VOV4.Sêdang - Yă tiu gá kơnâ khât pro kuăn pơlê tơxup dêi rơpó pêt tiu a lâp lu mâu kong pơlê kơpong Tây Nguyên, hnối ai tơdroăng ki to kơnâ dêi xiâm hdrê xiâm tiu vâ pêt. Tung pơla mê, tơdroăng ki tong kloăng tiu bú hlo a rơnó krí xo, mê tơdroăng ki tong hrêi kơxái tiu vâ pro hdrê pêt ai rêm hơnăm, ai mâu trăng tiu ki ‘nâ hiăng tro hrêi tâi tâng. To a tơring }ư\ Kuin, kong pơlê Dak Lak, hên kuăn pơlê athế mơeăm ăm liăn vâ rak tơniăn vâ ‘’tơrak kơdrum tiu’’ pôi tá tro ko ‘nhiê.

Hên rơpo\ng kuăn pơlê a mâu cheăm Ea B’hôk, Dray Bhăng, Ea Ning [ă hía hé dêi tơring C|ư kuin, kong pơlê Dak Lak dế tô tuăn rơ iô khât hlo rế ai hên ngế tong tiu, hlo hên khât tung mâu khế achê pơla kố. Ai rơpo\ng ki ‘nâ tro vâi pôe xo lối chât xiâm tiu bú tung môi măng tê. Môi ngế kơdrâi ối a thôn Kim Châu, cheăm Đray Bhăng ăm ‘nâi: Dâng 1 khế hdrối kố nah, ai péa ngế rơtăm mot trâm muăn a, to bro xah kơ êng pâ kơxo# phôn dêi kơnốu a. Klêi mê ngế ki kố krếo phôn ăm dêi rơpo\ng hngêi tối mâu tơdroăng kô xo rak ngăn kơdrum tiu ăm rơpo\ng hngêi, yă 10 rơtuh liăn 1 xiâm tiu tung 1 hơnăm, tơhrâ tối ôh tá tro vâi tong. Kơnốu a ôh ti ‘nâi ngế ki mê cho kơbố, [ă tơmiêt kơ drum pin tơná pin ki rak ngăn dêi, pro ki klâi ăm mâu ki ê gâk ngăn klêi mê pâ kơmăi. Pơ’lăng kơmăng ki mê, 17 xiâm tiu dêi rơpo\ng hngêi a tro ko hrêi tâi tâng’’.  

Tơdroăng krếo phôn tôi ăm kuăn pơlê nâp liăn vâ kring gak tơniăn ăm kơdrum tiu [ă yă 10 rơpâu liăn môi xiâm tiu tung 1 hơnăm ối hlo hên a mâu rơpo\ng hngêi ki ê. Tâng ôh tá vâ, mâu rơpo\ng ki pêt tiu kô hlo vâi chêh pơtroh a phôn mơnhâu ko ‘nhiê hrêi tah tiu. Tiô kuăn pơlê tối, ai ngế ki ‘nâ tro khu ‘mêi ko ‘nhiê troh 40 xiâm tiu. Ko\ng an tối hiăng ‘nâi nhên ngế ki ai xôi la hâi chiâng vâ rup gá, xua hâi châ rup tơdrêng, mê ôh tá chiâng vâ rup phâk.

Vâ tơniăn ăm kơdrum tiu, mâu rơpo\ng thế pro hơpăm gak ngăn dêi kơdrum tiu plâ hâi măng. Mâu rơpo\ng ki ê, xua tro mơnhâu, mê vâi hiăng nâp liăn 5 rơtuh tung môi hơnăm vâ rak tơniăn dêi kơdrum tiu tơná, la xuân ôi tro khu ‘mêi tong.

Pôa Nguyễn Đình Hoan-Kăn ko\ng an cheăm Đray Bhăng tối, tung cheăm dế ai môi khu hmâ lăm tong tiu, pâ liăn tơrak kơdrum tiu dêi kuăn pơlê.  

Tiô pôa Hoan, khu kố cho mâu rơtăm ki klâi alâ, hdrối nah hiăng tro rup phak ai xôi tong kế tơmeăm, mơhno\ng pro rong râ mâu ki ê, mê kuăn pơlê tối xâo khât. Khu kố ai ngế ki rơkê tong, vâi ai khu ki pơkuâ, xo tơmeăm klêi mê djâ lăm tê chiâng ai troăng mơdró ki pơkí.  

Tiô tối tơbleăng, khu kố pơkâ yă, tâng ngế kăn kơdrum ki mê ôh tá vâ ăm vâi rak ngăn mê vâi kô ko ‘nhiê kơdrum tiu. Hên ngế tro khu kố mơnhâo mê vâi hiăng tăng xêh liăn vâ mơhá ăm khu ki kố. Hên mâu kuăn pơlê mơhé tro khu ‘mêi tong, ko ‘nhiê xuân ôh tá khên tối tơbleăng ăm ko\ng an, xâo mâu ki mê lơ hnó, lơ rế ko ‘nhiê hên tâ.

{ăng tơdroăng pêi pro ki ê, ngin hiăng tơku\m pêi cheăng pơkí vâ châ rup tơdrêng vâ ‘nâi xiâm klêi mê vâ po rơdâ séa ngăn, la mơjo ‘nâng  troh nôkố xuân hâi kâi châ rup! Nôkố mâu ki tong mê hiăng châ kơtâo lo ing tơring kố’’ pôa Hoan tối.

Pôa Hoan ăm ‘nâi tơ’nôm ‘na tơdroăng ki pâ liăn tơrak kơdrum tiu, kơphế ôh tá xê to nếo hlo achê pơla kố, to lâi hơnăm hdrối mê hía nah hiăng ai mâu ngế ki mơnhâo ko ‘nhiê kơdrum kơphế mê pôa thế tăng liăn ăm khu ki tong kố. Ko\ng an xuân hiăng châ rup mâu ki ‘nâ tung khu tong.

Péa hơnăm achê pơla kố tơdroăng kố hlo ai nếo pro kuăn pơlê tô tuăn. Nếo achê kố, ko\ng an thế tối tơblăng ăm kuăn pơlê ki hía tơmeăm, tro khu ‘mêi ko ‘nhiê thế lăm tối tơbleăng ăm ko\ng an ‘nâi mâu tơdroăng, kơ’nâi mê hiăng ai 20 ngế kuăn pơlê tối tơbleăng.

Tung pơla mê, pôa Trương Văn Phụng, kăn Ko\ng an cheăm Ea Bhôk, ăm ‘nâi, tung cheăm hâi tâng tối tơdroăng ki ai khu pâ liăn tơrâk kơdrum, la tơdroăng ki ko ‘nhiê kơdrum loăng, tong hrêi kơxái tiu ‘’khế ki lâi xuân hlo ai’’. Tiô pôa Phụng tối, sap apoăng hơnăm troh nôkố, tung cheăm hiăng ai 15 troh 16 hdroh ngế tong hrêi ‘nhiê  kơdrum tiu. La troh nôkố hâi châ rup khu ki lâi ôh.

Nếo achê pơla kố lơ 5 khế 8, 7 rơpo\ng kuăn pơlê ối a thôn 3 [ă thôn 8 cheăm Ea Bhôk tro khu, ‘mêi ko ‘nhiê 4 troh 16 xiâm tiu dêi rơpo\ng hngêi, lup h^ng rơtuh liăn. ‘’Kố ôh tá xê xua kâi hêng hôu kô vâi, mê cho tong ko ‘nhiê vâ mơnhâu kuăn pơlê vâ ai tơdroăng pơxúa ăm tơná.

La tiô pôa Phụng, ko\ng an cheăm bu ti tăng ‘nâi ple\ng tơdroăng, kring vế tíu mê [ă tơbleăng ăm ko\ng an tơring vâ séa ngăn. Kăn pơkuâ ko\ng an tơring C|ư Kuin xuân tối, ko\ng an tơring dế pêi pro hnoăng cheăng tăng rup khu ki tong ki lơ thế kuăn pơlê ăm liăn vâ tơrak kơdrum.

Gương chêh [ă tơbleăng