Tâng ối tơdế kơdrum tiu ngiât lĕm pa xôp chêng cho nhâ xông ngiât, ngoh Nguyễn Văn Tú, ối a cheăm Trường Xuân, tơring Dak Song, ăm ‘nâi, pêi chiâk deăng hưh cơ kum ăm tơná ngoh ôh tá xê to pro tơniăn ivá, mê ối pro pơxúa cheăng kâ châ tơƀrê:
“Hdrối nah pêi, xôh hên pơkeăng kơdê ôa hdrong mê chiâng ‘mêi hlối pro rơiô troh ivá. Drêng pơ’lêh á ôh tá xôh xếo pơkeăng kơdê ôa hdrong, ôh tá xôh pơkeăng kơdê nhâ, bú xúa rơvât to phon êak ro ƀă phon Vi sinh, Klêi mê Tiô Khu pêi cheăng tơrŭm Trường Xuân tối pêi tiu hưh cơ hlối tơrŭm ƀăng khu mơdró peăng Hoàng Nguyên a cheăm Nâm Njang nếo, mê tơmeăm pêi lo hưh cơ hiăng châ tê ăm mâu kong têa Nhuk, Mih, Châu Âu. Yă tê đi đo kơnâ tâ kơchơ tê mơdró, nôkố 120 rơpâu liăn 1kg, hdrối nah 160 -180 rơpâu liăn”.
Djâ troăng a hdrối tung pêi chiâk hưh cơ a cheăm Trường Xuân, Khu pêi cheăng tơrŭm pêi lo tơmeăm hưh cơ Bechamp Dak Nông nôkố hiăng mơdêk châ 20 ngế, ƀă tâi tâng deăng pêt lối 70 ha tiu, kơphế. Tơmeăm pêi lo dêi khu pêi cheăng tơrŭm ki hên tê ăm mâu kong têa ki kân ki pơrah môi tiah châu Âu, Nhuk.
Ngế xiâm pơkuâ khu pêi cheăng tơrŭm pôa Lê Đình Hùng, ăm ‘nâi, mâu kong têa mê vâ rôe hên, la khu pêi cheăng tơrŭm ôh tá ai tŭm tơmeăm vâ kĭ tơhrâ tê hên. Po rơdâ kơpong pêi pêt, sap apoăng hơnăm troh nôkố, Khu pêi cheăng tơrŭm tơkŭm po 6 to lâm hriâm kih thuât pêi pêt hưh cơ ăm mâu ngế tung khu ƀă kuăn pơlê ki pêi chiâk cheăm Trường Xuân. Pêi pêt hưh cơ ôh tá pá, la kuăn pơlê kal thế ai hâi khế vâ pơ’lêh tah túa pêi cheăng ki ton.
Pôa Lê Đình Hùng, tối nhên tâ:
“Tơnêi hơpok lĕm loăng kô xông dâi lĕm kô ôh tá ai pơreăng. Mê troăng rơhlâ dêi Khu pêi cheăng tơrŭm kô po rơdâ vâ ai hên ngế tơrŭm cheăng. Pakĭng mê, ngin kô hnê mơhnhôk kuăn pơlê vâ kơdroh kơxô̆ phon hoă hok ki rơvât, mê xúa mâu nhâ ki hiăng po tung kơdrum vâ pro mơ-ŭm chiâng phon vâ rơvât a loăng pro ăm tơnêi vêh hơpok lĕm nếo.
Ngin xuân kơnôm mâu kăn cheăm tơring ƀă mâu kŏng ti ki tê tiu ăm kong têa ê po mâu lâm hôp tơpui tơno, tơkŭm hnê ăm kuăn pơlê túa pêi pêt hưh cơ, tah túa cheăng ki ôh pá tro, kum kuăn pơlê pơtối xúa tơdroăng pêi pêt ki nếo tơtro ăm tiu vâ rĕng xông kân tơniăn ton’’.
Tiô pôa Phạm Tuấn Anh, Ngế xiâm pơkuâ ngăn ‘na chiâk deăng mơnhông mơdêk thôn pơlê kong pơlê Dak Nông, ôh tá xê to tiu, tơdroăng pêi pêt tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng tiô pơkâ mơnhên cho troăng rơhlâ mơnhông pêi chiâk deăng krá tơniăn ton dêi kong pơlê. Nôkố, Dak Nông hiăng mơjiâng môi kơpong pêi chiâk xúa kơmăi ki dâi lĕm (rơdâ 120 ha) ƀă 4 kơpong pêi chiâk xua kơmăi ki dâi lĕm (tâi tâng deăng pêt vâ chê 2.500ha). Hiăng ai lối 250.000 ha loăng plâi pêt tŭm túa châ tơkŭm pêi tiô mâu pơkâ mơnhên VietGAP, hưh cơ,
HACCP, 4C, UTZ… Mâu cheăm tơring tung kong pơlê xuân chôa mơjiâng tơrŭm cheăng pơla kuăn pơlê ƀă mâu khu pêi cheăng tơrŭm, khu mơdró, Tơmeăm pêi lo dêi kong pơlê Dak Nông hiăng tê ăm kong ê troh 35 to kong têa, tung kơpong, ƀă tơmeăm tê tâk hên, ki kơnâ châ 800 rơtuh dollars rêm hơnăm.
Mơhé ti mê, kơvâ ngăn ‘na chiâk deăng dêi kong pơlê xuân hâi pơtối pêi tâi tơmeăm khoăng ai hlâu, ki tơƀrê kân’na hyôh kong prâi, tơnêi tíu... Pôa Phạm Tuấn Anh, tối tiah kố, tơrŭm cheăng pro kơpong pêi lo tơmeăm ai tŭm ivá vâ tơbriât kơchơ tê mơdró cho môi tung mâu troăng rơhlâ Dak Nông dế pêi pro vâ mơnhông pêi chiâk deăng krá tơniăn:
“Mơjiâng mâu kơpong pêi lo tơmeăm ing tơdroăng tơrŭm cheăng dêi kuăn pơlê pêi chiâk, mâu rơpŏng kuăn pơlê kô tơbleăng mâu tôh tơrŭm cheăng, khu pêi cheăng tơrŭm. Ing tơdroăng pêi cheăng tơrŭm mê pin nếo châ vâ krếo khu ‘no liăn cheăng, Tôh tơrŭm pêi lo tơmeăm châ mơnhên tối, châ ăm mah kơpong pêt ƀă mâu troăng rơhlâ ki ê ai tơdjâk troh.
Kơvâ ngăn ‘na chiâk deăng ngin dế tí tăng ‘nâi plĕng ăm Vi ƀan kong pơlê vâ ai troăng rơhlâ pơkâ pêi vâ troh hơnăm 2025 tâi tâng mâu kơvâ cheăng thế châ mơjiâng mâu kơpong pêi pêt tơkŭm ing mâu khu pêi cheăng tơrŭm ƀă hiăng tơdjêp ƀă mâu khu mơdró lăm rôe, vâi pơliê pro ‘măn vâ tê ăm kong têa ê’’.
Viết bình luận