Pơreăng kôk rơsok [ă mâu tơdroăng hbrâ mơdât
Thứ tư, 00:00, 24/07/2019
VOV4.Sêdang - Mơ’nui măng t^ng hiăng luâ, a Dak Lak ai tơ’nôm môi ngế hlâ xua tro kôk rơxok. Ki xiâm dêi tơdroăng khoh chiâng kôk rơxok kố, xua ôh tá vâ re\ng thâ lăm pâk pơkeăng, drêng tro chó kâ ối tơngôu lôi tiah mê ton. Drêng hiăng râ drêng mê nếo kơdrâ lăm pâk pơkeăng, la ôh pá teăm. Xua mê, ki kal akố, drêng tro chó kâ vâi krâ-nho\ng o pin athế re\ng thâ lăm pâk pơkeăng vaccine. Mê tơdroăng ’’Ivá ăm rêm ngế’’ hâi kố, ngin ai tối ‘na tơdroăng ki kal hlê ple\ng ‘na kôk rơxok [ă túa ki vâ hbrâ mơdât.

 

 

Pơreăng kôk rơxok cho ki klâi?

Pơreăng kôk rơxok cho pơreăng êi ngôa ki râ xua virus, tâ tú ing kuăn kiâ troh kuăn mơngế ing tíu ki kuăn kiâ kâ pro chiâng rơxok. Pơreăng kố hmâ ối a mâu kong têa tung kơpong châu Á [ă châu Phi.

A Việt Nam, pơreăng kố tâ tú a hên kong pơlê [ă ki xiâm pro chiâng ai pơreăng mê cho ing chó. Pơreăng tâ tú ing tíu chó kâ he\n lơ tíu ki chó kơ’viêo, pơreăng ga lo ing têa hế kuăn kiâ ki rơxok mot troh a tíu he\n rong a kéa hơ’nêh mơngế.

Mâu tơdroăng ăm hlo drêng pơreăng kôk rơxok hiăng mot tâ tú a mơngế, ngế ki mê xâu kô têa, xâu khía, châ kơdrâ, khăng kơbre\n môi pâ châ. Drêng hiăng troh dêi rơxok, kơxo# mơngế hlâ vâ châ 100%  ([ă mơngế tá chó).

Maluâ tiah mê, pơreăng kôk rơxok kô chiâng hbrâ mơdât [ă pơlât [ă tơdroăng pâk vaccine   [ă pâk ‘mot mơheăm mơdât rơxok.

Pâk pơkeăng vaccine mơdât rơxok ăm tá mơngế [ă kuăn kiâ, (malối cho chó, miếo) cho troăng hơlâ pêi pro ki tơ-[rê vâ hbrâ mơdât, pơlât pơreăng kôk rơxok).

Pro ti lâi tâng tro kuăn kiâ kâ:

Drêng chó miếo kâ, pin thế pêi pro mâu tơdroăng a kơ’nâi kố vâ hbrâ mơdât tâ tú virus kôk rơxok:

-Xếo i krúa, hrâ mâu hbáu tro chó kâ/chó miếo kơ-viêo tung pơla 15 phut [ă xếo têa [ă kơbo\ng, lơ xếo têa krúa, klêi mê pâk pơkeăng mơdât pơreăng [ă al-kôl 70° lơ al-kôl Iode vâ kơdroh virus ki pro kôk rơxok drăng hbáu chó kâ.

Kô chiâng xúa mâu trếo ki vâ kơdê pơreăng môi tiah drôu, al-kôl, kơ[o\ng tu\m túa, kơ[o\ng hum ko, kơ[o\ng hum châ vâ xếo hbáu rong klêi tro chó kâ. Tung pơla xếo tíu hbáu rong, pôi tá pro chiâng kơ-[êl a tíu rong, pôi tá pro ăm tíu ki tro rong rế kân tâ.

Lăm troh a hngêi pơkeăng vâ pâk pơkeăng mơdât pơreăng kô châ [ok thái pơkeăng hnê tối [ă hnê pâk pơkeăng hbrâ mơdât pơreăng kôk rơxôk.

Tối tơbleăng ăm [ok thái pơkeăng ‘na kuăn kiâ kâ [ă séa ngăn kuăn kiâ tung pơla 15 hâi riân sap hâi tro chó miếo kâ lơ kơ’vo, kơviêo.

Tung pơla 15 hâi tí tăng ngăn, tâng chó lơ miếo ki mê tơviah môi tiah hlo gá chôm, oh tá mo, hía ‘lo, lơ vâi re\ng tê dêi lơ poh kâ thế re\ng trâm [ok thái pơkeăng tối ăm [ok thái pơkeăng tơdrêng hlối.

Pâk pơkeăng hbrâ mơdât pơreăng kôk rơxok

Hbrâ mơdât hdrối drêng tâ tú: Tơdroăng kố pêi pro [ă mâu ngế ki tơ’lêi tro tâ tú [ă virus ki kôk rơxok môi tiah khu ngăn pơlât mơnăn, khu rak ngăn loăng kong, mâu ngế păn kuăn kiâ, mâu ngế pêi cheăng tung hngêi [ă hmâ pêi cheăng a tíu ai virus kôk rơxôk, ngế ki pêi tơdroăng kơdê, chêh, siê hơ’nêh chó, kuăn pơlê [ă mâu ngế lăm ôm hyô troh mâu kơpong ki ai pơreăng kôk rơxok.

Pơlât hbrâ mơdât drêng tâ tú: mê châ pêi pro rế re\ng rế tro klêi tro kuăn kuâ kâ lơ kơ’vo.

Hâi pâk pơkeăng ăm tơrêm ngế kô châ mâu [ok thái pơkeăng hnê tối a mâu tíu pâk po rơdâ.

Hnê tối ‘na tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng:

-Kuăn pơlê kơdroh păn chó, miếo, tâng păn thế pâk pơkeăng mơdât pơreăng kôk rơxok tiô rơnó hnê mơhno dêi khu ngăn pơkeăng pơlât mơnăn, thế păn kroăng pôi tá kơ’nêi, pôi tá ăm vâi ‘ne\ng xah [ă chó, miếo, malối drêng mâu chó miếo dế kâ.

-Drêng pâk pơkeăng vaccine hbrâ mơdât kôk rơxok, kal thế pêi pro tro tiô luât: pâk tu\m trum, pâk tro hâi khế, pôi tá ôu drôu bie#r, pôi tá pik pơkeăng Corticoid  [ă pơkeăng ki lơ mơdât.

-Tiô tí tăng séa ngăn kuăn kiâ ki kâ mơngế tung pơla 2 măng t^ng (chôm, hlâ, troh dêi chôu ki kôk rơxok…) vâ ai troăng hơlâ hbrâ mơdât pơlât pơtối.

-Ôh tá xah pơxôh [ă kuăn kiâ ki kôk rơxok, nhôm tro kôk rơxôk; ôh tá tê rôe, chơ djâ chó, miếo mot lo a kơpong tâ pơreăng.

Tơbleăng ăm mâu kăn, kơ koan ngăn pơlât mơnăn a kong pơlê vâ ai troăng hơlâ kơdê, tâp kơđu chó, miếo ki kôk rơxok; ăm ối krê vâ séa ngăn kuăn kiâ ki nhôm tro kôk rơxok, pâk pơkeăng hbrâ mơdât pơreăng kôk rơxok ăm mâu chó miếo ki ối mo le\m tung kơpong dế tâ pơreăng.

Gương tơplôu [ă tơbleăng  

 

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC