VOV4.Sêdang - Phon rơvât ki pơloi, ôh tá dâi le#m cho tơdroăng ki tô tuăn khât [ă vâi krâ nho\ng o kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng. Ôh tá xê lu\p to ‘na cheăng kâ, mê phon rơvât ki pơloi kố ối tơdjâk troh xông kân, dâi le#m dêi tơmeăm, pro ăm kơdrum deăng ki pêt tơmeăm rế tơ’nhiê, thăm nếo pro kuăn pơlê lu\p dêi kế tơmeăm pêt tung kơdrum deăng [ă hnoăng cheăng ‘no rak ngăn. Hâi kố, ngin kô tối ‘na tơdroăng ki ai khât ‘na pơloi dêi phon rơvât a Dak Lak, tơdroăng ki tô  tuăn dêi kuăn pơlê [ă pá tung tơdroăng ki pơxâu phâk dêi mâu tíu cheăng ki ai tơdjâk troh.

Rơpo\ng pôa Đào Trọng Tài ối a thôn Tân lâp 2, cheăm Pơng Drang, tơring Krông {uk, kong pơlê Dak Lak ai 3 ha kơphế pêt sap hơnăm 1992 nah. Kơtăn kố 3 hơnăm, hlo kơdrum kơphế ai plâi hên, xâu loăng lơ ôh tá bê trếo kơ hiâm, pôa Tài lăm a tíu tê phon rơvât tơ’nôm. Châ tíu tê tơbleăng túa nếo tơtro tâng rơvât loăng kơphế, (ôh tá tá ‘nâi xiâm ki tê ulâi), la pôa rôe phon djâ vêh a hngêi. Pôa ăm ‘nâi, drêng nếo rơvât phon, hlo phon ai khoăng, pro rơbông mơ’nok, xế a tơnêi troh tơdế khế xuân ôh tá hlo gá hê. Kơ’nâi mê kơphế chiâng krâ, khăng kho, tơruih hlá hên. Rôh krí plâi hơnăm ki mê [ă hơnăm kơ’nâi, plâi ôh tá hên bú ối tơdế, thăm nếo hên loăng ki ‘nâ rế hlâ, thế ‘no hên hnoăng rak ngăn vâ loăng xông rơdêi. Pôa Đào Trọng Tài tô tuăn tối: Hiăng tối phon ki ôh tá xê khât ki tơdjâk gá cho tơdjâk ó khât troh hơnăm kơ’nâi. Klêi mê pơkeăng ôh tá xê khât, môi tiah pơkeăng kơdê hdrong, nôkố pin lăm a tíu tê pơkeăng vâi tối ti lâi pin rôe ti mê, rôe ôh xôh ôh tá xêt klêi mê rôe pơkeăng ki ê nếo. Mê cho mâu tơdroăng ki rơ- iô tung pơla pêi pêt [ă kơvâ pro pơkeăng. Nôkố a mâu tíu ki tơnêi têa séa ngăn kơtăng nhên khât gá prôk troh kơpong hơngế hơngo vâ lôi kuăn pơlê akố xua kuăn pơlê akố ôh tá ple\ng. Ing mê, Đảng [ă tơnêi têa kal thế ai troăng hơlâ tơleăng mơnhên troh a xiâm.

Ôh ta xê to rơpo\ng pôa Tài, hên kuăn pơlê ki ê a Dak Lak, malối cho kuăn pơlê a mâu kơpong hơngế hơngo, xuân tro rôe pơkeăng phon rơvât ki ôh tá xê khât, ki ôh tá dâi le\m. Tiô khu rak ngăn ‘na tê mơdró, Khu ngăn ‘na tê mơdró Dak Lak tối, tung hơnăm 2015, hluâ khu tơru\m cheăng séa ngăn a 95 tíu pêi cheăng mơjiâng pro tê mơdró, tíu ki hiăng pơxâu phâk 50 hdrôh mâu ki pro xôi luât ‘na pêi pro tê mơdró phon rơvât ki ôh tá xê khât, phon rơvât ki ôh tá dâi, pơxâu phâk liăn vâ chê 1 rơtal 400 rơtuh liăn. La châ khât, kơxo# mâu ki pro xôi luât ối hên tâ, la xua hên tơdroăng ki pá tung tơru\m cheăng, tơdoăng pơxâu phak [ă séa ngăn túa phon rơvât vâ pơxâu mâu ki pro xôi.  Pôa Trương Văn Nhương, kăn pho\ pơkuâ rak ngăn ‘na tơdroăng tê mơ-dró ăm ‘nâi: Tung pơla hnê pêi séa ngăn tơdroăng tê mơdró ‘na phon rơvât, tâng vâ mơnhên phon rơvât mê hôm cho phon ki ôh tá xê khât lơ phon ki ôh tá le\m, mê kal thế ai túa vâ mơnhên, ôh tá ai ngế ki chiâng vâ xo túa mê ngăn tiô pơkâ, mê khoh pá tung tơdroăng châ ‘nâi [ă teăm pơxâu tơdrêng tro tiô luât pơkâ.

