Pong dêi Rơđế
Chủ nhật, 07:00, 14/05/2023 H’Za Wut/VOV Tây Nguyên H’Za Wut/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Pong, chêa ga hiăng hmâ tung tơdroăng rêh ối dêi mơngế Rơđế to lâi rơxông kố. Sap ing ton tĭn nah, pong cho tơmeăm ki hmâ ƀă mơngế kơdrâi, vâi droh Rơđế môi tiah vâ mơhno tơdroăng ki kơhnâ, kơdo mơ-eăm cheăng. Mâu pong, chêa ki lĕm mơnâ mâ ngăn ti xê to xúa tung rêh ối mê ối cho túa ki lĕm tro dêi mơngế Rơđế.

 

Pong cho môi tung mâu khôi túa lĕm tro ki tơviah dêi mơngế Rơđế hiăng hmâ ƀă pơlê pơla. Um meá mơngế Rơđế pôu a rŏng đi đo hiăng hmâ hlo um méa mê ƀă hên ngế. Mê cho um dêi ngế kơdrâi kong ngo ki ai ivá rơdêi lăm a chiâk deăng, ôh tá la lâi chiâng lôi pong ki lĕm mơnâ mâ ngăn vâ tâ kơchâi, tâ plôi têa, tâ tơ-uâ, póu ƀă hên hĕng tơmeăm khoăng ki ê. Pôa Y Sao Hwing, 93 hơnăm ối a ƀuôn Pơr, cheăm Ea Tul, tơring Čư̆ Mgar, kong pơlê Dak Lak ai tối, pong, chêa hiăng ai ƀă rơxông mơngế Rơđế ing chal vâi krâ roh ton nah. Mâu pong, chêa tiô mơngế Rơđế tung mâu khế hơnăm tơplâ tơplong ƀă troh nôkố xuân u ối ƀă mơngế Rơđế.

“Ôh tá ‘nâi sap ing la lâi nah, hiăng hlo ai sap a rơxông vâi krâ nah hiăng ai pong, chêa, tung pơla ngin dế ối tơxĭn nah, ing rơxông jâ pôa ngin hiăng ai pong, chêa. Ing chal vâi krâ roh nah hiăng rơkê tĕn pong, chêa, rơxông kơ’nâi hriâm tĕn ing rơxông hdrối. Lăm ko phêa, pôe, klêa, pâ phêa têng khăng a drá peăng klêi mê klêa vâ pro tơlêa tĕn pong, chêa. Ki kal má môi cho pro kơpeăng pong, chêa i krá lĕm mê nếo chiâng châ xúa ton, kế ki vâ pro kơpeăng pong, chêa mê cho loăng hmŏn tung kong. Klêi kơ’nâi pro kơpeăng troh a hơnâng pong, tiô kơ tơdroăng pro um tơvó lơ um tơveâng. Troh mơ’nui cho tơdroăng ki pro kơxái pôu pong, hmâ pro ƀă kơxái loăng kong lơ pro ƀă rái”.

 

Pong, chêa ối cho tơmeăm ki vâ pro pơro, lĕm mơnâ mâ ngăn, hên vâi krâ ki rơkê tĕn mơjiâng pong, chêa tiô tơdroăng ki rơkê dêi rêm ngế. Um méa pong, chêa đi đo ai tung tơdroăng hơdruê, rơngê, ting ting, rơkong tơpui tơcho, tơdjếi dêi Rơđế. Vâ khoh ai pong, chêa ki lĕm, mâu vâi krâ athế ai tuăn tơmiât rơkê, kơpeăng kŏng rơkê, kơhnâ mơ-eăm. Pôa Y Djuăn Ktla, 80 hơnăm ối a ƀuôn Triă, cheăm Ea Tul, tơring Cư̆ Mgar, kong pơlê Dak Lak ai tối: um méa dêi mơngế jâ, ngế nôu lo lăm prôk chêng tê kơtê, rŏng pôu pong, pôu chêa drêng kong hiăng vâ xêi măng đi đo ối tung tuăn mơno rêm ngế.

“Vâ tĕn chiâng môi to pong, chêa cho tơdroăng ki pá, bu ai mơngế ki hâk git, ai mâ ngăn rơkê tơtro, rơhêng vâ hriâm mê nếo chiâng tĕn pong, chêa. Môi tiah ngin kố hmâ tơmâng rơkong hnê tối dêi nôu pâ, jâ pôa, mâu ngế ki rơkê tung pơlê vâ hriâm tĕn pong. Dế nôkố vâi krâ-nhŏng o xuân ối xúa mâu pong, chêa lo lăm a chiâk deăng. Tung mâu rơkong tơpui pơto pơtih xuân u ối “Kơnốu râng drê, kơdrâi pôu pong, rơtế dêi pó lo lăm a chiâk”. Tơdroăng kố vâ mơnhên tối ing roh vâi krâ nah pong, chêa cho tơmeăm ki ôh tá păng lôi tung rêh ối rêm hâi”.

 

Dế nôkố, pong, chêa cho môi tung mâu tơmeăm ki vâ pro tơbâ vế ăm tơmối drêng vâi troh ngăn mâu tíu ôm hyô a mâu tơring, cheăm. Maluâ ti mê, khu rơxông nếo hdroâng Rơđế preăng hlo hên ngế vâi rơtăm hâk vâ ƀă tơdroăng tĕn bro pong-chêa tiah khôi vâi krâ roh nah, mâu krâ pơlê tô tuăn ó khât vâ ti lâi khoh châ pơtối rak vế ‘na tơdroăng tĕn mơjiâng pong-chêa ăm rơxông kơ’nâi ah nếo. Pôa Y Sao Hwing, ôí tối cho pôa Ƀlin, 83 hơnăm, ƀuôn Pơr, cheăm Ea Tul, tơring Čư̆ Mgar, kong pơlê Dak Lak ai tối:

“Rêm hdroâng hdrê tung rơpŏng hngêi ai pong, chêa ki kân kŭn, pơrá phá dêi pó, mâu vâi jâ, mâu vâi nôu po pong, chêa kân tâ, vâi hdrêng kô châ dêi mâu vâi pôa, vâi pâ tĕn bro mâu chêa, ró, réo ki kŭn tâ. Dế nôkố hên ngế ôh tá ‘nâi tĕn pong, chêa xếo, á tô tuăn ó khât drêng hlo hên ngế rơtế tơ’mô hơnăm ƀă ngin ki chiâng tĕn tơmeăm vâi hiăng prôk lêk lôi, rơxông nếo pá u hlo ai khu ngế ki tĕn pong, chêa Rơđế xếo, tâng mâu vâi rơxông nếo hâk git kơ hriâm mơni vâi kô chiâng vâ tĕn”.

 

Tơdroăng rêh ối chal nếo nôkố ai hên tơmeăm, túa gok gâ la pong-chêa dêi kuăn ngo xuân u ôí ƀă tuăn mơno dêi pơlê pơla, tơdroăng ki po pong, chêa, ró, réo pá rŏng vâi kơdrâi Rơđế xuân u ối mơhno um meá ki hên ngế hiăng hmâ trâm hlo.

 

H’Za Wut/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC