VOV4.Sêdang - Luât hlá kiêm tra kuăn pơlê hơnăm 2014 hiăng châ Kuo#k ho#i tơnêi têa Ko\ng hoa xah ho#i chu ngiah Việt Nam hneăng 13, Hneăng hôp má 8 tối pơtâng a hâi lơ 20 khế 11 hơnăm 2014 [ă hiăng xêt khât sap ing hâi lơ 1 khế 1 hơnăm 2006. Tơdroăng tơpui tung măng t^ng kố, pơtối tối tơbleăng ‘na mâu tơdroăng ki pơkâ tung Luât ki mê:

 Tiu Luât má 10 dêi Luât hlá kiêm tra, tơdroăng ki pơkuâ, xúa dâi ‘na  Kơxop hlá mơ-éa ki kal dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê châ pơkâ tiah tối a kơ’nâi kố:

-Hlá mơ-éa chêh ki kal dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê cho tơmeăm ki kal dêi tơnêi têa, châ tơnêi têa kring vế tro tiô pơkâ dêi luât ‘na rak vế tơmeăm ki kal ai tơdjâk troh tơdroăng ki kal tung kring vế pơlê pơla, tơnêi têa.

Hlá mơ-éa ki chêh tối tơdroăng kal dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê cho tơmeăm ki xiâm tung tơdroăng ki vâ xúa tơdjuôm, xua Khu kăn xiâm pơkuâ ngăn Ko\ng an pơkuâ ngăn.

-Chêh xo mâu tơdroăng ki nếo ai tung Hlá mơ-éa ‘na kơvâ ki hmâ hnê cheăng, kơ koan tơnêi têa, khu pơkuâ ngăn ‘na cheăng kal kí, khu xiâm pơkuâ ngăn ‘na cheăng kal kí-pơlê pơla hiăng châ xo tiô hlá mơ-éa ki nhên ‘na tơnêi têa ‘na kuăn pơlê ối tung hnoăng cheăng, tơdroăng ki tơná ai hnoăng vâ pêi pro;

+Kuăn pơlê kal athế tí tăng tơmâng mâu tơdroăng nếo ai dêi tơná tung Hlá mơéa chêh tối dêi tơnêi têa ‘na kơxo# kuăn pơlê;

+Khu pơkuâ cheăng [ă mơngế phá xêh ôh tá ối tung tơdroăng pơkâ a drăng troăng a [ă troăng b tiô pơkâ kố, ki ai tơtro [ă tơdroăng ki chêh tối mâu tơdroăng nếo ai tung Hlá mơ-éa ki chêh ‘măn mâu tơdroăng ki kal dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê, kal athế ai tơdroăng ăm phêp dêi kơ koan pơkuâ ‘na Kơxop mơ-éa ki kal dêi tơnêi têa tiô pơkâ dêi kơ koan pơkuâ ngăn Kơxop mơ-éa dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê tro tiô pơkâ dêi Luât.

-Tơdroăng chêh tối ki nếo ai tung Kơxop mơ-éa kal tơnêi têa ‘na kuăn pơlê cho ki xiâm vâ mâu kơ koan, khu pơkuâ cheăng séa mơnhên ngăn, ru\m môi tuăn ‘na tơdroăng ki nếo ai ‘na kuăn pơlê. Drêng kuăn pơlê hiăng xúa Hlá kiêm tra dêi tơná, kơ koan, khu pơkuâ cheăng ôh ti êa thế kuăn pơlê ‘no dêi hlá mơ-éa lơ mâu tơmeăm ki ê ki hiăng chêh tối tung Kơxop mơ-éa dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê.

-Chin phuh ai pơkâ nhên ‘na Luât ki kố.

Luât má 11 dêi Luât hlá kiêm tra dêi kuăn pơlê ai pơkâ Ki tơru\m cheăng pơla Kơxop mơ-éa dêi lâp plâi tơnêi ‘na kuăn pơlê [ă mâu tơdroăng chêh tối tung kơxop hlá mơ-éa ki hriăn cheăng to ‘na tơdroăng kố ga tiah a kơ’nâi kố:

-Mâu hlá mơ-éa ki chêh tối to ‘na mâu tơdroăng ki châ tơru\m [ă Kơxop hlá mơ-éa kal dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê vâ tí tăng ngăn, klâ axoăng ăm khu ki ê, xúa dâi mâu tơdroăng ki nếo ai ‘na kuăn pơlê ai pơkâ tiô troăng má 1 Luât 9 dêi Luât ki hiăng pơkâ.

-Tơdroăng tối tơbleăng ‘na kuăn pơlê ai pơkâ a troăng má 1 Luât má 9 dêi Luât ki kố ai tung Hlá mơ-éa chêh tối mâu tơdroăng ki hriăn chêh tối mê athế tu\m têk, tơdrêng, tơtro vâ chêh ‘mot tung Kơxop hlá mơ-éa ki kal dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê.

-Drêng tối pơtâng ‘na tơdroăng nếo ai dêi kuăn pơlê tung mâu hlá mơéa dêi kơvâ hriăn ngăn cheăng kố ‘na kuăn pơlê mê athế tro tiô Kơxop hlá mơ-éa dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê.

-Tơdroăng ki vâ tí tăng ‘nâi, chêh tối, tối pơtâng, xúa mâu tơdroăng ki nếo ai pơla Kơxop hlá mơ-éa kal dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê [ă mâu kơxop hlá mơ-éa dêi kơvâ cheăng dêi mâu kơ koan, khu pơkuâ cheăng tro tiô pơkâ dêi Luât ki kố [ă Luât ki ai tơdjâk troh.

-Chin phuh ai pơkâ nhên ‘na tơdroăng ki tí tăng tơru\m, chêh tối, chêh xo, ‘mâi rơnêu, xúa dâi mâu tơdroăng ki nếo ai, troăng rơhlâ ki vâ tơdjêp pơla Kơxop mơ-éa kal dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê [ă Hlá mơéa dêi kơvâ hriăn ngăn ‘na cheăng kuăn pơlê.

Luât 12 dêi Luât hlá kiêm tra kuăn pơlê ai pơkâ nhên mâu tơdroăng ki pơkâ [ă mâu ngế kuăn pơlê ai tiah tối a kơ’nâi kố:

-Kơxo# inâi mâu ngế ki châ mơnhên tối ing Kơxop hlá mơ-éa kal dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê xúa vâ tí tăng ‘nâi, chêh xo, klâ axoăng, tí tăng rah chêh mâu tơdroăng nếo dêi kuăn pơlê tung Kơxop mơ-éa kal dêi tơnêi têa ‘na Kuăn pơlê [ă mâu Hlá mơéa dêi kơvâ hriăn cheăng ‘na tơdroăng kố.

-Kơxo# pơkâ mơnhên inâi mâu ngế phá xêh xua Khu kăn xiâm pơkuâ ngăn Ko\ng an tơru\m môi tuăn pơkuâ ngăn tung lâp tơnêi têa [ă hbru ăm rêm ngế kuăn pơlê Việt Nam, ôh tá ai pro xếo [ă mâu ngế ki ê.

-Chin phuh ai pơkâ nhên kơxo# pơ’leăng mâ mơngế phá xêh; rôh ki pro, túa ki vâ hbru ăm kơxo# mơnhên inâi mâu ngế phá xêh.

Luât má 13 dêi Luât Hlá kiêm tra dêi kuăn pơlê ai pơkâ nhên hnoăng cheăng dêi mâu kơ koan, khu pơkuâ cheăng, mâu ngế phá xêh tung chêh tối, chêh xo, pơtroh [ă pơtối rah xo mâu tơdroăng nếo ai, kơxop hlá mơ-éa a Kơxop hlá mơ-éa tơnêi têa ‘na Kuăn pơlê tiah tối a kơ’nâi kố:

-Kơ koan, khu pơkuâ cheăng, mâu ngế phá xêh pơrá ai hnoăng cheăng tiah tối a kơ’nâi kố:

+Rak vế mâu troăng rơhlâ ki hiăng châ chêh xo, chêh tối, pơtroh ăm, [ă hnối tí tăng ‘nâi mâu tơdroăng nếo ai tung Kơxop mơ-éa ki kal dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê;

+Rak tơniăn tơdroăng chêh xo, pơtroh ăm [ă rah xo mâu tơdroăng ki nếo ai, hlá mơ-éa ki nếo chêh athế tu\m têk, tro khât, re\ng tơdrêng;

+Tí tăng ngăn, tối pơtâng tơdrêng mâu tơdroăng nếo ai ‘na kuăn pơlê drêng ai tơdroăng ki hơ’lêh lơ tá hâi teăm tơtro.

-Ngế ki châ pơcháu hnoăng cheăng chêh xo, chêh [ối, mơnhên ngăn mâu tơdroăng nếo ai, kơxop hlá mơ-éa ki chêh athế ai hnoăng tiah tối a kơ’nâi kố:

+Tí tăng séa mơnhên ngăn tơdroăng nếo ai, kơxop mơ-éa ‘na kuăn pơlê; đi đo séa ngăn, re\ng tí tăng ‘nâi mâu tơdroăng nếo ai;

+Rak vế, ‘măn chôu mâu tơdroăng ki nếo ai, kơxop mơ-éa ki ai tơdjâk; ôh ti chiâng ‘mâi rơnêu,, xut tah lơ pro tơ’nhiê mâu kơxop mơ-éa [ă athế pôu râng dêi hnoăng cheăng ki mê cho tro khât, tu\m têk dêi tơdroăng nếo ai ki hiăng chêh tối;

Kăn pơkuâ ngăn kơ koan ki ngăn ‘na Kơxop Hlá mơ-éa ki kal dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê ai hnoăng cheăng tiah tối a kơ’nâi kố:

-Tơku\m pơkuâ ngăn tơdroăng ki tí tăng hriăn ngăn tơdroăng nếo ai, mâu kơxop hlá mơ-éa ki hiăng châ chêh xo, ‘măn rak mâu tơdroăng ki chêh tối tung Kơxop hlá mơ-éa dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê.

Luât xiâm [ă rêh kâ ối troh akố hiăng tâi.

Nhat Lisa tơplôu