VOV4.Sêdang - Pâk pơkeăng vaccine cho túa ki tơtro vâ hbrâ mơdât pơrea\ng [a\ pơxúa ăm vâi hdrêng. Laga, xua hên tơdroăng ki phá tơ-ê, hên nôu pâ ôh tá vâ lăm pâk ăm dêi kuăn pơkeăng vaccine. Tơdroăng kố pro vâi hdrêng ối ku\n, ki má lối a mâu kơpong hơngế hơngo kô tơ’lêi trâm hên pơrea\ng ki rơ-iô. Khu chêh hlá tơbeăng Thu Huế, Bảo Châu ai chêh tối ‘na tơdroăng pá puât mê tung tơdroăng pâk pơkeăng vaccine a kơpong hdroâng kuăn ngo Mông, cheăm }ư K[ang, tơring Ea Sup, kong pơlê Daklak ing [ai chêh tơdroăng ai khât ‘’Pá puât pâk pơkeăng vaccine a pơlê Mông’’.

            Mâu thôn 15, 16, 17 [a\ kơpong kuăn pơlê rêh ối kơxo# 8, 9, 10 dêi cheăm }u K[ang, tơring Ea Sup, kong pơlê Daklak cho tíu rêh ối dêi mơngế hdroâng kuăn ngo Mông, lo ing peăng kong ngo peăng kơnho\ng tơnêi têa mot rêh ối a kố, hmâ tối cho ‘’pơlê Mông’’. Mơhé kơtăn tíu xiâm ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât tá hâi châ 5 km, troăng prôk ôh tá ‘mêi, laga iâ ngế tơmâng kum troh vâi hdrêng ‘na pâk pơkeăng vaccine. Hơnăm 2014, bu ai 55 kơpêng 79 vâi hdrêng tro hơnăm a kố châ pâk pơkeăng vaccine tu\m, châ lối 69%, iâ tâ tâng pơchông [a\ kơlo ki tơdroăng pơkâ pâk pơkeăng ăm vâi hdrêng po rơdâ dêi tơnêi têa. Drêng ai tơdroăng kố, khế 7 hơnăm 2015, Tíu xiâm ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât tơring Ea Sup hiăng mơjiâng tíu pâk pơkeăng pá kong, pâk a hngêi pôa Lý Văn Liên, kăn pho\ pơkuâ thôn 15, vâ pâk pơkeăng vaccine ăm kuăn pơlê Mông. Laga tiô kăn [o# ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât lăm mơhnhôk pâk pơkeăng nếo achê kố ăm hlo, túa pêi pro kố tá hâi châ tơ-[rê.

            Hâi kố, cho hâi pâk pơkeăng tiah hmâ rêm hneăng tiô khế a tíu pâk pơkeăng pá kong dêi hngêi pơkeăng cheăm, la ga rơpo\ng ngoh Vương Văn Thắng [a\ nâ Đào Thị Minh ôh tá vâ tơmâng lăm pâk dêi kuăn. Drêng kố tu\m péa on veăng pơrá ối a hngêi, kuăn kơnốu vâ chê 1 hơnăm dế koi. Ngoh Thắng tối ăm ‘nâi, on veăng ngoh djâ dêi kuăn lăm pâk pơkeăng vaccine roh apoăng drêng kuăn dế châ 2 khế. La ga klêi kơ’nâi pâk pơkeăng ăm dêi kuăn, kuăn ngoh tơngê, xua mê ngoh ôh tá djâ dêi kuăn lăm pâk xếo. Ngoh Vương Văn Thắng, tối: Á ôh tá xê ngế ki ai liăn hên, rơpo\ng pá puât, xua mê rêm roh kuăn ‘ne\ng châi tamo, á tô tuăn ‘nâng. Hên roh lăm a hngêi pơkeăng, ôh tá tu\m pơkeăng, thế lăm pá kong roê pơkeăng. Mơdoh hên chôu.

            Ma luâ kăn [o# ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât hiăng hnê mơhno nhên ăm ngoh ‘na mâu tơdroăng trâm klêi kơ’nâi pâk vaccine, xuân môi tiah ki kal dêi tơdroăng djâ dêi kuăn lăm pâk pơkeăng vaccine, la ga ngoh ôh tá hơ’lêh tơdroăng tơmiât.

            Kơtăn hngêi ngoh Vương Văn Thắng lối 500 met, hngêi pôa Tráng Seo Phừ, tâng to rơkong vâi hdrêng tơpui. Hâi kố, tâi tâng rơpo\ng sap ing jâ pôa, kuăn kơnốu troh mé ối pơtê a hngêi, la ga ôh tá ai kơbố djâ vâi hdrêng lăm pâk pơkeăng vaccine. Drêng kơ-êng, mé pôa Phừ tối ăm ‘nâi: Kuăn á châ pâk pơkeăng vaccine môi xôh. Laga klêi kơ’nâi pâk gá kơ-o, tơngê, xua mê ôh tá lăm pâk xếo.

            Cho mơngế hiăng pôu jâ, pôu pôa, la ga on veăng pôa Phừ xuân ôh tá tơmâng troh tơdroăng kố. Pôa tối ăm ‘nâi, mê cho tơdroăng dêi kuăn ‘ne\ng, pôa ôh tá veăng pro. {a\ klêi kơ’nâi châ tối mơnhên, xiâm kối vâi hdrêng tơngê klêi kơ’nâi pâk, nôu dêi ngế vâi hdrêng kố bu tó, drêng kăn [o# ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât kơ-êng khế kơ’nâi ah nếo hôm ăm dêi kuăn lăm pâk pơkeăng vaccine há lơ ôh?

            Xua xâu kuăn tơngê lơ mơjo to lâi rơpâu liăn roê pơkeăng, ôh tá xê to rơpo\ng ngoh Vương Văn Thắng lơ pôa Tráng Seo Phừ, mê hên rơpo\ng a kố ôh tá vâ djâ dêi kuăn lăm pâk pơkeăng vaccine. Xua tá hâi hlê ple\ng nhên, vâi ôh tá ‘nâi mâu tơdroăng tô tuăn kố cho ôh tá tơtro, tâng ôh tá mơhúa kuăn ‘ne\ng vâi tro tâ pơrea\ng ki râ ó, xua ôh tá châ pâk pơkeăng vaccine.

            Thôn 14, 15, 16 [a\ kơpong kuăn pơlê rêh ối kơxo# 8, 9, 10 dêi cheăm }ư K[ang cho môi tung tíu ki má môi tung tơdroăng ôh tá vâ djâ dêi kuăn lăm pâk pơkeăng a tơring Ea Súp. Kuăn pơlê a kố rêh ối kơnôm pêi to chiâk deăng. Tơdroăng rêh ối pá puât, tơdroăng hlê ple\ng ôh tá trâu hơngế, xua mê tâi tâng mâu rơpo\ng ôh tá tơtro\ng troh tơdroăng rak ngăn, rak vế ivá châ chăn ăm vâi hdrêng, xuân môi tiah ôh ti vâ djâ dêi kuăn ‘ne\ng lăm pâk pơkeăng.

            Nâ Lý Thị Bay châ mơnhên cho môi tung mâu ngế ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât a thôn rơkê má môi, kơhnâ tung tơdroăng pêi cheăng dêi cheăm }ư K[ang. Kơhnâ rêm khế, rêm roh hdrối vâ pâk pơkeăng môi hâi, nâ [a\ mâu ngế ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât troh tơrêm rơpo\ng ai kuăn ‘ne\ng ối ku\n, vâ pơtâng tối ki pơxúa dêi tơdroăng pâk pơkeăng tá hâi tu\m [a\ pơchân tối vâi djâ vâi hdrêng lăm pâk pơkeăng. Tung pơla pâk pơkeăng, vâi đi đo séa ngăn kơxo# vâi hdrêng [a\ pơtối mơhnhôk mâu ngế ki ôh tá lăm pâk pơkeăng. Cho mơngế tung pơlê, hlê ple\ng khôi túa dêi kuăn pơlê akố, la ga nâ Bay xuân mơ-eăm. Nâ Lý Thị Bay tối: Hơnăm nah, ai khu ngăn ‘na pơkeăng tơring lăm a kố mơhnhôk rêm rơpo\ng hngêi, la ga vâi ôh tá lăm pâk pơkeăng. Ai ngế klêi kơ’nâi pâk, kuăn tơngê, on veăng tơtu\ng tơpeăng dêi pó, xua mê xuân ôh tá prôk. Hên ngế ôh tá hlê ple\ng, vâi tơmiât pâk xuân ôh tá châ pơxúa. Vâi tối tâng châi tamo kô lăm pơlât hngêi pơkeăng.

Tối ‘na tơdroăng ki xơpá tung pâk pơkeăng mơdât pơreăng akố, [ok thái pơkeăng Kiều Thị Thanh Hà, kăn pơkuâ ngăn hngêi pơkeăng tơring Ea Súp ăm ‘nâi tơtôm: Akố ai môi tơdroăng ki pá nếo cho kuăn pơlê lăm prôk ối hmâng vâ  ai kơpong khu kơxo# 8,9,10 hâi ai tơdroăng pơkâ mơjiâng thôn mê tơdroăng cheăng dêi mâu ngế ngăn pơkeăng thôn kố xuân veăng hnê mơhnhôk kuăn pơlê lăm pâk pơkeăng mơdât pơreăng [ă hía hé.

Mơjiâng tíu pâk pơkeăng mơdât pơreăng pá kong hngêi pơkeăng cho môi tung mâu troăng hơlâ ki Khu ngăn pơkeăng tơring Ea Sup pêi pro vâ klêi tơdroăng pâk pơkeăng a tơring cheăm. Mơhé tiah mê, vâ mơdêk tâ nếo ki pơxúa dêi tơdroăng cheăng kố mâu tơdroăng cheăng pâk pơkeăng po rơdâ môi tiah hnê tối, pro tơniăn tung pâk, hơ’lêh túa pêi cheăng vâ châ a chê, hnê tối, mơdêk hnê kuăn pơlê hlê ple\ng ‘nâi ki pơxúa dêi tơdroăng pâk pơkeăng cho kal păng ‘nâng.

Gương prếi A Sa Ly tơplôu [ă tơbleăng