Rơpo\ng jâ Trần Thị Liên a cheăm Hòa Đông, tơring Krông Pa], kong pơlê Dak Lak ai vâ chê 7 sao kơphế hiăng krâ, plâi ôh ti dâi kal athế ‘nhê tah vâ pêt ki ê nếo. Jâ Liên tối ăm ‘nâi, rơpo\ng jâ tối vâ ‘mâi pêt kơphế, lâk tah lôi xiâm kơphế hiăng krâ la ôh tá ai liăn rôe hdrê. Tơdrêng mê, Khu pơkuâ ngăn ‘na chiâk deăng dêi cheăm tối pơtâng ăm rơpo\ng jâ ‘na kơxo# liăn kum ăm kuăn pơlê ‘mâi pêt kơphế, jâ hâk phiu păng ‘nâng. La tơdroăng ki hơniâp ro dêi rơpo\ng jâ ôh pá ton to lâi, drêng jâ râng dêi hồ sơ lăm mung liăn. Jâ Trần Thị Liên tối ăm ‘nâi:

‘’Nôkố lăm mung vâi tối ăm mung bu ton sap 1 troh 2 hơnăm, la tung pơla 2 hơnăm mê athế mơdrếo tâi kơxo# liăn ăm mung; pơtih mung 100 rơtuh ai 2 hơnăm athế mơdrếo tâi kơxo# liăn ki mê, tâng tiah mê, rơpo\ng á ôh tá la lâi ai liăn vâ ‘mâi pêt dêi kơphế’’.

Mâu rơpo\ng ki mung liăn vâ ‘mâi pêt dêi kơphế tối ăm ‘nâi, maluâ troăng hơlâ ăm mung hiăng ai la lối hên tơdroăng athế chêh pro hlá mơ-éa, athế mơnhên tơdroăng ‘mâi pêt kơphế, ki ối tung kơpong pêt kơphế châ kong pơlê hiăng pơkâ hdró, athế rak vế, pêi pro tro tơdroăng ki vêh pêt kơphế xua Khu kăn xiâm pơkuâ ngăn ‘na chiâk deăng [ă mơnhông mơdêk thôn pơlê mơ’no mê ai hên kuăn pơlê chiâng tô tuăn. Pak^ng mê, tơdroăng ăm mung liăn vâ ‘mâi pêt kơphế dế nôkố châ ăm mung tiô rơnó ki apoăng pêi tơnêi ki nếo châ ăm mung 80 rơtuh liăn 1 ha, hơnăm má péa châ mung 30 rơtuh liăn, hơnăm má 3, má 4 mung châ 40 rơtuh liăn. Tơkéa vâ tối, tung pơla mê, mơngế ki mung sap ing 130 troh 150 rơtuh liăn vâ ‘mâi pêt 1 ha kơphế. La kuăn pơlê ôh tá mung 1 hdroh mê athế mung hên hdroh tung hên hơnăm. Tơdroăng kố, pro chiâng pá ăm kuăn pơlê drêng vâ ai liăn hên môi hdroh tung vêh ‘mâi pêt kơphế. Xua mê, kuăn pơlê xuân ôh tá hâk mơnâ ‘na tơdroăng lăm mung liăn.

Pôa Nguyễn Văn Minh, Kăn pho\ hnê ngăn Vi [an tơring }ư\ Mgar tối ăm ‘nâi:

‘’Cho ‘nâng, hngêi rak liăn xuân hiăng ai hên troăng hơlâ vâ tah lôi mâu tơdroăng ki pá, môi tiah: tơnêi dêi kuăn pơlê ôh ti eâ athế châ hơdró ngăn vâ ‘nâi dâi le\m lơ ôh, rơpo\ng ki lâi tá hâi ai ph^u rak xúa tơnêi mê kal athế ai mơnhên dêi khu kăn pơkuâ ngăn cheăm [ă hía hế. Maluâ ti mê, tơdroăng ki kal rơhêng vâ mung liăn dêi kuăn pơlê cho hên, la hngêi rak liăn kum ‘na chiâk deăng bu ai mung a kơlo 150 rơtuh liăn 1 ha. Tung plâ 4 hơnăm kuăn pơlê ôh tá ai kơxo# liăn ki ê tâng pơtối ‘mâi pêt, tâng lơ ai pêt mâu hdrê loăng ki ê mê kơxo# kế tơmeăm pêi lo tê châ liăn bu iâ, xua mê kuăn pơlê ôh tá hâk vâ to lâi ‘na tơdroăng mung liăn mê’’.

Dak Lak cho kong pơlê ki ai tơnêi pêt kơphế hên má môi tung lâp tơnêi têa, lối 203 rơpâu ha, tung mê ai chât rơpâu ha kơphế hiăng krâ, ôh pá dâi. Vâ kum ăm tơdroăng ‘mâi pêt 27 rơpâu ha kơphế ki hiăng krâ, hơnăm 2013 hngêi rak liăn kum ‘na chiâk deăng hiăng tơkêa kô ăm mung lối 3 rơpâu rơtal liăn. La klêi kơ’nâi 3 hơnăm pơkâ pêi pro, hngêi rak liăn bu xiâm ăm mung lối 50 rơtal liăn [ă tơnêi ki pêt lối 600 ha.

Vâ to\ng kum ăm tơdroăng mung liăn ‘mâi pêt kơphế, pôa Tăng Hải Châu, Kăn pho\ pơkuâ ngăn Hngêi rak liăn tơnêi têa ki ai tíu cheăng a Dak Lak pâ thế:

‘’Chin phuh kal xúa kơxo# liăn dêi tơnêi têa vâ ôh tá xo liăn ăm mơngế ki ‘mâi pêt loăng kơphế tung pơla loăng kơphế tá hâi ai plâi vâ kuăn pơlê hmiân tuăn. Ki má péa nếo, hbru hdrê loăng ăm mơngế ki vêh pêt loăng kơphế, xua mê xuân cho roh ki vâ tơ’lêi hlâu ăm pin châ ‘mâi vêh pêt dêi kơphế [ă hdrê loăng ki dâi le\m. Peăng tơring, cheăm, kal athế ai khu râ, kơvâ cheăng veăng to\ng kum, tâng tơkôm to hngêi rak liăn kô tơpá vâ khoh chiâng pêi pro. Athế hnê tối, mơhnhôk kuăn pơlê athế ‘nâi ple\ng nhên ‘na tơdroăng ‘mâi vêh pêt kơphế, mê pin nếo châ pêi pro klêi tơdroăng ki ‘mâi pêt kơphế ki dâi le\m’’

Ki păng ‘nâng ăm hlo, kuăn pơlê xuân athế tí tăng mơnhên ngăn dêi tơdroăng ki vêh pêt kơphế hiăng krâ tung pơla trâm tơdroăng pá. Troăng hơlâ ki ăm mung liăn vâ ‘mâi pêt kơphế cho kal khât păng ‘nâng, la kal athế tah lôi mâu tơdroăng ki pro pá vâ kuăn pơlê pơtối châ mung liăn tơ’lêi hlâu tâ iâ.

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng