Mâu hâi hdrối mê hía nah, rơpŏng nâ Hoàng Thị Duyên, ối a cheăm Phúc Thọ, tơring Lâm Hà (Lâm Đồng) tơkŭm rak ngăn, mơ’no têa tôh ăm i tơtro ing long, rơchôa têa vâ tơniăn ăm kơdrum kơphế lo reăng, ai plâi, rĕng xông kân ƀă chiâng dâi lĕm.

Nâ Duyên tối ăm ‘nâi:

“Rơnó kố cho kal má môi, pơkal thế pin rơvât phon pló, tôh têa ăm hdrê loăng mê loăng nếo lo reăng, ai plâi, loăng chiâng dâi lĕm. Châ krí xo dêi plâi hên mê kum ăm rơpŏng châ pêi lo liăn hên tâ, tơdroăng rêh ối hơniâp ro tâ’’.

Tiô pôa Vũ Bá Yêu, Kăn phŏ ngăn Ƀơrô ngăn ‘na chiâk deăng ƀă mơnhông thôn pơlê dêi tơring Lâm Hà tối, dế nôkố cho roh ki kal vâ pơkâ tơdroăng ki dâi lĕm dêi plâi ƀă ki kơtốu dêi rơnó kơphế hơnăm 2023-2024. Pakĭng mê, hyôh kong prâi a kố pơxiâm tô mơdrăng, khăng khoăng, cho vâ mơhno tối cho roh ki mơdrăng kân vâ chê troh, mê tơdroăng cheăng hbrâ tăng têa kal châ pêi pro dâi khât.

“Nôkố dế pơkuâ ngăn, hnê thế xing xoăng têa tro tiô tơdroăng pơkâ tung hbrâ tăng têa xua kong tô mơdrăng khăng khoăng. Dế nôkố, hiăng kơdĭng têa a mâu long, rơchôa, hno têa ƀă mâu klôh têa vâ tơniăn ăm tơdroăng tôh têa tŭm a mâu klâng chiâk’’.

Kơphế cho môi tung mâu hdrê loăng ki xiâm dêi kong pơlê Lâm Đồng, ƀă tơnêi klâng chiâk lối 170.000ha, tơkŭm hên cho a mâu tơring Lâm Hà, Di Linh, Đức Trọng ƀă Bảo Lâm. Vâ rak tơniăn châ tơƀrê tung pêi chiâk pêi deăng, kuăn pơlê ƀă khu kăn pơkuâ a tíu kố dế pơkâ pêi pro hên mâu hnoăng cheăng hbrâ mơdât tơdroăng khuô̆t têa, mơdrăng khăng khoăng.

A kong pơlê Kon Tum dế nôkố ai 178 to rơchôa, hno, long têa, tung mê, ai 73 long têa, 98 rơchôa ki kâng ƀă 7 tíu ‘măn kơmăi hrik têa xua khu kố pơkuâ ngăn, pêi cheăng xuân hiăng tơniăn têa tôh ăm lối 16 rơpâu 600 ha hdrê loăng tŭm túa. Maluâ ti mê, xua mâu rơchôa, long, têa pơrá tơkôm ing kơnhŏng têa mê kô tơ’lêi trâm hên tơdroăng ki khuô̆t têa a mơ’nui rơnó.

Pôa Nguyễn Hữu Nghĩa, Kăn Ƀơrô Kih thuât, Khu hnê mơhno pơkuâ, xúa mâu rơchôa, hno, long têa kong pơlê Kon Tum tối ăm ‘nâi, sap ing nôkố troh mơ’nui rơnó tô mơdrăng a kong pơlê kố ai 19 rơchôa, hno, long têa ƀă lối 250 ha tơnêi, tung mê ai 74 ha klâng báu ƀă 176 ha loăng plâi ton hơnăm mơni kô tro tô mơdrăng khăng khoăng.

