VOV4.Dêdang - ‘’Ôh tá mơdró kâ ‘na chêh hlá tơbeăng, ôh tá pơkuâ phá tơná xêh ‘na hlá tơbeăng la athế pơkuâ ngăn i khât ‘na tơdroăng ki chêh tối ai tơdjâk troh hlá tơbeăng’’. Mê cho rơkong púi thế tơchuâm dêi mâu kăn cheăng tung Vi [an hnê ngăn Kuo#k ho#i tung roh hôp a măng t^ng hiăng hluâ drêng mâu kăn veăng tơpui tối ‘na Luât hlá tơbeăng ki ‘mâi rơnêu. Xuân ai mâu kăn ki ‘nâ tối ăm ‘nâi, tung tơdroăng ki hiăng ai troăng hyôh Internet [ă mâu trang web ki ó rơdêi tiah dế kố, tâng tá hâi chêh tối nhên mâu trang măng mê, web pơlê pơla mê mot tung Luât cho tá hâi tơtro. Tơdroăng tơpui hâi kố, ngin ai tối ‘na rơkong dêi khu kăn Kuo#k ho#i ‘na kơxop mơ-éa luât kố.

Tiô hlá mơ-éa chêh tối tơbleăng ki hiăng châ mơhno, chêh xo ing kơxop mơ-éa luât chêh hlá tơbeăng ki ‘mâi hơ’lêh, kơtâ mơ-éa web ‘na pơlê pơla cho tơdroăng ki pin ôh tá châ la lâi ‘nâi xiâm rêi ga, hmâ hlo, ôh tá ai ngế ki lâi vâ pôu râng dêi tơdroăng chêh tối mê, tơdrêng amê, ngế ki chêh [ă veăng chêh tối hmâ chêh dêi inâi phá tơ-ê. Kơ koan pơkuâ ngăn ‘na tơnêi têa ki ngăn kơvâ hlá tơbeăng ôh tá ăm hlá mơ-éa phêp, xuân ôh tá pơkuâ rak ‘na kơtâ mơ-éa web pơlê pơla kố. Kơtâ mơ-éa web ki ê ki hmâ hlo, chêh xo [ối ing mâu hlá tơbeăng ki ê, ‘mâi rah chêh [ă in mơ’no tung web. Dế nốkố, tơdroăng ki chêh tối ‘na kơtâ mơ-éa web [ă web dêi pơlê pơla hiăng châ tơdroăng pơkâ kơxo# 72 [ă 174 dêi Chin phuh ai ‘mâi rơnêu. Xua ti mê, pâ thế Luât ôh tá ‘mâi rơnêu 2 tơdroăng ki kố, la bu ‘mâi rơnêu tiô tơdroăng tơkêa pá kơdâm luât.

Maluâ ti mê, klêi kơ’nâi tơpui tơno, hên mâu kăn ối tô tuăn tối tiah kố, ki kal dêi kuăn pơlê dế nốkố cho vâ tí tăng ngăn mâu tơdroăng nếo ai [ă châ hlê ple\ng mâu tơdroăng ki cho khât, ai păng ‘nâng trung trang web. Ki păng ‘nâng kố, rêm hâi, rêm chôu, mâu trang web [ă web pơlê pơla châ hên kuăn pơlê po ngăn, tơmâng. Tâng Luât ôh tá pơkuâ ngăn ‘na troăng hyôh trang web kố, ki vâ môi tiah hlá tơbeăng kố, mê kô ôh tá kâi tơxâng vâ tơbleăng mơhno tơdroăng nếo ai ăm kuăn pơlê. Pôa Ksor Phước, Kăn hnê ngăn Ho#i đông hdroâng kuăn ngo dêi Kuo#k ho#i ai tơpui mơnhên tiah kố: Mâu tơdroăng ki chêh tối tung trang măng ai 3 túa, môi túa cho dêi mâu kơ koan, môi tiah tung Luât hiăng pơkâ, ăm phêp mơjiâng kơ koan ngăn ‘na hlá tơbeăng; Ki má 2 cho dêi rêm ngế, blog, [ă mâu tơdroăng ki nếo po tung tơnêi têa. Ki má 3, cho dêi mâu kong têa vâi ê. Ki kal dế kố, pin athế châ pơkuâ ngăn i kơtăng tung tơnêi têa, tơkéa vâ tối kal athế châ pơkuâ ngăn, séa mơnhên tro tiô hnoăng pơkuâ ngăn dêi tơnêi têa ‘na mâu tơdroăng ki ai tung troăng hyôh internet ki hiăng chêh tối tung tơnêi têa Việt Nam. Tâng ôh tá ai pơkâ mâu tơdroăng kố, mê Luât chêh hlá tơbeăng pin bu xiâm pêi dêi hnoăng cheăng tá hâi teăm châ pá kơdâm tơdế ‘na tơdroăng tối pơtâng tơdroăng nếo ai ăm kuăn pơlê.

Veăng hnê tối ‘na tơdroăng kố, pôa Nguyễn Sinh Hùng, Kăn xiâm hnê ngăn Kuo#k ho#i tối ăm ‘nâi, Kơxop mơ-éa Luât hơnăm 2013 ai pơkâ nhên ‘na hnoăng ki chiâng phêp tơpui, chêh tối ‘na hlá tơbeăng, tơdroăng ki tơpui tối, hnoăng cheăng ki chiâng vâ tơmâng ngăn tơdroăng nếo ai. Mâu tơdroăng ki mê kô kâi chiâng mơdât [ă luât. Xua ti mê, pơkâ thế Luât kal athế ai chêh tối i nhên ‘na mâu tơdroăng ki hiăng chêh tối tung trang web, môi tiah facebook, lơ mâu trang măng tung hyôh internet ki ê. Ing mê, kô ai tơdroăng pơkâ nhên ‘na hnoăng pơkuâ ngăn dêi tơnêi têa [ă mâu tơdroăng ki chêh tối tung troăng hyôh internet. Pôa Nguyễn Sinh Hùng ai tối nhên: Dế kố hmâ hlo ai hên tung pơlê pơla, xua hiăng chía niân vâi preăng vâ rôe hlá tơbeăng, vâi hmâ ngăn tung phôn ki ai tơdjêp internet vâ tơmâng ngăn mâu tơdroăng nếo ai. Pó tối ki kố ôh tá xê hlá tơbeăng, á ôh tá pơkuâ ngăn, bu pơkuâ ngăn [ă mơ’no kơxop hlá mơ-éa. Hlá mơ-éa luât xuân tro há, la tâng hlá mơ-éa mê ai tơdjâk pro pá ăm hnoăng rêh ối dêi kuăn pơlê ga ôh tá chiâng. Drăng kố râ athế tơmiât i nhên, tâng tối hiăng ai hlá mơ-éa pơkâ, luât ôh tá chêh tối nhên ‘na tơdroăng ki mê, ngăn tơdroăng mê tí xê hlá tơbeăng kô ôh tá tro. Pơkuâ ngăn ôh tá xê mơdât vâi chêh tối, la ki pơkuâ ngăn cho tơdroăng ki veăng kum rak vế ngăn, veăng ăm phêp, la bu chiâng mơdât khu ngế ki chêh tối mâu tơdroăng ki xôi, ki luât ôh tá ăm phêp.

Mâu kăn cheăng tung Vi [an hnê ngăn Kuo#k ho#i ai mơnhên tối, ôh tá mơdró kâ, ôh tá xê mơngế phá xêh pơkuâ ngăn hlá tơbeăng, la kal athế chêh pơkuâ ngăn tiô tơdroăng ki tơtro [ă hlá tơbeăng. Xua ti mê, pâ thế mâu tơdroăng ki pơkâ tung kơxo# 72 [ă 174 ‘na trang web [ă web pơlê pơla kal athế châ mơjiâng chiâng luât ki chêh tối tơchuâm tung Luât chêh hlá tơbeăng ki ‘mâi hơ’lêh. Tâng chiâng pêi pro tơdroăng kố mê kô pơtroh ăm Kuo#k ho#i tối tơbleăng a roh hôp la ngiâ, tâng ôh, kô chiâng mơdoh mơdon ‘na tơdroăng vâ mơjiâng luât, tiô troăng hơlâ ki chêh hlá tơbeăng hiăng tơtêk troh dâng lâi mê athế pơkuâ ngăn tro dâng mê, tơdrêng amê, xuân athế chêh tối nhên tung kơxop mơ-éa Luât, kring vế tơniăn hnoăng púi vâ dêi kuăn pơlê.

Nhat Lisa tơplôu