Sap ing ai tơdroăng Rêm to cheăm môi to kế tơmeăm OCOP, hên kuăn pơlê ki pêi chiâk a tơring tơkăng kong Ia Grai, kong pơlê Gia Lai, hiăng khên tơnôu uâ pơliê kế tơmeăm, mơjiâng inâi ƀă ăm kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng ai mâ a kơchơ tê mơdró ing mâu tíu tê mơdró điê̆n tưh, pro pơxúa tơƀrê liăn ngân ăm rơpŏng hngêi ƀă pơlê pơla.

Pêt mơjiâng ƀă uâ pơliê kơphế tiô tơdroăng OCOP, nâ Nguyễn Thị Thảo - ối a pơlê kân Ia Kha, tơring Ia Grai, kong pơlê Gia Lai hiăng ai 6 túa tơmeăm kơphế châ mơnhên 3 ƀă 4 hơlŏng râ kong pơlê. Tiô nâ, vâ kế tơmeăm OCOP ai tíu ối tơniăn tung kơchơ mơdró, ki xiâm pơkâ cho a ki dâi lĕm ƀă tơdroăng ki tê kế tơmeăm.

Xúa tơdroăng ki ai sap ing 200ha kơphế tiô pơkâ 4C a pơlê kân Ia Kha, nâ uâ pơliê, tâm ăm gá chiâng pló mê nếo têng a trá ki xŏn vâ kơphế pêi lo kố ối rak vế ki lĕm dêi kơphế. Rơtế amê, rơpŏng nâ pơtối tơbleăng tơmeăm kố a hên trang tê mơdró ing điê̆n tưh, măng pơlê pơla. Nôkố, mâu kế tơmeăm ki bro kơphế Thảo Hiên hiăng châ tê lối chât to kong pơlê tung lâp tơnêi têa:

“Kơphế ki pin tê tá kơtôu mê vâi roê rơpâ, tâng hơnăm ki lâi châ plâi hên mê tê ôh tá ai yă. Apoăng vâ ai kơphế lĕm mê ngin athế ai kơpong pêt lĕm, kơphế dêi ngin xo tơdroăng ki kloăng kơphế châ tiô pơkâ 4C mê á hlo gá ai xiâm kối sap ing tơring cheăm ki mê ôh ti xê athế xo ing tê mơdró. Tâng pơchông ƀă kơphế mê tá hâi châ tiô pơkâ OCOP mê kơphế ki châ pơkâ OCOP gá kơnía khât, gá bro tơdroăng ki tơngah kân”.

Xuân ƀă túa pêi ki tơtrŏng ‘na dâi lĕm, ngoh Nguyễn Văn Thiêm, a cheăm tơkăng kong Ia Chía, tơring Ia Grai, hiăng mơjiâng bro ƀlêi chiâng kloăng hôt kơ-óu ƀă po pŭm mơnhên 4 hơlŏng OCOP râ kong pơlê. Ing hên hơnăm tơkŭm ki rơkê, ngoh hiăng uâ pro mâu kế tơmeăm ing kloăng hôt krúa luă, kloăng hôt ối tá kơtôu ƀă kloăng hôt ối drêh bro têa tôu ro kloăng, châ tơmối a mâu kong pơlê, pơlê kong kân sap ing hdroh troh kơnhŏng hâk vâ:

“Nôkố xua athế tê tá kơtôu mê á kô lŏng bro, mơdêk ki kơnía hên ki tơviah tâ nếo cho mâu ngế pêi cheăng a cheăm pơlê, á xuân tŏng kum châ hên nhŏng o ai liăn pei lo tơ’nôm. Á xuân mơdêk rơdêi tơdroăng pơkâ mơdêk, veăng tung mâu rôh po kơchơ ƀă tơbleăng tê mâu tíu tê mơdró điê̆n tưh môi tiah Zalo, Facebook, Tik Tok mê cho mâu tíu ing um gá tơƀrê khât”.

Sap ing hơnăm 2017 troh nôkố, kong pơlê Gia Lai hiăng ai 311 to tơmeăm OCOP châ 3 – 4 hơlŏng râ kong pơlê, ki hên cho kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng môi tiah kloăng hôt, mắc-ca, kơphế ƀă hên ki ê. Pôa Đỗ Văn Đông – Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan tơring Ia Grai, kong pơlê Gia Lai ăm ‘nâi, sap ing tơdroăng OCOP, kuăn pơlê pêi chiâk hiăng hơ’lêh túa tơmiât sap ing pêt chiâng uâ pơliê, tê, mơjiâng troăng ki kơnía dêi kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng.

Nôkố, tơring dế pơtối rơtế prôk ƀă kuăn pơlê ki pêi chiâk mơđah tơbleăng, mơdêk ki dâi lĕm dêi kế tơmeăm vâ kuăn pơlê ki pêi chiâk a cheăm pơlê rak vế tíu ối krá tơniăn tung kơchơ.

“Nôkố, mâu kế tơmeăm kố hiăng châ rak tơniăn mâu tơdroăng pơkâ tiô tơdroăng pơkâ dêi kong pơlê ƀă rêm hơnăm ing klêi kơ’nâi séa ngăn mơnhên tối mê mâu kế tơmeăm kố pơrá châ rak vế ƀă pơrá châ vêh mơnhên. Ki ê, tơring xuân hnê mơhno cho athế mơdêk ki dâi lĕm dêi kế tơmeăm OCOP.

Tiah mê, ‘na inâi tĕm tem rak vế ki pơkâ, ‘na tơdroăng ki tí tăng xiâm kối hiăng châ mơdêk troh môi hvêa chêng pêi châ tiô tơdroăng ki rơhêng vâ dêi mâu ngế ki roê ôu tung kong pơlê ƀă a kong pơlê ki ê”.

Pôa Lưu Trung Nghĩa - Kăn pơkuâ Khu ngăn chiâk deăng ƀă Mơnhông thôn pơlê kong pơlê Gia Lai ăm ‘nâi: Pơla hơnăm 2021 – 2026,  kong pơlê tơkŭm mơjiâng mâu khu tơrŭm cheăng kâ veăng tung OCOP, kum mơjiâng bro mâu tíu tơbleăng ƀă tê kế tơmeăm vâ mơdêk kơxô̆ liăn tê, liăn tơkâ ăm mâu tíu ki mơjiâng bro, khu tơrŭm cheăng kâ.

Kong pơlê pơkâ troh hơnăm 2025 ai tơ’nôm 250 to kế tơmeăm OCOP châ 3 – 4 hơlŏng ƀă ai hlái ai 2 to kế tơmeăm châ 5 hơlŏng. Rơtế ƀă mê cho tŏng kum, tơbleăng tơdroăng marketing online, pơkâ xúa kong ngê̆ 4.0; tơkŭm pơtroh mâu ki lăm pơkâ mơdêk tê mơdró râ kong pơlê lơ khu mơdró kâ djâ kế tơmeăm OCOP ki tơƀrê kố troh tơbleăng a kơchơ mơdró tung tơnêi têa ƀă a kong têa ê. Tơdrêng amê hlối mơjiâng bro ƀă pơkâ teăm tơdrêng mâu troăng hơlâ tŏng kum pêi pro Tơdroăng OCOP.

Ngế chêh hlá tơbeăng ai tơpui tơno ƀă pôa Đỗ Văn Đông - Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan tơring Ia Grai ‘na hnoăng cheăng tŏng kum, pơkâ hnoăng pêi dêi tơring ƀă kuăn pơlê a tơring kố tung la ngiâ vâ mơdêk ki kơnía dêi mâu tơmeăm OCOP.

-Ahdrối tâ, pâ mơnê kơ pôa Đỗ Văn Đông hiăng vâ tiâ tơdroăng ki ngin kơ-êng. Pâ phep pôa ăm ngin ‘nâi, tung pơla hdrối mê hía nah, tơring Ia Grai hiăng pơkâ pêi pro tiô tơdroăng Rêm cheăm môi tơmeăm môi tiah lâi?

Pôa Đỗ Văn Đông: Tơdroăng rêm cheăm môi tơmeăm OCOP cho môi tung mâu tơdroăng ki mơnhông pêi cheăng kâ thôn pơlê, tơdjêp ƀă Tơdroăng ki xiâm dêi tơnêi têa ‘na mơjiâng thôn pơlê nếo. Tơring Ia Grai xuân hiăng mơnhên ki rơkê, ki ai ivá, ki ai hlâu mê cho tơring ki hmâ pêi chiâk deăng, ai hên kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng vêh pro pơxúa ăm tơdroăng ki vâ mơnhông. Tiah mê, ing tơdroăng ki pơkuâ ngăn, djâ troăng xiâm dêi Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê, Khu ngăn ‘na chiâk deăng ƀă mơnhông thôn pơlê mê rêm hơnăm Vi ƀan hnê ngăn tơring pơrá mơjiâng tơdroăng pơkâ vâ mơnhông mâu tơmeăm OCOP tơtro ƀă tơdroăng ki ai păng ‘nâng a tơring kố. Môi pâ, cho mơjiâng tơdroăng pơkâ tơkŭm hnê tối ăm mâu pơlê cheăm, tối tơbleăng ‘na tơdroăng pơkâ, túa ki vâ mơjiâng tơmeăm OCOP troh mâu kuăn pơlê pêi chiâk deăng, mâu rơpŏng pêi chiâk deăng, mâu khu pêi cheăng tơrŭm ‘na pêi chiâk pêi deăng hlê plĕng túa ki pêi pro xuân môi tiah tơdroăng ki pơxúa ‘na mơjiâng mơnhông kế tơmeăm OCOP a lâp tơring kố.

Tiah mê, mâu thôn pơlê dêi mâu rơpŏng ki pêi chiâk pêi deăng dêi Khu pêi cheăng tơrŭm ‘na chiâk deăng mê xuân hlê plĕng nhên mâu tơdroăng ki mơjiâng mâu tơmeăm OCOP vâ thăm mơdêk ki kơnía git dêi mâu kế tơmeăm dêi chiâk deăng dêi tơná pin vâ mơ’no tê a kơchơ tung kong pơlê, ƀă mâu kong pơlê ki ê. Rêm hơnăm, tơring ai mơjiâng tơdroăng pơkâ vâ mơjiâng mâu tơmeăm OCOP. Tung mê, cho rah xo mâu tơmeăm khoăng ki ai ivá vâ mơjiâng OCOP, hnê mơhno tối mơhnhôk kuăn pơlê veăng pêi. Kơ’nâi mê, troh a khế 11 mê tơring kô tơkŭm po hneăng hôp vâ Hô̆i đong ngăn ‘na cheăng khoa hok seá mơnhên tối ki dâi lĕm dêi tơmeăm OCOP. Kơ’nâi mê, cho mơnhên tối tơmeăm OCOP tiô kơ tơdroăng ki pôu râng hnoăng cheăng dêi tơring, pơtroh ăm kong pơlê vâ pơtối séá ngăn tơmeăm khoăng ƀă hnối châ pro mơnhên.

-Tung hnoăng cheăng ki tŏng kum, rơtế pêi ƀă mâu ngế pêi cheăng, tơring xuân hiăng trâm hên tơdroăng pá puât ƀă hiăng châ tŏng kum mâu tơdroăng mê ti lâi?

Pôa Đỗ Văn Đông: Ki pá puât má môi ki xiâm mâu rơpŏng kuăn pơlê hmâ pêi chiâk pêi deăng ƀă kŏng, ing mê râ, khoh tơ’lê tung tơdroăng vâ pêi pro hriâm ƀối khoa hok kih thuât, kŏng ngê̆, tơmeăm ki vâ mơ’no tê a kơchơ ƀă mơjiâng tơmeăm OCOP. Tiah mê,, Vi ƀan hnê ngăn tơring hiăng hnê tối Ƀơrô ngăn ‘na pêi chiâk deăng tơrŭm ƀă Ƀơrô ngăn ‘na pêi cheăng ki mơjiâng ‘na troăng hơlâ, hnê mơhno tối mâu rơpŏng ki ai tơmeăm pêi lo cho hbrâ mơjiâng tơmeăm OCOP ƀă Khu pêi cheăng tơrŭm, khu kuăn pơlê pêi chiâk deăng tăng troăng hlê plĕng mâu túa cheăng ‘na mơjiâng tơmeăm OCOP dêi tơná. Rêm hơnăm, Vi ƀan hnê ngăn tơring xuân hiăng tối tơbleăng ăm mâu khu ki tê mơdró vâ tơkŭm po mâu tíu ki tơbleăng tê a kong pơlê ƀă kong pơlê ki ê vâ mâu ngế tung khu châ tơrŭm cheăng ƀă mâu khu tơmeăm ki châ mơnhên OCOP mê vâ mâu rơpŏng ki ê hriâm pêi ƀối.

-Klêi kơ’nâi 4 hơnăm pơkâ pêi pro tơdroăng Rêm cheăm môi tơmeăm, ki tơƀrê dêi kuăn pơlê a tơring Ia Grai mê cho ki klâi ô pôa?

Pôa Đỗ Văn Đông: Tung pơla hdrối mê hía nah, Vi ƀan hnê ngăn tơring xuân hiăng mơjiâng châ hên tơmeăm khoăng OCOP. Ki nhên, mê cho 14 tơmeăm khoăng ki mơjiâng ing chiâk deăng, tung mê, ai 4 tơmeăm OCOP 4 hơlŏng ƀă 10 kế tơmeăm châ 3 hơlŏng. Dế nôkố, mâu tơmeăm khoăng ki kố hiăng châ rak vế châ mâu tơmeăm ki tơtro tiô tơdroăng pơkâ dêi kong pơlê ƀă rêm hơnăm hiăng luâ vêh mơnhên, seá ngăn mê mâu tơmeăm khoăng kố pơrá châ pơtối rak vế ƀă châ vêh mơnhên. Tiah mê, ‘na inâi mak châ kring vế tơniăn tro tiô tơdroăng. Ki má peá cho tơmeăm ki dâi lĕm dêi kế tơmeăm. Ki má pái, mê cho vêh mơnhên xiâm kối dêi kế tơmeăm hiăng châ mơnhên môi hvêa chêng ki nếo tơtro ƀă tơdroăng pói rơhêng vâ dêi mơngế ki xúa tung kong pơlê ƀă kong pơlê ki ê. Ki xiâm dêi tơdroăng kố cho mâu kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng dêi tơring môi tiah phái, kloăng hôt, kơphế, mắc-ca ƀă la ngiâ kố ah kô pơtối po rơdâ tơ’nôm mâu tơmeăm ki a tơring kố hmâ pêi lo, troăng prôk ki vâ mơnhông cheăng kâ dêi kuăn pơlê tung lâp tơring.

-Mơjiâng kế tơmeăm OCOP hiăng pá, mê vâ châ mơ’no tê kế tơmeăm lo a kơchơ thăm rế trâm pá, ôh tá xê hlâu. Xua ti mê, tung la ngiâ ah, tơring kô ai pơkâ ki klâi ‘na rơtế ƀă mâu hnoăng cheăng ki nhên mê, ô pôa?

Pôa Đõ Văn Đông: Tung pơla mâu khế hơnăm la ngiâ kố ah, tơring kô po mơjiâng môi khu ki tŏng kum vâ mơjiâng ƀă mơnhông OCOP tung mê ai: Ƀơrô ngăn ‘na pêi chiâk deăng, Ƀơrô pêi cheăng kâ troh a khu ki mơjiâng pro hngêi trăng, troăng klông ƀă mâu tíu kơ koan ki ê. Klêi mê, khu kố kô kum ăm mâu kuăn pơlê pêi chiâk, khu pêi cheăng tơrŭm, mâu rơpŏng tê mơdró ‘na kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng, pro ti lâi vâ châ ai tơ’lêi hlâu tung tơdroăng mơjiâng tơmeăm OCOP ƀă mâu troăng hơlâ ki pêi pro vâ khoh châ mơnhên tơmeăm OCOP tiô kơ hnoăng ki tơ’lêi hlâu má môi. Tơring Ia Grai xuân hnê tối, tơbleăng mơhno tơmeăm khoăng 14 tơmeăm khoăng OCOP vâ ăm tê kơtê mâu kuăn pơlê hlê plĕng ahdrối, ing mê vâ pro mâu kế tơmeăm, pơtih cho tơmeăm ki diâp, hbru; lơ mâu kế tơmeăm ki vâ tơbleăng tối vâ pơtroh ăm mâu tíu ki ê. Tơring hiăng hnê mơhno ƀă mơhnhôk hnối tơkŭm po tơbleăng mâu tơmeăm ki mơjiâng mâu tơmeăm OCOP vâ rêm ngế kuăn pơlê châ ‘nâi mâu kế tơmeăm ki mê cho tơmeăm ki xiâm dêi tơring. Ki má peá nếo, xuân athế khên tơnôu tối tơbleăng mâu tơdroăng ki vâ tơdjêp troh mâu kơchơ a mâu kong pơlê ki ê vâ pêi pro mâu tơdroăng ki mơjiâng tơmeăm OCOP dêi tơring troh mâu kong pơlê tung lâp tơnêi têa.

-Hôm, mơnê kơ pôa Đỗ Văn Đông!