‘’Ƀă mâu rơchôa, hno, long têa xua Khu hnê mơho pơkuâ ngăn hiăng tơkŭm kui tah trâp vâ xo têa ơƀă mơ’no têa troh a mâu rơchôa têa vâ tơniăn ăm rơchôa, hno têa. Pakĭng mê, tâng lôi ai tơdroăng mơdrăng khăng khoăng, mê khu kố ối ‘măn kơmăi hrik têa vâ xúa têa tôh tung mâu hno troh a klâng chiâk. Ƀă mâu rơchôa ki kâng têa, tâng têa xiâ, khu ngin xuân hiăng hbrâ ‘măn mâu kơmăi hrik têa ki vâ hrik mơ’no ăm mâu klâng chiâk ăm kuăn pơlê’’.

Lăm ngăn vâ hbrâ mơdât ôh tá ăm on chếo kâ kong a tơring Kon Rẫy, Kon Tum

‘Na hnoăng cheăng hbrâ mơdât, ôh tá ăm on chếo kâ kong, mê khu rak ngăn loăng pơlái kuăn kiâ kong dêi kong pơlê Kon Tum tối ăm ‘nâi: Dế nôkố ai 7 kong pơlê ki châ pơtâng tối kô tơ’lêi ai on chếo kâ kong râ má 5, cho râ ki kân ó má môi. Tung tâi tâng 610 rơpâu 600 ha kong dế nôkố dêi kong pơlê, kơxô̆  kong ki châ mơnhên tối kô tơ’lêi tro on chếo kâ ai lối 227 rơpâu ha. Krê 4 tơring peăng mâ hâi lu, tung mê ai: Ngọc Hồi, Đăk Tô, Sa Thầy ƀă Ia H’Drai ai lối 96 rơpâu 100ha kong ki kô tơ’lêi tro on chếo kâ.

Pôa Nguyễn Văn Nam, Kăn phŏ ngăn ‘na loăng pơlái kuăn kiâ kong dêi kong pơlê Kon Tum tối ăm ‘nâi:

“Ngế pơkuâ ngăn kong hbrâ rơnáu, khu kăn pơkuâ ai troăng hơlâ hnê mơhno mâu khu râ tơrŭm cheăng ƀă tŏng kum. Mâu khu ki pơkuâ ngăn kong hiăng ai mâu tíu ki gak ngăn, thăm mơdêk tung hnoăng cheăng tối tơbleăng, pơkuâ mơngế mot lo tung kong. Ki rơhêng vâ tối, athế gak ngăn a mâu tíu ki gâk, a hơkôp, hơpăm. Tí tăng ‘nâi plĕng, hnê mơhno ăm mâu rơpŏng ki pêi chiâk pêi deăng achê kong mê.

Ƀă râ kong pơlê khu ki veăng kum cheăng dêi Khu hnê mơhno mê cho khu rak ngăn loăng pơlái kuăn kiâ kong đi đo mơjiâng tơdroăng pơkâ hnoăng cheăng vâ lăm ngăn, hnối tơrŭm pêi tơdroăng cheăng hbrâ tơpâ mơdât on chếo kâ kong’’.

A kong pơlê Lâm Đồng, cho tíu ki ai hên kong loăng hngó ƀă mâu kong ki tơ’lêi tro on chếo kâ, tâi tâng kong loăng hngó kố ai lối 513 rơpâu ha. Xiâm apoăng rơnó tô mơdrăng la kong pơlê kố hiăng ai 3 hdroh on chếo kâ hlá pê. Kơnôm châ rĕng hlo ƀă teăm tơpâ mơdât on tơdrêng mê ôh ta tơ’nhê kong hên. Dế nôkố, hyôh kong prâi a kong pơlê Lâm Đồng kơmăng khía hngíu, kơhâi tô mơdrăng, mê xuân tơ’lêi tro on chếo kâ kong.

Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê Lâm Đồng hiăng chêh mơ’no pơtroh hên mâu hlá mơ-éa hnê mơhnôk, hnê tối mâu kơ koan, khu pơkuâ cheăng ôh tá chiâng tơ ngôu, hê, athế tơkŭm pơkâ pêi pro adrêng mâu troăng pêi vâ hbrâ mơdât on chếo kong.