Pôa A Chinh - Krâ pơlê thôn Măng Rương, cheăm Văn Lem, tơring Đăk Tô, kong pơlê Kon Tum tối ăm ‘nâi, sap ing chal vâi krâ roh ton nah, mâu khôi túa, vêa vong tiô khôi hmâ dêi mơngế Rơteăng xuân ối châ rak vế, pơtối pêi pro. Kuât cho ki xiâm dêi pơlê, cho tíu ki hmâ tơkŭm po mâu tơdroăng tŏn chêng tôu koăng, rơngê ting ting, kơhnhon xuăng, mâu túa pêi pro tiô chal vâi krâ roh ton nah cho krih krip. Xua mê, tâi tâng mâu pơlê dêi mơngế Rơteăng tung cheăm Văn Lem pơrá ai kuât.
“Vâi krâ-nhŏng o Rơteăng xuân ối rak vế pêi pro kuât xŏn ngi ‘ngêi tơdế pơlê, kuâ kuât hmâ lêm ƀă hlá xá. Bu to trăng kuât nôkố tê kơnôm tơnêi têa mơ’no pro ăm i krá xua mê pro ƀăng ƀê tong, xơmong. Mâu tơmeăm ki ê, pơrá pro ƀă loăng, kơlá, pơ-óu ko xo ing kong, pro tiô khôi hmâ. Kuât nôkố ga ai phá tâ iâ ƀă chal vâi krâ roh nah, hdrối nah trêi kuât pro ƀă kơlá, pơ-óu la nôkố pro ƀă tâl ăm ga i krá kâk tâ”.
Ngoh A Ku, Kăn ngăn ‘na Mơhno túa lĕm tro, pơlê pơla dêi cheăm Văn Lem, tơring Đăk Tô (Kon Tum) tối: Cheăm nôkố ai lối 650 rơpŏng, lối 2 rơpâu 800 pơ’leăng mâ mơngế, ki hên cho hdroâng Rơteăng (châ 95% tung tâi tâng pơ’leăng mâ mơngế a kố). Tơdroăng rêh kâ ối dêi vâi krâ-nhŏng o akố ki hên cho pêi chiâk pêi deăng. Tung mê, ki hên cho pêt báu klâng, prá, alâi, pôm ƀă iâ kơphế. Hơnăm 2023, cheăm hiăng châ plah inâi thôn pơlê nếo. Ngoh A Ku ai tối, maluâ tơdroăng rêh ối hiăng chía tơxông tơtêk, túa pêi chiâk pêi deăng hiăng rơkê, la khôi túa, vêa vong dêi mơngế Rơteăng xuân ối châ rak vế mâu túa rơkâu xối tung mâu rơnó pêi chiâk deăng, maluâ ƀă báu.
“Tiô khôi túa, vêa vong tung pêi chiâk deăng dêi mơngế Rơteăng dâng khế 3, khế 4 dương lịch vầi krâ nhŏng o lo a klâng chiâk, mơdâ pêt hdrê. Pơlê xuân ối rak vế mâu leh mơdĭng chiâk deăng tiô kơ rơnó tung hơnăm. Tung mâu leh mơdĭng mê, ngăn lơ dah ai xêh kế tơmeăm, mâu hơnăm ki pêi kâ châ hên báu, prá, alâi, pôm, plâi kô pôh kâ kơpôu, pôh chu. Mâu leh mơdĭng ôh tá păng lôi ai khu vâi droh rơtăm tŏn chêng tôu koăng, rơngê rơngối, kơhnhon xuăng hơniâp ro. Klêi kơ’nâi to lâi khế kơ’nâi mê po Tĭng Kâ Tŏng, cho ‘no hdrê báu ton vâ pế kâ, klêi mê to lâi khế nếo po mơdĭng Xơkêa Kơdéa, po văng troăng troh a chiâk deăng lăm ngăn klâng chiâk dế báu pơxiâm xiu. Mâu khế mơ’nui hơnăm pơlê tơkŭm po Tĭng Kâ Báu Nếo”.
A cheăm Văn Lem, tơring Đăk Tô dế pơkâ pêi pro hên túa ki hơ’lêh mâu hdrê pêt, xúa khoa hok kih thuât, ing mê, mơdêk tơdroăng pêi lo liăn ngân ăm mâu rơpŏng kuăn pơlê. Nếo achê kố, Khu ngăn kuăn pơlê pêi chiâk dêi tơring hiăng kum mâu rơpŏng 300 xiâm mâu hdrê loăng, 1 tâ̆n phon ƀă lối chât to chu kŭn. Tiô pôa A Chinh tối, nôkố, vâi krâ-nhŏng o hiăng ‘nâi xúa ki tơƀrê dêi khoa hok kih thuât tung pêi chiâk pêi deăng, drêng châi tamo mê athế troh khăm pơlât a hngêi pơkeăng. Maluâ, mâu tơdroăng ki rơkâu xối vâi krâ nah kuăn pơlê xuân ối rak vế dêi, xua mê, cho môi pâ dêi tuăn mơno ki loi tĭng.
“Hdrối vâ mơdâ pêt kế tơmeăm apoăng hơnăm mê xuân u ối mâu rơpŏng ki pôh kâ chu, kâ í, prông tơxông, xuân ai mâu rơpŏng ki rơkâu xối mâu khu xeăng i tŏng kum. Drêng tung pơlê ai mơngế châi tamo, xuân rơkâu pâ khu xeăng ăm mâu vâi ‘nĕng ôh tá châi tamo, thâ rĕng prêi lĕm. Maluâ ti mê, vâi krâ-nhŏng o châi tamo xuân kal athế lăm troh a hngêi pơkeăng, vâ ivá châ chăn rĕng prêi lĕm”.
Ngoh A Ku, Ngế cheăng ‘na Mơhno túa lĕm tro-pơlê pơla dêi cheăm Văn Lem, tơring Đăk Tô, kong pơlê Kon Tum xuân tối ăm ‘nâi: Vâ pơtối rak vế, chôu ‘măn ƀă mơdêk ki kơnía dêi túa lĕm tro chal vâi krâ nah, hnoăng cheăng dêi krâ pơlê, mơngế ki châ kuăn pơlê loi tơngah cho kal khât ‘nâng. Xua mê, rêm hơnăm, khu kăn pơkuâ ƀă mâu râ cheăng pơrá ai tơkŭm po trâm mâ, mơhnhôk vâ ai troăng hơlâ tŏng kum, vâ mơhnhôk kuăn pơlê pơtối rak vế dêi khôi túa lĕm tro dêi hdroâng kuăn ngo tơná.
“Tung cheăm Văn Lem, tơring Đăk Tô dế nôkố pơtối rak vế tơdroăng ki trâm mâ pơla mâu vâi krâ pơlê vâ tơno tơnêng tơkŭm po 3 tơdroăng leh mơdĭng tiô khôi vâi krâ nah. Mơdĭng ki apoăng tung hơnăm cho Tĭng Kleăng Kơneăng Têa xua krâ pơlê cho ngế ki pơkuâ xiâm, hnối xing xoăng tơdroăng cheăng ăm vâi krâ-nhŏng o hbrâ mâu tơmeăm khoăng ăm hâi mơdĭng mê tơtro, tơniăn, ro rih ƀă ai pơxúa. Ki má péa nếo, Xơkêa Kơdéa, cho Tĭng kơdê oâ hdrong, văng troăng prôk i bâ troh a chiâk klâng hbrâ chê troh rơnó báu tum. Yâu dâng khế 10 dương lịch drêng báu hiăng tum khât ah, mê tâi pơlê pơla tơkŭm xôe, pôe dêi báu ƀă hnối po Tĭng Kâ Báu Nếo”.
Vâ mơdêk tơdroăng kring vế rak ngăn khôi túa lĕm tro ki kơnía dêi hdroâng kuăn ngo, Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê Kon Tum hiăng kĭ hlá mơ-éa mơ’no hên tơdroăng pơkâ, Tơdroăng ki pơtối rak vế, mơdêk ‘na tơdroăng rak vế ếo pơtâk, tơmeăm xâp rơnuâ dêi kuăn ngo; pơtối rak ‘măn, mơnhông ‘na tŏn mơđah chêng koăng; pơtối rak vế ƀă mơnhông tơdroăng pro kuât tiô khôi hmâ; pơkâ tơdroăng ki lăm mơnhên ngăn tơmeăm khoăng tung lâp kong pơlê. Tơdroăng ki pơtối rak vế mâu khôi túa, vêa vong dêi mơngế Rơteăng a cheăm Văn Lem, tơring Đăk Tô xuân cho môi pâ dêi tơdroăng rak vế pêi pro tiô troăng pơkâ, túa hnê djâ dêi Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê Kon Tum.
Ngoh A Ku, Ngế cheăng ‘na Mơhno túa lĕm tro - Pơlê pơla cheăm Văn Lem tối tơno ‘na mâu tơdroăng rak vế ƀă pơtối mơdêk ki kơnía a pơlê cheăm tơná
Viết bình luận