Têt phâi tŭm dêi mơngế pêt kơtếo a Dak Lak
Thứ tư, 14:11, 18/01/2023 Tuấn Long /Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên Tuấn Long /Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Hơnăm kố, xua kong prâi tơtro, kơtếo xuân dâi lĕm, maluâ a rơnó hơnăm 2022-2023 kố yă kơtếo tê xuân chía to kơnâ, pro mơngế ki pêt kơtếo tung kong pơlê Dak Lak, môi tiah Ea Kar, MDrak, Ƀuôn Đôn ƀă Ea Súp châ tơhluâ hên. Yă tê châ hên tŏng kum ăm kuăn pơlê pêt kơtếo koh tơdah Têt phâi tơtô, hơniâp ro.

Vâ chê hâi Têt Lo hơnăm nếo 2023, a kơpong chiâk deăng kân rơdâ lối 13 ha a ƀuôn Ea Bráh, cheăm Ea Sô, Ea Kar, pôa Võ Quốc Dỵ rơtế 10 ngế kŏng nhân dế thâ ko kơtếo, hdrâ kât têk pơto a rơxế tê ăm hngêi kơmăi. Pôa tối, péa chât hơnăm pêt kơtếo, tá hâi rơnó ki lâi thế tô tuăn klêi mê phiu ro môi tiah hơnăm kố.

Yă phon rơvât, tơmeăm kum tung pêi chiâk deăng, hnoăng liăn mơhá mơngế pêi cheăng tâk. Laga hơnăm kố kong prâi tơ’lêi hlâu, kơtếo châ hên ƀă pêi lo tâk sap ing 15 – 20%, tơdrêng amê yă rôe xuân ai kơlo tâk tơdâng, rêm ha riân kơxô̆ liăn mơ’no xuân ối châ liăn rơkâ sap ing 50 – 60 rơtuh liăn. Ƀă 13 ha, rơpŏng châ liăn rơkâ lối 700 rơtuh liăn.

Pôa Võ Quốc Dỵ phiu ro tối:

‘’Á mot a kố pêt kơtếo dâng 20 hơnăm, pêi lo kơtếo sap ing pêt nah mê mơni hơnăm kố châ hên má môi, hiăng vâ châ sap ing 90 troh lối 100 tâ̆n kơtếo/ha. Yă xuân to kơnâ, apoăng rơnó tê châ 10,5 rơtuh liăn/môi tâ̆n kơtếo drêh). Hngêi á pêt 12 – 13 ha, châ liăn hên mê á pêt tơ’nôm 2 – 3 ha nếo. Yă to kơnâ, pêi lo kơtếo môi tiah kố mê mơngế pêt phiu ro, hơnăm kố pơtối tơdah Têt kân yôh’’.

 

Kơtếo pêi lo châ hên, châ yă pro tâi tâng mơngế pêt a mâu tơring Ea Kar, MDrak, Ƀuôn Đôn ƀă Ea Súp dêi kong pơlê Dak Lak phiu ro ôh tá xê krê rơpŏng  pôa Võ Quốc Dỵ. Pôa Nguyễn Na ối a thôn Quyết Thắng 2, cheăm Ea Tih, tơring Ea Kar  xuân pêt 10 ha kơtếo vâ pro sik hơnăm 1998, phiu ro tối:

’Yă phon rơvât hơnăm kố tâk châ péa xôh, mê cho 1,4 rơtuh liăn/môi tâ̆n dêi hơnăm nah mê nôkố tâk 1,9 rơtuh liăn/môi tâ̆n. Môi ha hơnăm nah mơ’no dâng 140 rơtuh liăn mê cho phon rơvât, hnoăng rak ngăn, ko kơtếo, mê hơnăm kố 200 rơtuh liăn. Laga tơ’nôm amê pêi lo châ hên, yă hôm há. Kơpong Ea Kar kố rêm hơnăm kơtếo châ 70 – 80 tâ̆n/ha, laga hơnăm kố thế 100 tâ̆n/ha, thăm nếo hên chiâk deăng pêt tâ. Hngêi á pêt ai 10 ha mê xuân châ liăn rơkâ 550 – 600 rơtuh liăn hiăng riân kơxô̆ liăn mơ’no cheăng’’.

 

Rơnó pêi kơtếo 2022 – 2023, kong pơlê Dak Lak ai dâng 11.000 ha, tơkŭm ki hên a mâu tơring Ea Kar, MDrak, Ƀuôn Đôn ƀă Ea Súp. Tung mê, hên má môi a péa tơring cho Ea Kar ƀă MDrak. Tâi tâng kơxô̆ kơtếo lâp kong pơlê châ 700 rơpâu tâ̆n. Tâi tâng châ rôe xua mâu hngêi kơmăi kơtếo a Dak Lak ƀă mâu kong pơlê ki achê mê môi tiah Khánh Hòa ƀă Phú Yên. Yă kơtếo châ mâu hngêi kơmăi rôe a kơlo 10,5 – 11 rơtuh liăn/tâ̆n a chiâk, ngăn tiô kơtếo.

Pôa Lê Tuân – Kăn phŏ pơkuâ Kŏng ti kơtếo pro sik 333 Dak Lak tối ăm ‘nâi, tiô tối hdrối hơnăm kố kŏng ti rôe dâng 400 rơpâu tâ̆n kơtếo vâ pro sik dêi kuăn pơlê. Kŏng ti kô rak kơlo yă rôe kơtếo sap ing 10 troh vâ chê 11 rơtuh liăn/tâ̆n, ƀă pơtối mâu troăng hơlâ tŏng kum mơngế pêt a kơpong ki pêt hên.

‘’Ƀă 1 ha pêt nếo mê kô châ kŏng ti mơ’no 30 rơtuh liăn, ƀă 15 rơtuh liăn ƀă 1 ha kơtếo ối ai xiâm. Pakĭng mê, ngin tŏng kum ôh tá xo tơvêh kơxô̆ liăn ăm vâi krâ kuăn pơlê 3 rơtuh/ha drêng pêt nếo, 1,5 rơtuh liăn/ha ƀă kơtếo u ối xiâm a chiâk; kok rôe phon rơvât ăm kơtếo ăm vâi krâ kuăn pơlê. Troăng hơlâ yă ƀaoh hiêm sap ing kố troh 3 hơnăm la ngiâ cho 900 rơpâu liăn/tâ̆n a chiâk ăm kơtếo ki pro sik 10CS, ƀă yă rôe châ chêl lối 10%, tơdâng 1 rơtuh liăn/tâ̆n’’.

 

Kố cho hơnăm má 3 pơtối mơngế pêt kơtếo pro sik a Dak Lak châ liăn rơkâ hên. Pêi lo liăn hên ing kơtếo hiăng kum hên kuăn pơlê pêi chiâk deăng thăm chiâng xông tơtêk kro mơdrŏng. Kơpong pêt kơtếo hiăng chiâng loăng plâi ki pêi lo liăn hên a mâu kơpong tơnêi ai prêi ối tung mâu tơring Ea Kar, MDrak, Ƀuôn Đôn ƀă Ea Súp dêi kong pơlê Dak Lak.

 

Tuấn Long /Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC