VOV4.Sêdang - Kâ po hên (kâ xăng po) cho tơdroăng ki hmâ dêi hên ngế Việt Nam. Ki hmâ mê cho ki xiâm pro chiâng ai hên tơdroăng châi rơ-iô, malối ga pro kơtêi kơtâu têi, châi plâi nuih, mơ-heăm ôh tá tâk a ngôa, laga, iâ mơngế ki ki tối dêi tơná kâ po hên lơ ôh tá vâ kâ iâ po. Tiô Khu xiâm ngăn pơkeăng lâp plâi tơnêi, po ai pơxúa [ă hlối ai ki rơ-iô, xua mê thế kơdroh kâ po hên.

-Po cho ki klâi

Po cho môi túa kế ki vâ râm tung kơchâi kâ ai péa tơdroăng ngin tối ki xiâm cho Natri [ă Clorua. Tung mê, Natri ai dâng 40%. Kâ hên Natri ga kô pro ôh tá le\m ivá. Hên ngế tối bú ai po mê nếo ai Natri la châ khât gá cho trếo hóa học mê ối ai hên tung têa măm, têa tương (xì dầu), bột canh, bột nêm, bôt ngot, banking soda. Xua mê, tung pơla pế pơchên kơchâi kâ, po tiô ple\ng bú vâ râm a mâu kơchâi ki ai Natri ôh tá xê bu vâ kâ tê.

-Ki pơxúa [ă pro ‘mêi dêi pó

Natri pro xiâm ki kal vâ ’mâi hơ’leh [ă pơtối pro tơdâng tơ’mô tung châ, tơdâng tơ’mô axit-bazơ, djâ mơhno troăng ăm troăng mơheăm ngôa - mot tung hơ’nêh, kơjo kum mâu trếo kơhiâm [ă pro tơniăn ăm tiah hmâ dêi kế vâ mơjiâng chiâng mơheăm. Mơhé kal la kâ rơlối po kô tơdjâk ‘mêi troh ivá.

Tiô Vie#n dinh dưỡng Kuo#k ya, drêng kâ po hên kô pro tâk ki ‘mêi tung mơheăm, tung châ kô kal thế tơ’nôm têa hên vâ pơtối râk tơniăn nồng độ tung châ. Vâ ai tiô kal vâ mê, kô pro pin tâ khuôt têa pro ăm mơngế ki kâ xăng po thế ôu hên têa, tơdroăng kố vâ môi tiah tơdroăng tâk hên po tung mơheăm [ă kô pro tâk ki châi tô ‘lo ’lok. Tơdroăng mê gá ton kô pro kơtêi kơtâu têi.

Kâ xăng po kô pro tâk pêi cheăng mâu kế tung châ, ăm mâu troăng mơheăm dêi mâu kơ koan mê pêi cheăng môi tiah pro châi plâi nuih, châi kơkốu.

-Pơtâp kâ iâ po

Tiô Khu ngăn pơkeăng lâp plâi tơnêi tối, [ă mâu ngế pơxiâm xông kân, po chiâng ăm phêp kâ ôh tá hên luâ 5gr (tơ’mô [ă 1 uâng kơphế pêng) lơ 8gr bột canh (tơ’mô 1,5 uâng kơhế pêng) lơ 25gr têa măm (tơ’mô 2,5 uâng ká ) lơ 35 gr têa tương (tơ’mô 3,5 uâng ká).

Tung pơla pế pơchên, thế kâ hên mâu kơchâi âp, hơ-oh teăng kâ mâu kơchâi kho, xào, rim. Kơdroh kâ pá gong thế pế xêh vâ kâ vâ kâi mơgât kâ po.

Kơdroh têk têa măm a kơ-băng vâ hơ-iu kơchâi. Drêng ho-iô kơchâi a têa măm bú ăm chuih tê, pôi tá hơ-iu kơ’nhâm kơchâi hên tung têa măm. Tâng pro thế lếo têa tô ăm iâ tê têa măm vâ hơ-iu kơchâi. Kơdroh kâ mâu kơchâi ki hiăng pế lôi hdrối xua gá ai hên po môi tiah xúc xích, giò chả, tro\ng tâm po, tơmeăm kâ tung kơhôp.

Pôi tá hdroi têa măm, têa kho ká. Hơ’nêh xi xo\ng, têa ki vâi pro vâ râm a hmê. Pôi tá hui têa phơh, têa  xup, têa mie#n, malối drêng kâ a mâu kuăn tíu mơdró.

Mâu ngế ki hmâ kâ po iâ ôh tá pro tung châ rơlối po xua ki khât gá hên túa kế kâ ki kâ rêm hâi, tơná mâu kế kâ ki mê hiăng ai trếo Natri tu\m vâ tơ’mot tung châ môi tiah hơ’neh chu, hơ’neh pêap, ká mơdâu, klêa kliâm í, hơ’nêh ro, kơtâ í, ká thu, kơte\m klâng, têa tôu ro, mâu kơchâi, pôm, plâi môi tiah hơpê xoong, rơpê lu\m, kơchâi hrum, ka -rôt, xik, plâi măng câu na, plâi rơkuâ, priât têang vêang…

Gương –Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng