Tíu pêi cheăng tơnêi têa cheăm Đăk Pxi, kong pơlê Quảng Ngãi hên kơdrâm kuăn mơngế. Tíu pêi cheăng chía kân rơdâ xua châ xing xoăng pro a Hngêi hôp kân cheăm Đăk Long, tơring Đăk Hà hdrối nah, la kơxô̆ ngế kơdrâm mê athế ‘nân kôm a tăng ‘nân pa gong a hang lơng. Nâ Y Rê a thôn Kon Têu, cheăm Đăk Pxi, ăm ‘nâi:

“Á lăm troh pro hlá mơ-éa mê hlo vâi hên kơdrâm, tơdroăng a tíu ki tơdah xo hô sơ hlo ôh tá châ pơtê, tăng ‘nân tơkôm mê hên kơdrâm ôh tá bê tŭm ăm vâi ‘nân. Bô bố xuân rơhêng vâ rĕng pro klêi vâ teăm pêi dêi cheăng rơpŏng hngêi, mê ai drêng ‘nâ gá pá hên ăm kăn ƀô̆. Môi tiah á nâp mơ-éa hâi kố mê kơxo ah nếo pro klêi”.

Ƀă nâ Y Rum, a thôn Pâ Cheng, troh tâk tăm pŏng mơ-éa ăm dêi kuăn hriâm, tối:

“Hâi hdrối mê mâu kăn ƀô̆ vâi pro gá rĕng, kơxo lăm nâp mê kơxê vâi mơdrếo xua hiăng pro klêi. Hâi kố ôh ti ‘nâi hôm pro rĕng klêi há lơ ôh, xua vâi krâ kuăn pơlê lăm pro mơ-éa gá hên luâ râ. Ƀă kăn ƀô̆ cheăm xuân tơmâng ngăn, kơhnâ gum vâi krâ nhŏng o ngin tung pơla pro mơ-éa”.

Pôa A Ly, Phŏ pơkuâ chi ƀô̆, ngế pơkuâ thôn Pâ Cheng, cheăm Đăk Pxi, ăm ‘nâi, sap ing tơnêi têa ‘mot tơkŭm kơ koan cheăng, kuăn pơlê ro khât drêng mâu mơ-éa pro gá rĕng klêi pro tơdrêng a cheăm hlối, ôh ti kal lăm hngế lối chât km troh a tơring môi tiah hdrối nah.

“Nôkố ki rĕng tung tơdroăng ki pro hlá mơ-éa ăm kuăn pơlê ing tơdroăng mơjiâng ƀă mơnhông tơƀrê tơdroăng cheăng dêi Tíu pêi cheăng tơnêi têa hlo tơ’lêi rĕng khât. Akố, mâu hlá mơ-éa ki chêh pro châ chêh pro môi tíu, tơdrăng, tơbleăng tŭm, chêh pro rĕng klêi mâu tơdroăng cheăng gá rĕng, gum kuăn pơlê kơdĭng hâi chôu, ivá pêi cheăng dêi vâi krâ nhŏng o gá hên. Khu kăn ƀô̆ hâk tó, hmâ achê, hnê mơhno nhên khât, pro chiâng tơdroăng ki hơniâp ro drêng troh pro hlá mơ-éa. Tơdroăng mơdêk xúa kong ngê̆ thong tin xuân hiăng gum tăng ngăn hdrối, nâp hô sơ ƀă tơdah xo mâu mơ-éa ki hiăng pro klêi rĕng, hlâu”.

Cheăm Đăk Pxi, kong pơlê Quảng Ngãi, mơjiâng pro tung tơdroăng ki tơ’mot cheăm Đăk Pxi ƀă cheăm Đăk Long, ối tung tơring Đăk Hà, kong pơlê Kon Tum hdrối nah. Rơtế ‘mot tơkŭm môi tíu pêi cheăng, cheăm hiăng pêi pro mâu tơdroăng cheăng klâ xoăng râ tơring ki hdrối nah, mê tơdroăng cheăng gá hên. A Sanh, kăn ƀô̆ cheăng a Tíu pêi cheăng tơnêi têa cheăm Đăk Pxi, ro ăm ‘nâi: tơdroăng cheăng hên, mâu ngoh đi đo mơ-eăm pêi ăm rĕng klêi:

“Rôh apoăng tơbleăng pêi tíu pêi cheăng kố, xơpá kân má môi cho tơdroăng ki tá hâi hlê plĕng klâi dêi kăn ƀô̆ ƀă kuăn pơlê. Klêi kơ’nâi pêi cheăng ngin xuân hiăng hmâ ƀă túa pơkâ pêi cheăng nếo, ứng dụng kong ngê̆ thong tin. Tung pơla tơdah kuăn pơlê lăm pro hlá mơ-éa, ngin đi đo rak tơdroăng ki ro, tó hâk vâ hnê ăm vâi krâ kuăn pơlê tơrêm tơdroăng. Kơ-êng, mơ-eăm tơpui tối leăng gum kuăn pơlê vâ ăm vâi hlo hmiân tuăn, loi khât tâ”.

Pơhlêh sap ing tíu pêi cheăng tiah hmâ chiâng pêi cheăng tơdjuôm cho tơdroăng ki hlo nhên khât drêng pêi pro túa pơkâ kăn pơkuâ péa râ a Đăk Pxi, tíu ki ai troh 87,5% pơ’leăng mâ mơngế cho hdroâng kuăn ngo. Jâ Phạm Thị Thương, Kăn pơkuâ Đảng ủi cheăm Đăk Pxi ăm ‘nâi, pêi pro tro mâu tơdroăng pơkâ tơnêi têa tŏng gum ăm kơpong hdroâng kuăn ƀă kong ngo, tơdroăng rêh ối dêi vâi krâ kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn a kơpong hngế dế rế hía rế mơnhông. Pêi châ liăn rêm ngế châ vâ chê 50 rơtuh môi ngế tung môi hơnăm; nôkố kơxô̆ ki tâk chu rơpŏng kơtiê dêi cheăm ối vâ chê 6%.

Hdrối ‘mot tơkŭm, 2 to cheăm Đăk Pxi prế Đăk Long hdrối nah hiăng pêi châ mâu pơkâ tung mơjiâng thôn pơlê nếo. Nôkố cheăm dế pơtối pêi pro tro rôh mơhnhôk “pro pơhlêh túa tơmiât túa pêi tung kơpong hdroâng kuăn ngo”, tơdrêng amê hlối tơbleăng pêi tơƀrê mâu tơdroăng pơkâ, troăng hơlâ dêi Tơnêi têa; hnê mơhno vâi krâ kuăn pơlê xúa khoa hok kih thuât, pơhlêh pêt mâu hdrê loăng rak ngăn hdrê pêt mơnăn păn vâ mơnhông cheăng kâ rêh ối.

Hlo tơdroăng pơkâ thế rế hía rế hên kố, Đăk Pxi xuân pơtối tơmâng ngăn mơjiâng mâu kăn ƀô̆, malối cho kăn ƀô̆ kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo. Jâ Phạm Thị Thương ăm ‘nâi:

“Ƀă mâu kăn ƀô̆ kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo akố mê tơbleăng pêi tơdroăng cheăng tiô tơdroăng ki xoăng tơdroăng cheăng xuân pêi pro châ tiô pơkâ. Laga xuân ai mâu kăn ƀô̆ tá hâi hlê khât ‘na kong ngê̆ thong tin vâ pêi châ tiô pơkâ tung tơdroăng ki chêh pro hlá mơ-éa tung phân mêm gá chiâng hrá tâ. Mê cheăm pơtối ai túa pơkâ pêi nhên vâ kăn ƀô̆ kong chưk mơnhông ivá pêi cheăng, xúa kong ngê̆ tung chêh pro hlá mơ-éa tung mâu kơlo kơxô̆ tung la ngiâ”.

Ƀă tơdroăng ki tŏng gum tŭm têk dêi Tơnêi têa, tơdroăng pơhlêh nếo ‘na túa tơmiât chêh pro mơ-éa dêi mâu kăn ƀô̆ cheăm, rơtế ƀă tơdroăng tơrŭm dêi Kuăn pơlê, loi tơngah cheăm kơpong hngế Đăk Pxi kô rế hía rế mơnhông hơtôu.