VOV4.Sêdang - A cheăm Ea Ô, tơring Ea Kar, kong pơlê Daklak ai môi túa pơkuâ gâk kring – tơniăn cho tơtro; mê cho ‘’Têng nêng gâk kring’’. Tôu têng nêng drêng ai tơdroăng kal hiăng chiâng cho tơdroăng pơkâ, khôi túa rêh ối le\m tro, pơchân rêm ngế thế ‘nâi gâk kring a pơlê. {ai chêh ‘’Têng nêng gâk kring – tơniăn a thôn, kơtâu’’ dêi Hương Lý, ngế chêh hlá tơbeăng cheăng tung Rơ’jíu Việt Nam a kơpong Tây Nguyên ai tơbleăng ‘na túa ki kố.

Môi tiah hmâ, dâng 10 chôu kơmăng tôu te\ng ne\ng mê hlo tâng tôu sap ing plông hngêi ngoh Nguyễn Văn Đại, a thôn 14, cheăm Ea Ô, tơring Ea Kar hnối tâng troh a hngế mâu hngêi ki achê. Tâng te\ng ne\ng chuât, hngêi ki lâi dế po tivi têi mê vâi kơdroh ki têi, tíu ki tê mơdró ki lâi dế tơku\m hên mơngế ôu [ie#r lơ pro pơ’lok pơ’lâ xuân thế dêi rơpó tơprâ châ vêh dêi a hngêi. Tiô pơkâ dêi cheăm ‘’Tôu te\ng ne\ng kring vế’’ vâ hnê tối ăm rêm ngế, rêm rơpo\ng mơdêk dêi tơdroăng ki rơkê ple\ng rak vế tơniăn a pơlê, cheăm [ă rêh ối ai hnoăng pôu râng dêi tơdroăng cheăng [ă pơlê pơla. Ngoh Nguyễn Văn Đại tối: Á veăng tung tơdroăng ki tôu te\ng ne\ng tối tơbleăng tơdroăng kring tơniăn kố hiăng ton. 7chôu kơmăng á tôu te\ng ne\ng vâ mơhnhôk vâi hriâm, 10 chôu kong măng cho tối tơbleăng chôu ki rak vế tơniăn, 5 chôu kơxo má cho krếo thế riu koi [ă ai tối tơbleăng. Túa ki tôu te\ng ne\ng kring vế kuăn pơlê kố vâi hâk vâ khât. Môi thôn vâi krâ môi to te\ng ne\ng a tơdế thôn. Tôu 2 km xuân ối tâng. Hdrối nah tơdroăng kring vế  kố gá ôh tá tơniăn sap ing 7 chôu troh 9 chôu, kuăn pơlê hmâ hơdruê karaoke, kuăn muăn hriâm ôh tá tơku\m, mê nôkố ai idrâp tôu te\ng ne\ng vâi hiăng hlê ple\ng troh chôu ki mê vâi ôh tá hơdruê pơ’lok ki klâi xếo vâ ăm kuăn muăn hriâm [ai, dâng 10 troh 11 chôu droh rơtăm hmâ tơku\m a mâu tíu 3 hơlâ troăng lơ 4 hơlâ troăng xah hêi sap ing ai te\ng ne\ng kố 10 chôu tôu khu droh rơtăm hiăng hlê ple\ng troh chôu ki mê djâ dêi rơpó vêh, vâ pôi tá tơdjâk ‘mêi troh khu ki ê, hiăng hlo hơ’lêh khât.

Tôu te\ng ne\ng

Cheăm Ea Ô cho tíu xiâm dêi kơpong cheăm peăng hdroh dêi tơring Ea Kar tơdjêp [ă tơring Krông Pa], troăng prôk lăm gá tơ’lêi hlâu, tíu ôu kâ, xah hêi nôkố hlo hên. Rơtế amê, tơdroăng kring gâk, tơniăn a tơring, cheăm xuân hlo rế hía rế ôh tá tơniăn. Tơdroăng ki tong, lu lêa, tơxiăn dêi rơpó, pro ôh tá tơniăn pơtối rế hía rế hên. Hơnăm 2011, cheăm Ea Ô cho môi tung mâu to cheăm ki xiâm ôh tá tơniăn ‘na tơdroăng kring gâk tơniăn dêi kong pơlê Daklak. Hlo ai tơdroăng mê, Vi [an Măt tra#n cheăm tơru\m [ă Ko\ng an tơku\m po hôp kuăn pơlê, pơkâ thế tơpui tối pâ troh Đảng ủy cheăm vâ mơjiâng túa pơkâ ‘’Tôu te\ng ne\ng tối tơbleăng tơdroăng tơniăn tung thôn pơlê’’.

Klêi kơ’nâi 5 hơnăm pơkâ, tơdroăng tối tơbleăng tơniăn tung thôn pơlê’’ hiăng ai hên tơdroăng ki hiăng hơ’lêh khât. Tâng hơnăm 2012 lâp cheăm ai 31 roh pro xôi tơdroăng mê hơnăm nah hiăng kơdroh lối tơdế, ôh tá ai tơdroăng ki rơ-iô. Pôa Bùi Trọng Lực, kăn pơkuâ Ko\ng an cheăm Ea Ô, tơring Ea Kar ăm ‘nâi: Klêi kơ’nâi ai pơkâ ‘na chôu pơtê dêi kuăn pơlê tung kơmăng mê mâu rơpo\ng xuân hlê ple\ng iâ tơdroăng pơkâ klêi kơ’nâi 10 chôu kong măng mâu tơdroăng pêi pro, prôk vêh dêi kuăn pơlê xuân hlo kơdroh. Má péa, drêng ai te\ng ne\ng tôu, tơdroăng ki hlê ple\ng dêi kuăn pơlê tung tơdroăng ki mơdêk hbrâ kơchăng mơdât tơdroăng ki tong kế tơmeăm hiăng hlo kơdroh, ing mê xuân kơdroh há tơdroăng ki pro xôi. Má pái, tơdjâk troh tơdroăng tơniăn tung pơlê pơla môi tiah tơdroăng ki mâu rơtăm hmâ hrăng troh a măng dế, ôu drôu, tơhôu tơxiăn dêi pó pro ôh tá tơniăn hdrối nah dế kố xuân hiăng hlo kơdroh. Malối cho mâu rơpo\ng ki ai ngế pơkoăng troh 10 chôu kơmăng drêng tâng te\ng ne\ng tôu mê vâi pơtê hơdruê, droh rơtăm pơtê sap ing tíu ki mê kơdroh hên rôh ki pro ôh tá tơniăn troh hên todroăng ai pro xôi ki ê.

Troh nôkố, ti xê to tâi tâng mâu thôn dêi cheăm Ea Ô pêi pro túa pơkâ ‘’Tôu te\ng ne\ng vâ rak tơniăn tung pơlê pơla’’ mê túa pơkâ kố ối châ po rơdâ troh a mâu cheăm ki ê tung tơring Ea Kar. ‘’Te\ng ne\ng tôu tối tơbleăng tơdroăng kring gâk’’ hiăng kum kal khât tung tơdroăng ‘’Tâi tâng kuăn pơlê rak vế kring tơniăn tơnêi têa’’. Pôa Nguyễn Đức Ba, kăn pho\ hnê ngăn Măt tra#n tơring Ea Kar ăm ‘nâi, ki tơ-[rê kân má môi dêi túa pơkâ kố cho tuăn hiâm kuăn pơlê athế đi đo hbrâ kơchăng, hnoăng cheăng pôu râng dêi kuăn pơlê châ mơdêk: Klêi kơ’nâi mơjiâng, hnê tối pơkâ tôu te\ng ne\ng vâ kring vế tơniăn [ă hiăng pơxiâm pro a cheăm Ea Ô hiăng chiâng cheăm ki apoăng tung rak vế, kring tơniăn tơnêi têa, hiăng ai hên kơpong kuăn pơlê rêh ối hlê ple\ng tung pêi pro tiô túa tối potâng ing te\ng ne\ng [ă tơdroăng pêi pro troh nôkố hên kơpong kuăn pơlê rêh ối hdrối nah cho tíu ki xiâm ‘na tơdroăng ki tong hơ’ve\ng kế tơmeăm mê nôkố hiăng hlo tơniăn ôh tá khu ki pro xôi xếo ‘na tong, châ hbrâ mơdât [ă môi tơdroăng nếo cho tơru\m tung pơlê xuân môi tiah tơdroăng ki mơdêk to\ng kum dêi rơpó tung pêi pro tơ’noăng tâi tâng kuăn pơlê veăng rak vế tơnêi têa [ă séa ngăn hlo tơdroăng ki tơ-[rê dêi túa pơkâ mê, mê nôkố măt tra#n tơring tơru\m [ă ko\ng an tơring tối tơbleăng po rơdâ a hên cheăm dêi tơring, môi tiah cheăm Ea Pal, }ư\ Ni [ă hên cheăm ki ê châ po rơdâ túa pơkâ kố [ă hlo hiăng tơ-[rê ‘nâng.

Mơ’nui khế 8 kố, cheăm Ea Ô, tơring Ea Kar kô châ Vi [an hnê ngăn kong pơlê Daklak mơnhên ‘’Cheăm pêi tiô tơdroăng pơkâ thôn pơlê nếo’’. Tơdroăng kố ai tơdroăng ki veăng kum sap ing túa pơkâ ‘’Te\ng ne\ng tơbleăng tơniăn tung thôn pơlê’’ vâ pêi klêi 19 tơdroăng pơkâ mơjiâng thôn pơlê nếo a tơring, cheăm.

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng