Xối pâ kong mêi dêi mơngế Rơđế a pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, Dak Lak
Chủ nhật, 06:00, 09/06/2024 H’Xiú H’Mok/VOVTâyNguyên H’Xiú H’Mok/VOVTâyNguyên
VOV4.Xơ Đăng - A khế 3 khế 4 rêm hơnăm, drêng rơnó tô mơdrăng Tây Nguyên pơxiâm troh rơnó ki tô ó, kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo a Tây Nguyên tơkŭm po mơdĭng rơkâu kong mêi. Kố cho tơdroăng pro mơdĭng ki pơxúa rơkâu kong mêi tro tô ‘ló, báu prá alâi xông drêh, pơlê phâi tơtô.

Tung dế hngêi mơhno túa lĕm tro ƀuôn Ky, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak, ai tá idrâp chêng koăng, pơchâu rơkâu xối pâ khu xeăng mot tung idrâp chêng hơniâp ro. Rơkong rơkâu xối pâ mê tiah kố: “Ô mâu xeăng, ơ mâu jâ pôa rơtế vêh akố ngăn ƀuôn Ky rơkâu xối pâ kong mêi, tŏng kum ăm kong mêi tro tôu ‘ló, mâu kế tơmeăm pêt chiâng dâi lĕm, plâi kơtóu hên. Tŏng gum ăm vâi krâ nhŏng o ai hên ivá, tơdroăng rêh ối hơniâp lĕm, ôh tá tro pơreăng tâ tú ƀă kuăn mơngế, hdrê loăng pêt ƀă mơnăn păn.

Mơgêi rơkong rơkâu xố, pôa pơchâu rơkâu xối pleăng mâu kế tơmeăm krếo mâu xeăng ƀă kế pleăng cho môi pŭm í hmong ƀă môi xiâm drôu. Pơtối mê cho tơdroăng ki rơkâu xối gô̆m văng mâu nhâ loăng, bro mơgrúa lĕm chiâk deăng, chối báu, lăm lúa kuăn kiâ kong, troh tah mâu kuăn kiâ ki kâ ‘nhiê kế tơmeăm pêt. Mơ’nui cho tơdroăng rơkâu xối ok têa bro kong mêi, cho pơtroh mâu tơdroăng ki rơhêng vâ dêi kuăn pơlê pâ xeăng plêng ăm kong mêi lĕm tơniăn vâ mâu hdrê loăng pêt chiâng lĕm ngiât, ôh tá tro oâ hdrong, chêm kơnái kâ ‘nhiê.

Y Bang Ƀyă, krâ pơlê (hmâ krếo cho pôa Y Răk), a ƀuôn Ky ăm ‘nâi, kố cho môi tơdroăng ki rơkâu xối châ hdroâng Rơđế râk vế tung rơxông nôkố.

“Tung môi hơnăm vâi krâ nhŏng o athế trâm dêi rơpó môi xôh, trâm dêi rơpó vâ tơpui tơno ‘na tơdroăng rêh kâ ối, tơdroăng pêi chiâk pêi deăng. Tung mâu pơlê, hâi ki mê cho hâi leh vâ vâi trâm dêi rơpó, hriâm ƀối ing dêi rơpó, hnê tối mâu tơdroăng pêi chiâk deăng, rơhêng vâ rơnó mê hngê hơnăm kố châ pêi chiâng hên kế tơmeăm ƀă pro pơxúa ai hmê kâ phâi, rơpŏng hngêi hơniâp ro, rế hía tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê rế tơniăn lĕm tâ”.