Tiô riên ngăn, rêm hơnăm Dak Lak kal ai dâng 1 rơtuh ta#n phon tu\m túa vâ rơvât mâu loăng plâi. Xua tơdroăng kal vâ hên, mâu túa phon ki tê  tung tơnêi têa hên păng ‘nâng [ă tá khu ki pro tê, kơxo# trếo ki tung phon mê gá tơtro [ă tơrêm túa loăng, tơrêm rơnó xông kân dêi loăng. Hlo tiah mê, tơdrêng [ă hên tơdroăng tối ‘na phon rơvât ki ôh tá xê khât tê hên h^n, kuăn pơlê tô tuăn khât, ôh tá ‘nâi túa phon ki lâi le\m ki lâi ôh vâ tơtro [ă kơdrum loăng plâi dêi rơpo\ng hngêi. Pôa Trần Hữu Quang, ối a thôn 3, cheăm Ea Bhôk, tơring C|ư Kuin, kong pơlê Dak Lak pêt lối 1 ha 2 tiu. {ă deăng pêt mê, pôa kal hên phon rơvât [ă pơkeăng xôh kơdê hdrong rêm hơnăm. Xua mê, pôa Quang tô tuăn ‘nâng rêm hdroh rah rôe phon [ă pơkeăng xôh kơdê ôa hdrong vâ xôh. Pôa Trần Hữu Quang tối: Nôkố pơkeăng [ă phon rơvât ki tê hên túa, châ khât gá pin ôh tá ‘nâi túa ki lâi le\m ki lâi ôh vâ xúa rơvât ăm pơxúa dêi tơná, hên túa phon ki pin ôh tá ‘nâi le\m lơ ôh. Púi vâ Khu xiâm ngăn ‘na chiâk deăng [ă mơnhông mơdêk thôn pơlê ăm kuăn pơlê ‘nâi túa phon ki mê hôm cho phon ki le\m há vâ mâu ki rôe châ rôe xêh phon xoh dêi loăng plâi tơ-[rê. [ă túa pơkeăng kơdê ôa hdrong xuân môi tiah mê há. Tâng hmếu pơ môi tiah nôkố hlo tê hên h^n túa phon ‘nâng ôh tá ‘nâi phon ki lâi le\m.

Rơtế [ă tơdroăng tô tuăn môi tiah pôa Quang, jâ Nguyễn Thị Nhung, ối a [uôn Ea Bhôk, cheăm Ea Bhôk, tơring C|ư Kuin, kong pơlê Dak Lak tối: Púi vâ dêi kuăn pơlê pro ti lâi vâ mâu phon ki tê mê thế phon ki le\m dâi. Nôkố phon ki ôh tá xê khât xuân hên, págong hlo tê hên h^n mâu túa phon, kuăn pơlê tô tuăn xâu lơ tro rôe xêh phon ki ôh tá xê khât rơvât dêi loăng plâi ah ôh tá tơ-[rê. Mâu khu cheăng ‘na khoa hok lăm séa ngăn thế lăm ngăn vâ ’nâi túa hdró ki lâi vâ kơdê gá xêt khât.

Tơdroăng ki kuăn pơlê púi vâ cho tro păng ‘nâng. Vâ châ pêi pro môi tiah mê, khu râ kăn tơring kong pơlê [ă khu râ kơvâ cheăng thế re\ng tơmâng séa ngăn [ă pơkâ mâu troăng hơlâ rak ngăn kơtăng tâ, kum kuăn pơlê châ ví tơdroăng ki lu\p xua tơdroăng rơvât phon ki ôh tá xê khât ki ôh tá le\m.

Gương tơplôu [a\ tơbleăng