâi kơnốu, pơtroh dêi rơkong tơpui troh a Kuo#k ho#i tung la ngiâ kố ah. Jâ Trương Thị Mai, Kăn pơkuâ ngăn Vi [an mâu tơdroăng ki kal dêi pơlê pơla Kuo#k ho#i-Kăn xiâm hnê ngăn khu kăn kơdrâi Kuo#k ho#i Việt Nam ki veăng hôp tơrá mâu kăn Kuo#k ho#i kơdrâi roh má 21 tối ăm ‘nâi: {ă Kuo#k ho#i Việt Nam, mê cho athế pêi pro tơdrêng tung troăng rơhlâ dêi Luât. Pin kal athế pơkâ pêi pro mâu tơdroăng ki rơkê khât tung tơdroăng kố, la athế thăm pêi pro kơhnâ khât tâ ‘na tơdroăng kố. Pin hiăng ai kơxop mơ-éa luât pêi cheăng, [ă 1 tơdroăng ki kum ăm tơdroăng cheăng [ă Luât ki rak tơdâng hnoăng cheăng pơla vâi kơdrâi [ă vâi kơnốu, Luât ki hbrâ mơdât tơxiăn tơpâm tung on veăng rơpo\ng hngêi, la pin kal athế kơdôu mơ-eăm hên tâ vâ tơru\m hnê tối tung kơxop mơ-éa luât. Pak^ng mê, pin athế séa mơnhên ngăn ‘na rak vế, pêi pro tiu troăng rơhlâ vâ pêi pro tro luât tâ. Akố, ai tơdroăng ki tro pro xôi kân ‘na rak vế tơdâng tơ’mô hnoăng cheăng pơla vâi kơdrâi [ă vâi kơnốu, amê, kal athế ai pơkâ pêi pro i nhên mâu hnoăng cheăng. Ki mơ’nui, pin athế ai mâu kăn ki rơkê ing Kuo#k ho#i ăm mâu tơdroăng cheăng ki tơdjâk troh rak vế tơdâng tơ’mô pơla mâu vâi kơdrâi [ă vâi kơnốu, ai tiah mê ‘nôi nếo khoh châ tơdâng khât tung hnoăng cheăng pơla vâi kơdrâi [ă vâi kơnốu’’.

Cho kăn xiâm ki pơkuâ ngăn hneăng hôp IPU 132, Việt Nam ti xê bu ai hnoăng ki rơkê tung veăng tơpui tối, hnê khe#n tung rôh hôp, [ă po mơjiâng hneăng hôp kố, mê ối tí tăng ‘nâi ple#ng, veăng tối tơbleăng dêi tơdroăng cheăng ki rơkê dêi tơná tung hnoăng cheăng vâ pêi cheăng châ mơnhông mơdêk, krá tơniăn, mơjiâng kơ koan ki kum cheăng ăm Kuo#k ho#i châ tơ-[rê. Ti xê to tiah mê, lối 1600 ngế kăn Kuo#k ho#i dêi lâp plâi tơnêi troh a Hà Nội xuân hiăng châ tơru\m vâ pơkâ pêi pro hên mâu hnoăng cheăng, môi tiah tê mơdró kâ, ‘no liăn cheăng mơjiâng pro tơmeăm khoăng, tơdroăng ki tơ’mot tơmối mot ôm hyô a Việt Nam xuân môi tiah tơdroăng ki Việt Nam lo troh a mâu kong têa vâi ê.

Nhat Lisa tơplôu Gương pơchuât