Klêi kơ’nâi mơdĭng rơkâu xối kong mêi, rêm ngế lăm troh a hngêi mơhno túa lĕm tro pơlê pơla vâ mơdĭng rơkâu xối ivá ăm krâ pơlê ƀă rơtế ôu drôu xiâm, hơniâp ro hơdruê xuăng, tŏn chêng koăng. Kố xuân cho rôh vâ mơngế Rơđế hnê pơchân dêi kuăn ‘nĕng cháu chái ‘na môi tơdroăng mơdĭng rơkâu xối, ‘măn chôu ki kơnía ‘na ki lĕm tro dêi hdroâng kuăn ngo. Hbrâ rơnáu mâu tơdroăng rơkâu xối rơtế ƀă kuăn pơlê tung pơlê, ngoh Y Long Niê Siêng, ối a ƀuôn Ky, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột tối:

“Ƀă đoân viên droh rơtăm ngin mê gá ai pơxúa khât. Má môi, cho rak vế, khôi túa lĕm tro dêi hdroâng kuăn ngo Rơđế akố.  Má péa mê ngin châ hriâm ƀối ‘na hnoăng cheăng hbrâ rơnáu xuân môi tah mâu rôh ki hbrâ rơnáu krâu vâ pro tiah lâi ăm rơkâu xối pâ kong mê kố châ rak vế tơniăn, vâ pơtối châ rak vế, ‘măn chôu ăm mâu rơxông xo ah hmôi”.

Mơdĭng rơkâu xối pâ kong mê, mơngế Rơđế khĕn cho “Kăm mah” cho môi tơdroăng ki rơkâu xối khôi hmâ châ tơkŭm po rêm hơnăm, klêi kơ’nâi vâi kơdrâi krâ nhŏng o hiăng gô̆m văng dêi mâu hlá nhâ, bro mơgrúa lĕm chiâk deăng, bu ối tơkôm to kong mêi vâ chối báu, pêt alâi. Tơdroăng rơkâu xối kố hmâ châ pro a mơ’nui khế 3 lơ tung khế 4, drêng kong prâi mot tung rơnó tôu mơdrăng. Mơngế Rơđế túa tơmiât tiah kố, klêi kơ’nâi mơdĭng rơkâu xối “Kăm mah” mê vâi krâ nhŏng o nếo chiâng pêt alâi, chối báu vâ trâm kong mê tro, tôu ‘ló, ôh tá tro mâu kuăn kiâ kong kâ ‘nhiê kế tơmeăm pêt.

Tiô pôa Y Ơm Eñuôl (krếo cho pâ H’Lim), ngế ki pơkuâ chi ƀô̆ ƀuôn Ky, hlo mâu tơdroăng ki tơdjâk dêi kơphô̆, tơdroăng rêh ối pêi chiâk deăng dêi pơlê cheăm hiăng hơ’lêh hên, hlối ai mâu tơdroăng hơ’lêh tung mâu tơdroăng mơdĭng rơkâu xối ƀă tơdroăng loi tĭng tung pêi chiâk deăng. Laga, mâu hơnăm achê kố, ƀă tơdroăng tŏng kum dêi tơnêi têa ƀă kơvâ mơhno túa lĕm tro, mâu tơdroăng rơkâu xối khôi hmâ châ ‘mâi mơnhông ƀă rak vế tung pơlê pơla cheăm.

“Ƀă tơdroăng ki hnê mơhno dêi pơlê kong kơdrâm, dêi kong pơlê vâ rak vế khôi túa lĕm tro dêi hdroâng kuăn ngo tơná, mê ngin xuân ối mơ-eăm ‘mâi mơnhông bro tiô khôi túa tơlá ton nah, ai pơxúa vâ kuăn cháu xo ah hmôi ‘nâi ƀă kô rak vế”.

Rơtế ƀă tơdroăng mơdĭng rơkâu xối pâ kong mê, a ƀuôn Ky nôkố xuân ối rak vế kơno têa ƀă tơdroăng rơkâu xối kơno têa. Khu ki tŏn chêng tơgôu koăng, mâu ngế ki hơdruê xuăng dêi pơlê xuân ối châ rak vế hriâm tâp ƀă lăm mơđah a hên tơdroăng ki tơkŭm po mơhno túa lĕm tro dêi kong pơlê, pơlê kong kơdrâm. Kố xuân cho túa vâ kuăn pơlê, malối cho mâu rơxông hơnăm ối nếo tung pơlê ‘nâi troh, hlê nhên tâ ƀă tơdjuôm ivá rak vế mâu tơdroăng ki tro tung túa lĕm tro khôi hmâ dêi hdroâng kuăn ngo tơná.

H’Xiú H’Mok/VOVTâyNguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC