Pâk ‘mot têa sơrôm ti tro tơdroăng kô trâm xía vâ – Hâi 3 lơ 28.01.2015
Thứ tư, 00:00, 28/01/2015

VOV4.Sêdang - Ô vâi krâ-nho\ng o [ă pú hmâ! Sap ing ton nah, vâi krâ-nho\ng o pin hên ngế hmâ hmếu pơ tí tăng pâk xêh sơrôm vâ chía pôi tá tơbrê, rơlâi rơlo tung châ, lơ châ hrế hrối nga chía vâ pi le#m. Hên ngế ối tơmiât, tâng lơ poh rơbe#n tung châ, châi tamo, tơngê mơdrâu tâng pâk ‘mot têa sơrôm kô prêi hlối. Ki păng ‘nâng ga, hmếu pơ pâk ‘mot têa sơrôm hmâng to vâ tiah mê kôm thăm chiâng ‘mêi tung châ. ‘’Ivá [ă rêh ối’’ hâi kố, ngin ai tối ‘na tơdroăng mê, vâi krâ-nho\ng o kôm tơmâng.

 

 

            Nôkố, mâu kuăn pơlê tối, pâk ‘mot sơrôm vâ tơ’nôm têa, tơ‘nôm trếu le#m, re#ng chía hro\ng tơngê, prêi tơdroăng châi, ivá re#ng mo le#m! Thăm nếu ai ngế ki ‘nâ tơnăng rôe xêh têa sơrôm djâ dêi a hngêi drêng  tung rơpo\ng hngêi ai ngế ki tơngê lơ tâ rơlâi rơlo, poh rơbe#n tung châ vâ ăm mâu thái pơkeăng pâk ‘mot ăm. Thăm nếu nôkố, mâu thái pơkeăng ki cheăng tê pơkeăng, ôh ti xê mâu ki cheăng păng ‘nâng ‘na kơvâ khăm pơlât, vâi bố tê mơdró tung pơlê, cheăm, tơring hmâ pâk ‘mot pơkeăng sơrôm ăm mâu ki kal vâ pâk dêi a hngêi. Kố cho tơdroăng ki rơ-iêu. Ki păng ‘nâng, pâk ‘mot sơrôm bố cho pơkeăng ki bố prêi le#m drêng pâk ‘mot têa mê tê, la pâk tro tơdroăng pơkâ. Tơdroăng pâk têa sơrôm lơ xúa ôh tá tro tơdroăng pơkâ kôm tro pôu ‘mêi pơkeăng [ă kôm pro chiâng kơdrâ châi ki ê. Hiăng ai ngế ki hlâ xua tro pôu ‘mêi pơkeăng, ôh tá teăm pơlât tơdrêng, drêng pâk ‘mot pơkeăng sơrôm dêi a hngêi.

Mâu ngế ki kal thế pâk ‘mot sơrôm ôh tá hlê ple#ng vâi tối pâk ‘mot cho trếu piê, mê la lâi tâ rơlâi rơlo tung châ rơhêng vâ pâk ‘mot tơ’nôm; vâi ôh tá ‘nâi mâu tơdroăng pâk ‘mot pơkeăng xun cho túa pơkeăng ki tơviah, ki ‘ló ga drêng [ok thái pơkeăng khăm [ă chêh a hla đơn mê nếu chiâng phêp pâk sơrôm. Kih thuaât pâk mehé gá tơ’lêi, la bố chiâng pâk a hngêi pơkeăng ki ai tu\m tơmeăm vâ pơlât tơdrêng, xâu lơ trâm tơdroăng xía vâ ah teăm vâ pơlât tơdrêng.

Pâk ‘mot sơrôm cho têa pơkeăng ki ai tơvât hên trếu pơrá phá, xun chiâng pâk ‘mot hrá lơ pâk ‘mot tơdrêng a troăng mơheăm mơngế ki châi tamo. Ki malối, trếu ki pro hê mâu trếu ki ê, vâ pro chiâng têa pơkeăng cho to têa hngiú, pak^ng mê, xun chiâng xúa mâu túa têa ki ê pro pơhê vâ tơvât [ă. Nôkố ai lối 20 túa pơkeăng sơrôm klâ pro pái khu xiâm mê cho: Khu ki ‘mot trếu kơhiâm ăm châ; khu ki ‘mot têa [ă mâu trếu ki pro tơdâng, tơ’môu têa ối tung lâp châ, chiâng pâk ‘mot drêng tung châ ôh tá ai têa, ôh tá ai mơheăm [ă khu pơkeăng ki ki ê  chiâng xúa tâng tung châ kal vâ re#ng ai trếu (al-bu-min) albumin lơ têa pơkeăng ki vâ mot tung lâp châ.

Vâ pơkâ ngế châi tamo hôm kal vâ pâk ‘mot têa sơrôm há lơ ôh, mâu [ok thái pơkeăng hmâ ngăn a ph^u ki chêh khăm ngăn mơheăm vâ ‘nâi drêng lâi kal [ă drêng lâi ôh, vâ pâk ‘mot sơrôm mê hên iâ to lâi. La tâng châi ó mehé [ok thái pơkeăng hâi teăm mơhno ph^u séa ngăn mơheăm xun ăm ngế ki mê pâk ‘mot pơkeăng, mê cho drêng ngế ki châi tamo tung châ ôh tá ai têa, ôh tá ai mơheăm, hrế hrối ôh tá păng kân, tro pôu ‘mêi kế kâ, hdrối [ă klêi kơ’nâi pâ tung châ [ă hía hé.

Mehé kih thuât pâk ‘mot pơkeăng tơ’lêi hlâu la ‘nâ hía kôm trâm tơdroăng ki mơheăm ôh tá kâi kơtâu tâk a ngôa. Xua mê, tơdroăng pâk ‘mot têa sơrôm pro ti lâi vâ tơniăn, ôh tá trâm tơdroăng xía vâ, ôh tá tro tơhe#n, ôh tá tro pôu ‘mêi pơkeăng, ôh tá tro pơreăng mot tung châ, ôh tá tro êi ngôa, ôh tá tro ‘mêi tung châ; cho tơdroăng ki ôh tá xê ngế ki lâi xun chiâng xéa ngăn. Mâu tơdroăng ki mơheăm ôh tá tâk a ngôa drêng pâk ‘mot sơrôm mơni kôm trâm tơdroăng ing ôh tá râ troh a rơthăm rế ó tâ. Tâng ôh tá râ kôm mơ êi, châi tíu ki pâk;  tâng ó, kôm mơ-êi troăng mơheăm. La tơdroăng ki rơ-iêu kôm trâm, mê ga pro tâ ‘mêi châi tung châ. Drêng mê, ngế ki dế ‘mot têa pơkeăng mê tâ hngiú rơxá, ngiâ péa, lo têa kơxô, pá kâi hiâm, châi rơtá nuih, mơ-êi troăng mơheăm.

Xua mê, tơdroăng pâk ‘mot sơrôm thế pâk a hngêi pơkeăng, tíu pâk mê ai tu\m pơkeăng, tơmeăm vâ hbrâ xâu lơ trâm tơdroăng xía vâ.  Thế pro tiêu tơdroăng pơkâ pâk, hâi chơ, pâk krâ vâ, tơmeăm ki vâ pâk pro tơniăn. Ngế ki pâk thế rơkê. Tơdroăng ki kal, ngế ki châi tamo thế châ xéa ngăn tung pơla pâk ‘mot sơrôm, xâu lơ trâm tơdroăng xía vâ tung pơla pâk, teăm vâ pơlât tơdrêng. Hdrối vâ pâk thế ngăn nhên chư chêh a kung kếu pơkeăng, tâng hlo pơhlêh mơngiơk têa sơrôm, ôh tá chiâng pâk. Drêng hiăng po kơlâp kung kếu  thế pâk hlối, ôh tá chiâng lôi ton, ôh tá chiâng pâk ‘mot pơkeăng ki hiăng po kơlâp, ôh tá chiâng pâk tơvât mâu pơkeăng ki ê tung kung kếu têa sơrôm vâ ví pôi tá ai tơdroăng pơkeăng pro ‘mêi dêi pó, (tâng [ok thái pơkeăng thế pâk mê nếu chiâng pâk).  

Tơdroăng ‘’Ivá [ă rêh ối‘’ hâi kố, troh akố hiăng tâi, pó kôm tơmâng ngin tối roh kơ’nâi ah nếu.

Gương tơplôu [ă pơchuât

 

 

 

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC