VOV4.Sêdang - Ô vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ! Pro tiô tơdroăng tơkêa pêt kơchâi reăng a kong hngiú, hnối pêt mâu hdrê loăng [ă tơdroăng tơdah tơmối ôm hyô kong kế nhâ loăng a tơring Kon Plong, kong pơlê Kon Tum, hơnăm 2012, ai 37 rơpo\ng kuăn pơlê sap ing mâu kong pơlê, pơlê kong kân tung lâp tơnêi têa châ tơring Kon Plong tơ’mot rêh ối a thôn Tu Rằng, cheăm Măng Cành. Klêi lối 3 hơnăm troh rêh ối akố, tơdroăng ki pêt kơchâi, reăng dêi mâu rơpo\ng kuăn pơlê a kố xuân tá hâi châ pêi pro tiô tơdroăng ki rơhêng vâ drêng mâu kơchâi, plâi, reăng yă tê ôh tá tơniăn. Hâi kố, ngin kô tối ‘na tơdroăng mê, pó kô tơmâng.              

Ối tung tơdroăng pơkâ thế pêt kơchâi, reăng kong hngíu [ă mâu hdrê plâi ki iâ hâi [ă ai kong kế ăm tơmối mot ôm hyô a tơring Kon Plong, kong pơlê Kon Tum, hơnăm 2012, ai 37 rơpo\ng kuăn pơlê hiăng châ tơdah mot rêh ối tung pơlê nếo, a thôn Tu Rằng, cheăm Măng Cành, vâi kuăn pơlê akố pơrá cho mâu ngế ki hiăng hmâ ‘nâi tơdroăng pêt reăng, pêt kơchâi. Tơdroăng ki tơdah xo mơngế ki ‘nâi rơkê tung tơdroăng pêt kơchâi, pêt reăng troh a pơlê nếo châ ngăn cho khu ngế ki veăng kum vâ mơnhông ‘na pêt kơchâi, reăng a kong hngiú a tơring Kon Plong.

Lăm rêh ối a thôn Tu Rằng, cheăm Măng Cành hiăng hluâ 3 hơnăm, ki châ tơ-[rê má môi dêi on veăng ngoh Phạm Minh Quý mê cho kuăn kơnốu hiăng châ 2 hơnăm, mo rơdêi le\m. Cho ngế ki pêi chiâk deăng a Phượng Hiệp, Cần Thơ, hiăng hmâ [ă tơdroăng pêi pêt mơjiâng kế tơmeăm mê on veăng ngoh hiăng hlê ple\ng nhên tung tơdroăng pêt mâu hdrê kơchâi, hdrê reăng. Apoăng nah, ngoh prế nâ hiăng tối vâ pêt kơchâi, pêt reăng [ă ngăn kố cho tơdroăng cheăng xiâm dêi rơpo\ng, la tơdroăng tối vâ pêi roh mê nah tá troh nốkố tá hâi teăm chiâng pêi pro. Ngoh Quý tối: Tiô á, tơnêi pêt mơjiâng tơmeăm akố ga dâi le\m, la pêt nôkố ôh tá ai mơngế rôe mê kho há vâ ‘no liăn rôe mâu hdrê pêt, xua mê, á ‘no liăn pêi pro mâu tơdroăng cheăng ki ê vâ khoh rêh kâ ối rêm hâi. Ki ahdrối tâ, á athế lăm tăng pêi cheăng vâi, lăm mơdró kâ choâ ‘lâng tăng liăn ngân vâ khoh híu rêh kâ ối rêm hâi, tâng vâ tối pêt mơjiâng tơmeăm nôkố ga chiâng ‘nâng, la a hngêi kơchô ôh tá ‘nhó hên to lâi mơngế vâ rôe, pêt mơjiâng tơmeăm ah ok hvât lôi tê kơtê ga kô lu\p, mơhrê liăn ngân xo xo.

Hiăng hmâ pêt kơchâi tê a hngêi kơchô, laga, drêng hlo kơchâi ki pêi lo ôh tá ‘nhó hên, tê xuân tá tí ai kơbố vâ rôe, mê ngoh Nguyễn Thanh Quang hiăng hơ’lêh pêt mâu hdrê loăng ki ê. Lối 1 rơpâu xiâm reăng li ngoh pêt xuân bu vâ tê to lâi hâi hdrối Têt tê, tơdroăng cheăng kâ tung la ngiâ, ngoh mơnhên tối kal athế pêt hdrê loăng ton hơnăm mê nếo kâi châ mơnhông mơdêk tơdroăng rêh ối dêi rơpo\ng hngêi. Ma luâ tá hâi hmâ ‘nâi túa pêt kơxái tiêu, tá hâi teăm ai hlá mơ-éa khoa hok ki lâi hnê tối kơxái tiêu tơtro [ă tơnêi kong hngiú Măng Deăng, la ngoh xuân hiăng ‘no liăn pêt lối 100 xiâm tiêu tung kơdrum tâ tá hngêi. Ngoh ăm ‘nâi, tâng lơ ai liăn ngoh xuân pơtối ‘no liăn vâ pêt tiêu, mơhé tiêu mê hôm tơtro [ă tơnêi ki kố há lơ ôh. Ngoh Quang tối: Tơnêi akố tâng mơnúa pêt hdrê loăng ki klâi ga xuân chiâng tâi tâng la ôh tá châ tê dêi tơmeăm, xua tí ai kơbố rôe, á xuân rơhêng vâ mung liăn vâ ‘no rôe hdrê loăng ton hơnăm mơnhông tơdroăng rêh ối, la mung liăn nôkố pá puât ‘nâng, xua mê, á khoh kơdôu pêi xêh cheăng kâ ki kuăn xo, choâ ‘lâng tăng kế kâ rêm hâi.

 Hlo ôh tá kâi châ mơnhông tơdroăng rêh ối tung rơpo\ng hngêi [ă tơdroăng pêt kơchâi, reăng, mê rơpo\ng ngoh Đinh Công Thể xuân rah xêh hdrê loăng ki ê vâ pêt mơjiâng. Lối 1 rơpâu loăng plâi krui ngeăm, krui [o\ng rơpo\ng ngoh hiăng lăm troh a kơpong peăng mâ hâi lâ tơnêi têa vâ rôe hdrê djâ vêh pêt, dế kố dế chiâng dâi le\m. Ngoh Thể tối: Akố, vâ mơnhông cheăng kâ cho athế pêt mơjiâng tơmeăm iâ hâi vâ ai liăn pơtối pêi pêt, mơjiâng hdrê loăng ton hơnăm, pêt kơchâi klêi mê pêt plâi krui ngeăm, plâi krui [o\ng kơtôu drêh ngiât, pêt plâi [ơr. Tiô tơdroăng pơkâ mê tơnêi têa kum hdrê loăng ai 4 hdroh, dế kố kal châ tơnêi têa kum hên má môi cho puâ [ă phon vâ rơvât ăm loăng.

Tung 37 rơpo\ng k^ tơkêa vâ lăm pro pơlê nếo a thôn Tu Rằng, bu ai 32 rơpo\ng hiăng rêh ối ton [ă pêi cheăng kâ akố. Ma luâ ti mê, bu ai tơdế kơxo# rơpo\ng ki dế rêh ối akố, ôh tá xê mâu rơpo\ng ki hiăng tơkêa lăm pro pơlê nếo, mê vâi cho mâu rơpo\ng ing ê rôe xo tơnêi dêi mâu ngế ki hiăng chêh inâi mot ối akố nah. Vâ ai liăn pêi cheăng kâ, mê hên ngế athế lăm tăng pêi cheăng vâi, thăm nếo lăm kếo loăng, ko kong vâ xo loăng tê mơdró.

Vâ kum ăm mâu rơpo\ng ki rêh ối a pơlê nếo châ tơniăn [ă tơdroăng pêt kơchâi, reăng, mê tơring Kon Plong hiăng ‘no liăn mơjiâng pro troăng prôk, on hrik, tơnêi vâ mơjiâng hngêi trăng, tơnêi pêi chiâk deăng, klêi mê, rêm rơpo\ng drêng troh rêh ối akố châ xing xoăng 1 rơpâu met kơrê tơnêi pro hngêi kơdrum [ă 1 ha tơnêi pêi chiâk deăng. On tơhrik, têa [ă hyôh kong prâi akố tơtro mê cho tơdroăng ki vâ khoh kâi chiâng pêt kơchâi, reăng, ma luâ 3 tơdroăng ki mê hiăng ai la tơdroăng pêt kơchâi, pêt reăng akố xuân tá hâi kâi châ mơnhông mơdêk môi tiah hiâm mơno hiăng púi vâ, ki kuăn pơlê dế pá má môi akố cho tíu ki vâ rôe tơmeăm dêi kuăn pơlê pêi lo. Ngoh Phạm Minh Quý tối tơ’nôm: Tơdroăng rêh akố hdrối nah xuân chía tơniăn, tơnêi tơníu pin pêt xêh mâu hdrê loăng, tăng mơjiâng xêh kế kâ ga chía ôh tá hrê liăn ngân, xuân rêh há, la tíu ki vâ rôe tơmeăm pin pêi mơjiâng tá hâi ai, mê tơdroăng rêh ối khoh ôh tá kâi châ tơxông tơtêk. Nôkố púi vâ pro ti lâi ai khu mơdró tăng rôe tơmeăm pêi pêt, pin kô chía tơ’lêi iâ tung rêh kâ ối.

Tơdroăng tơkêa bro mê tá hâi châ tơ-[rê. Kuăn pơlê tăng xêh troăng cheăng kâ. Tơdroăng pêt kơchâi, reăng cho troăng prôk ki tơ’lêi, tơtro [ă tơnêi tơníu a Kon Plong, la tâng lơ ai tíu ki vâ rôe tơmeăm pêi mơjiâng dêi kuăn pơlê akố cho ki ‘ló má môi ăm tơdroăng kuăn pơlê mơnhông pêt reăng, pêt kơchâi a kong ki ai hyôh hngiú kố.

Nhat Lisa tơplôu [a\ tơbleăng