VOV4.Sêdang - Klêi kơ’nâi séa ngăn ‘na tơdroăng ki cheăng kâ rêh ối dêi 53 hdroâng kuăn ngo hơnăm 2015 xua Vi [an ngăn ‘na hdroâng kuăn ngo [ă Khu xiâm riân ngăn tơru\m hiăng pêi klêi [ă nếo tối tơbleăng. Kố cho môi tung mâu tơdroăng to\ng kum pêi pro ai pơxúa ăm hnoăng cheăng hriăn ngăn, pơkâ cheăng la ngiâ [ă troăng hơlâ to\ng kum hơdroâng kuăn ngo tung hneăng hơnăm ki nếo. Tung tơdroăng ‘’Kuo#k ho#i [ă kuăn pơlê’’ hâi kố, ngin kô tơbleăng tối troh vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ mâu tơdroăng kal ‘na mâu kơvâ cheăng tung rôh séa ngăn kố.

          Kố cho roh apoăng Vi [an hnê ngăn hdroâng kuăn ngo [ă Khu xiâm riân ngăn tơru\m cheăng tí tăng séa mơnhên ngăn 53 hdroâng kuăn ngo tung 51 to kong pơlê, pơlê kong kân ối tung tíu xiâm tơnêi têa, ‘na tâi tâng kơvâ rêh ối, cheăng kâ, pơlê pơla, xua mê, tơdroăng ki kăn [o# séa ngăn athế krâu khât tâ ‘na tơdroăng ki hbrâ rơnáu ahdrối. Ph^u ki séa mơnhên ngăn kố, ai hlá mơ-éa hnê tối ‘na tơdroăng cheăng, chêh tối tu\m têk mâu tơdroăng tung hlá ph^u dêi cheăm bêng, ph^u rơpo\ng hngêi, tơdroăng ki chêh kơchuâ [ă rah xo túa ki séa mơnhên ngăn, séa hlo mâu inâi dêi cheăm [ă mâu pơlê cheăm ki séa ngăn, mơnhên tối [ă hía hế pơrá châ pêi pro tơtro djâ troăng ahdrối. Kăn [o# ki séa ngăn ‘na tơdroăng mơnhên pơrá athế hriâm tâp i nhên, vâ ai túa ki êng tơpui, chêh tối tu\m tơdroăng nếo ai tung hdroâng mơngế kuăn ngo. Tie#n sih Phan Văn Hùng, Kăn xiâm pho\ hnê ngăn Vi [an Hdroâng kuăn ngo tối ăm ‘nâi: Tơdroăng ki tí tăng êng mơnhên, chêh xo mâu tơdroăng ki kal dêi 53 hdroâng kuăn ngo cho hneăng ki séa ngăn pá puât xua hơngế hơngo, tơnêi tíu kân rơdâ, kuăn pơlê ki hên tơku\m rêh ối a kơpong hơngế hơngo, troăng prôk lăm pá puât. Mơngế xuân ai hên khu pơrá phá dêi pó, kơvâ cheăng ‘na kuăn ngo ga ai tơdjâk troh hên kơvâ cheăng, hên khu râ [ă hên tơdroăng pơrá phá dêi pó. {ă mâu kơ koan pơkuâ ngăn, mơngế ki xúa mơngế rơhêng ai hên khu, hên mơngế ki riân ngăn pơrá phá dêi pó.

          Klêi kơ’nâi tơdroăng séa ngăn ăm hlo: Troh hâi lơ 1 khế 7 hơnăm 2015, lâp tơnêi têa ai vâ chê 13 rơtuh 400 rơpâu ngế hdroâng kuăn ngo, 7 to kong pơlê ai hdroâng kuăn ngo ki ai mơngế ki kơdrâm má môi, ki apoăng cho kong pơlê kong ngo Sơn La, ai lối 1 rơtuh ngế.

Tâng vâ riân ngăn rêm khế dêi môi rơpo\ng hdroâng kuăn ngo a hơnăm 2015 ai dâng 1 rơtuh 160 rơpâu liăn, tá hâi châ tơdế tâng vâ riân ngăn ki tơchuâm dêi lâp tơnêi têa. Kơxo# rơpo\ng kơtiê ai 23,1%, tâk hên tâ 3,3 hdroh tâng vâ pơchông ngăn [ă kơlo ki riân ngăn tơchuâm lâp tơnêi têa ai 7%. Tung mê, ai mâu hdroâng kuăn ngo Ơ Đu, Kor, Mảng, Chứt ai kơxo# rơpo\ng ki kơtiê ó má môi. La ối má môi inâi mâu hdroâng kuăn ngo ki ai kơxo# rơpo\ng kơtiê má môi cho hdroâng La Hủ, vâ chê 84%. Ai môi tơdroăng ki kal athế hlê ple\ng, kơxo# rơpo\ng ki vâ chê kơtiê dêi mâu hdroâng kuăn ngo, môi tiah: La Chí, Bố Y, Phù Lá, Raglai, Mường, Thổ, Kor. Ai hdroâng kuăn ngo ki ai hên rơpo\ng kơtiê ó má môi, la rế ai hên rơpo\ng vâ chê kơtiê hên, môi tiah hdroâng kuăn ngo Kor. Ai mâu hdroâng kuăn ngo ôh tá ối tung khu ki ai rơpo\ng kơtiê hên, la ai hên kơxo# rơpo\ng vâ chê kơtiê.

          Cho hdroâng kuăn ngo ki kơtiê ó má môi, hdroâng kuăn ngo La Hủ xuân châ ối tung khu ki ai mơngế rêh ối ôh tá hên hơnăm. Pôa Nguyễn Văn Liệu, Kăn pho\ ngăn ‘na Khu xiâm riân ngăn tối ăm ‘nâi: Hơnăm ki hmâ hlo hdroâng kuăn ngo rêh ton dâng 69,9 hơnăm. Maluâ ti mê, tâng riân ngăn tơrêm hdroâng kuăn ngo mê tơdroăng ki rêh ối dêi kuăn ngo kố [ă kuăn ngo tá ga ai pơrá phá dêi pó hên: Hdroâng kuăn ngo Hoa hmâ ai mơngế rêh ton troh dâng 76,2 hơnăm. Tung mê, hdroâng La Hủ bu rêh ton dâng 57,6 hơnăm, Lự 59,3 hơnăm, klêi mê troh hdroâng kuăn ngo Mảng bu ai 60,2 hơnăm.

          Tơdroăng hnê mơhriâm xuân cho kơvâ ki pro pin vâ ‘nâi ple\ng. Klêi kơ’nâi séa mơnhên ngăn ăm hlo: Vâ chê tơdế kơxo# hdroâng kuăn ngo ki lăm hriâm râ má 3 phôh thong, la xuân ai tơdroăng ki phá tơ-ê pơla khu hdroâng mơngế. Pơtih, Chưt, Mảng, Sơ Tiêng [ă hdroâng kuăn ngo ki ê ai dâng 10%, la [ă mâu hdroâng kuăn ngo ki ê môi tiah Tày, Si La, Sán Dìu, Bố Y, Hoa sap ing 60 troh vâ chê 80%.

          Rơtế [ă tơdroăng ki mê, kơxo# mơngế pêi cheăng hiăng châ mơhriâm [ă mơngế ki ai cheăng pêi sap ing 15 hơnăm tơngi klêng xuân dế ôh tá tơniăn.

          Kơxop hlá mơ-éa kố ai klêi kơ’nâi tơdroăng séa mơnhên ngăn ki păng ‘nâng tơdroăng pêi cheăng kâ rêh ối pơlê pơla dêi 53 hdroâng kuăn ngo, tơdroăng pơtâng tối ga xuân u ối drăng ki tá hâi teăm tu\m têk kơvâ, tơtro [ă rêm tơdroăng pói rơhêng vâ ‘nâi dêi mơngế ki kal vâ hlê ple\ng. Laga, xuân chiâng vâ tối, mâu kơxop mơ-éa ki chêh tối ki lăm séa mơnhên ngăn roh apoăng a 53 hdroâng kuăn ngo cho ki xiâm vâ pơkâ hnoăng cheăng kuăn ngo tung la ngiâ, pơkâ mâu túa cheăng to\ng kum ăm khu hdroâng kuăn ngo i tơtro tâ, tơ-[rê tâ, vâ kơdroh ki kơtăn hơngế ki kro [ă kơtiê pơla mâu hdroâng kuăn ngo tung tơnêi têa Việt Nam.

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng