Ing mơnui hơnăm nah troh nôkố, drêng kong hiăng măng, troăng ƀê tông tơkâ luâ pơlâ Nú, cheăm Ia Nan, kong pơlê Gia Lai hiăng bâ êăng xua ing khu hmôu on ki xo ing tô trâ dêi mâ hâi. Vâi hdrêng hơniâp ro, sôk suâ, mâu vaia ki kân prôk châi ing chiâk deăng vêh a pơlê xuân ai on bâ êăng,kring vế tơniăn. A kơmăng ai on tơhrrik bâ eăng troăng prôk, o H’Oanh xuân dế rơtế ƀă dêi pú hmâ xah prôk lăm trohi a hngêi hơhdruê xuăngu dêi pơlê, hơniapa ro tối:

“Ahdrối nah, drêng ta hâi teăm ai on tơhrrik xua Kŏng ti tŏng gum mê vâi o ngin hmâ xâu ‘nâng lo prôk a drô troăng, xua kong măng. Sap ing hâi ai on tơhrrik, á o tâ chía tơniăn tâ iâ”.

Rơtế ƀă Ia Nam, ai hên cheăm drô tíu tơkăng kong peâ mâ hâi lu kong pơlê Gia Lai xuân hiăngu kơnôm châ Ƀinh đoân 15 pơkâ pêi pro tơdroăng “On bâ eăng pơlê cheăm”. Hơnăm 2024, Ƀinh đoân hiăng mơ’no liăn mơjiâng pro on bâ eăng xŏn aoi 23 km, tâi tâng kơxô̆ liăn ki mơjiâng pro mê ai 1 rơtal 500 rơtuh liăn. Troh a hơnăm 2025, cho hneăng ki mấ peá dêi tơdroăng pơtối châ pơkâ pêi pro mê cho tâp tăng on bâ êăng a mâu thôn pơlê pơla ki xahpá a kpwong tíu tơkăng kong, tâi tâng troăng prôk ki ai on bâ eăng mê ai lối 10km. A cheamw Ia Mơr, jâ Ksor H’Blâm, krâ pơlê ai phôih rơ-rêk tối:

“Á cho ngế krâ pơlê, á tâ phiu ro ‘nâng, hmâ mâu vâi krâ-nhŏng o ki ê tung pơlê xuân hơniâp ro, troăng prôk hiăng bâ eăng. Lăm pêi chiâk pêi deăng, lăm kúa chhá kơxu, lơ lăm ulâi xuân hiăngu ai on tơhrrik bâ eăng, tơ’lêu hlâu tung tơdroăng prôk lăm”.

Đăi tă Nguyễn Chí Kiên-Kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng,Phŏ Kăn hnê ngăn Kŏng ti 72, Biinh đoân 15 tối ăm ‘nâi, mâu on ki bâ eăng ki xúa hmôú on tơhrrik mê ôh tá xê to gum mâu pơlê a kơpong tíu tơkăng kong ai tơ’nôm troăngu bâ eăngu mê, lĕm ro há, la veăng gum ăm pơlê cheăm mơjiâng tơdroăng rêh kâ ối túa lĕm tro babw pêi pro kêi mâu hnoăng cheăng ki mơjiâng thôn pơlê nêó, mê ối gum ăm tơdroăng kring vế, rak ngăn tơnianw troanwg hơlâ, hngêi trăng, mơdât tơdroăng ki ai khu ngế ki ‘mêi tí tăng tong, tí tăng pro ‘nhíu ‘nháu ƀă kơdroh tơdroăng ki tơklâm rơxế drô troăng prôk.

“Kơnôm ing tơdroăng ki ai on bâ eăng a pơlê cheamw a mâu tíu ki ai khu ki cheăng ing Ƀinh đoân 15 veăng gak ngăn mê tŭm tơdroăng ki ê hiăng pơrá châ rak vê sngăn khât, tơniăn ăm tơdroăng prôk lăm drô troăng prôk”.

Ing mâu pul on ki ku kŭn mê, tơdroăng “On bâ eăng pơlê cheăm” ôh ta xê to ai on ki vâ séa, bâ eăng troăng prôk a thôn pơlê, mê ối pro bâ ăm hiâm tuăn, pói tơngah ‘na môi tơdroăng ki la ngiâ phâi tơtô; ing mê, hiăng vêh mơnhên ăm tơdroăng ki tơrŭm pơla khu lêng ƀă kuăn pơlê tuơŭm krá kâk dêi pó a tíu tơkăng kong dêi Gia Lai.