Hngêi trung phôh thong hdroâng kuăn ngo ai tíu kâ koi ối pơtê râ má péa tơring Di Linh, kong pơlê Lâm Đồng nôkố ai 350 ngế hok tro hdroâng mơngế K’ho, Cil, Mạ. Mâu vâi o dế hơnăm pho#m xông kân, xua mê, tơdroăng hnê ‘na kơdrâi kơnốu, Luât xo on veăng [a\ rơpo\ng đi đo châ hngêi trung kơhnâ khât tung hnê tối.

O Cil Thủy, hok tro lâm 9B, Hngêi trung phôh thong hdroâng kuăn ngo ai tíu kâ koi ối pơtê râ má péa tơring Di Linh hơ’muăn tối: Rêm roh vêh a hngêi, hên ngế tung hngêi pơrá thế á pơtê hriâm, pơklât thế xo dôh. Ai nho\ng o, hdroâng hdrê ối mơhnhôk Cil Thủy xo dôh cho nho\ng o môi jâ pôa vâ rak tơmeăm, rak tơnêi ăm rơpo\ng hngêi.

‘’La ngiâ tâng nôu pâ pơklât thế xo dôh tung hdroâng hdrê, tâng tá hâi tơkâ 3 rơxông mê á ôh tá vâ, [a\ kô tối ăm nôu pâ ‘nâi ‘na tơdroăng ki tơdjâk ‘mêi dêi tơdroăng xo dêi pó ối achê hdroâng hdrê. Gá kô tơdjâk, pro ôh tá le\m tro ăm hdroâng hdrê la ngiâ, mơhum kuăn kô chiâng chó chêng tơvê ko\ng [a\ ivá mơngế nôu ki mơhum kuăn kô ôh tá dâi le\m’’.

Ngăn mâu pú hmâ rơtế tung pơlê re\ng ai dôh, ai kuăn, ôh tá ‘nâi rak ngăn, tơdroăng rêh ối pá puât, lăm pêi cheăng vâi xuân ôh tá ai kơbố vâ xo vâi pêi, xua hơnăm ối iâ. O K’Nhiên, hok tro lâm 9C pói vâ, tơdroăng re\ng xo on veăng, xo dêi pó ối achê hdroâng hdrê hiăng châ mơdât vâ mâu pú hmâ ôh tá lôi tơdế rá tơdroăng hriâm a hngêi trung.

Hok tro hngêi trung phôh thong hdroâng kuăn ngo ai tíu kâ koi ối pơtê râ má péa tơring Di Linh veăng hnê tối pôi tá thâ xo on veăng drêng tá hâi tro hơnăm [a\ xo on veăng tung môi hdroâng hdrê

‘’Xo on veăng ối achê hdroâng hdrê [a\ xo on veăng drêng hâi tro hơnăm cho khôi túa ki pro xôi luât [a\ cho môi tơdroăng dế tro mơdât. Á châ hriâm tâp [a\ ‘nâi mâu troăng hơlâ, luât ‘na xo on veăng drêng tá hâi tro hơnăm [a\ xo on veăng ối achê hdroâng hdrê xua mê á kô mơ-eăm vêh a pơlê tơná pơtâng tối ăm rêm ngế ‘nâi nhên, [a\ ki rơhêng vâ tối cho rơpo\ng ai ngế xo on veăng drêng tá hâi tro hơnăm [a\ xo on veăng ối tơchuôm môi hdroâng hdrê’’.

Ôh tá xê to hnê ăm hok tro, mâu thái cô Hngêi trung phôh thong hdroâng kuăn ngo ai tíu kâ koi ối pơtê râ má péa tơring Di Linh ối troh mâu pơlê pơtâng tối ăm vâi krâ hlê ple\ng mâu tơdroăng ki tơdjâk ‘mêi dêi tơdroăng xo on veăng ki tá hâi tro hơnăm, xo on veăng cho mơngế ối tung môi hdroâng hdrê.

Cô Mo Lom Thúy tối ăm ‘nâi: ‘Nâi nhên hok tro ki lâi pơtê hriâm, thái cô kô rơtế [ă mâu pú hmâ troh a hngêi vâ ti tăng ple\ng [a\ pơlông mâu vâi o ôh tá xo mế, xo dôh re\ng lối râ. Mâu thái cô ối tơru\m [a\ kăn [o# hnê arak luât, kăn hnê ngăn thôn, krâ pơlê rơtế troh hnê pơchân rơpo\ng mâu vâi o.

‘’Tâng nôu pâ mâu vâi o thế mâu vâi o pơtê hriâm vêh a hngêi xo on veăng mê mâu vâi o thế tơtrâ [a\ tối ăm thái cô ‘nâi. Thái cô kô rơtế [ă mâu vâi o troh tơpui tơno [a\ nôu pâ, hnối tối nhên ăm rơpo\ng hlo tơdroăng pro mê ôh tá tro [a\ chiâng ai tơdroăng ki ôh tá tơniăn poloăng kân ăm rơxông pơtối, mê xuân cho tơdroăng ki pro xôi luât’’.

Kơnôm thái cô [a\ mâu khu râ kăn pơtâng tối, hnê mơhnhôk, hên rơpo\ng hiăng hlê ple\ng xo on veăng drêng tá hâi tro hơnăm cho xôi luât. Nâ K’Hương ối a thôn 3, cheăm Đinh Trang Thượng, tơring Di Linh ai kuăn kơdrâi dế hriâm a Hngêi trung phôh thong hdroâng kuăn ngo ai tíu kâ koi ối pơtê râ má péa tơring Di Linh tối ăm ‘nâi:

‘’Á đi đo hnê pơchân kuăn ‘ne\ng ôh tá thâ xo dôh, thế tơku\m tung tơdroăng hriâm tâp, vâ la ngiâ ti tăng cheăng pêi. Xo dôh  bố bố xuân châ pơkoăng, laga ai tơdroăng cheăng pêi tơniăn mê xo dôh gá tơniăn  tâ’’.

Tiô thái Nguyễn Văn Dũng, Kăn pho\ pơkuâ Hngêi trung phôh thong hdroâng kuăn ngo ai tíu kâ koi ối pơtê râ má péa tơring Di Linh tối, hdrối nah, hmâ hlo ai hok tro pơtê hriâm xo mế, xo dôh. Laga nôkố tơdroăng xo on veăng tá hâi tro hơnăm, xo on veăng tung môi hdroâng hdrê hiăng pa ai.

‘’Sap apoăng hơnăm hriâm, hngêi trung hiăng mơjiâng khu hnê mơhno ‘na hiâm mơno, hnê pơtâp, pơtâng tối ăm hok tro [a\ nôu pâ hok tro ki ai kuăn hriâm tung hngêi trung. Vâ ăm mâu vâi o hlo ki tơdjâk ‘mêi drêng xo on veăng ối tung môi hdroâng hdrê [a\ xo on veăng drêng tá hâi tro hơnăm ki xua nôu pâ vâi xuân ối rak khôi túa ki ôh tá tro roh vâi krâ nah. Ngin đi đo pơchân tối troh a mâu cheăm, pơlê vâ pơtâng tối. Ki rơhêng vâ tối ngin pơchân mâu vâi o hok tro vêh tơpui tối [a\ nôu pâ xuân môi tiah pú hmâ vâ pêi pro tro tơdroăng kố’’.

Hnê hriâm ăm hok tro hlê ple\ng tro vâ mâu vâi o tối ôh ti vâ [a\ tơdroăng thâ xo on veăng drêng tá hâi tro hơnăm [a\ xo on veăng tung  môi hdroâng hdrê. Tơdrêng amê, mâu vâi o xuân chiâng ngế pơtâng tối, hnê mơhnhôk dêi rơpo\ng hngêi, hdroâng hdrê pơtê pôi tá u rak xếo khôi túa ôh tá tro kố.

Tuấn Anh chêh

A Sa Ly tơplôu [ă tơbleăng