Tung hngêi ki hiăng tơ’nhiê, xi kơchoh tung chiâk kơphế a [uôn Bơ Đăng, cheăm Lộc Bắc, tơring Bảo Lâm, kong pơlê Lâm Đồng, Ka Xảo dế xah pơxôh tó dêi [ă 3 ngế o. Iâ kơbố ‘nâi, 16 hơnăm, o hiăng ai kuăn kơnốu 6 khế. Hơnăm ki hơniâp ro má môi rơtế [ă mâu vâi pú xah hêi, hriâm tâp la tro hơ’leh [ă tơdroăng ki tơbrêi tơbrêh.

Ka Xảo ăm ‘nâi, tung hngêi ối ki xi kơchoh dế ối nôkố cho dêi xăng gá ăm mung ối.

‘’On veăng má pêi cheăng xuân ôh tá kâi pêi lo liăn, tơ’nôm [ă mâu kế kâ, têa ôu xuân ôh tá bê, liăn ôh tá ai vâ hrê xua mơdrếo che\n vâi tâi. Á xuân hêng vâ lăm hriâm khât, xua nôu pâ ôh tá ai liăn ăm á hriâm. Nôkố, xo dôh gá pá tâ tâng vâ pơchông [ă rôh lăm hriâm nah’’.

Ngế nôu hơnăm ối nếo K’Xảo 16 hơnăm [ă kuăn kơnốu 6 khế

Nếo châ 15 hơnăm, K’Thắm, a thôn 4, cheăm Lộc Bắc, tơring Bảo Lâm xuân pơtê hriâm vâ pơkoăng on veăng. Khế 9 kố nah, nâ rơtế [ă dêi mâi bu nếo tro hơnăm vâ troh a cheăm chêh mơ-éa mơnhên xo on veăng la kuăn kơdrâi rơmúa dêi K’Thắm hơnăm kố hiăng vâ chê 3 hơnăm, [ă kuăn kơnốu ki nếo kot mâ ai lối 7 khế.

K’Thắm tối, klêi kơ’nâi pơkoăng kơnốu, nôu pâ xoăng ăm 5 sào tơnêi kơphế. Mâi nâ rêm hâi pak^ng tơdroăng rak ngăn kơdrum kơphế, mê ối lăm pêi cheăng vâi vâ ai tơ’nôm liăn vâ roê kơchâi, roê phái.

Tiô pôa K’Tư, pho\ pơkuâ thôn 4, cheăm Lộc Bắc, nôkố lâp thôn ai 525 rơpo\ng [ă lối 2 rơpâu pơ’leăng mâ mơngế, ing tơdroăng ki séa ngăn tung hơnăm 2019 châ ‘nâi ai 157 rơpo\ng xo dêi rơpó tá hâi tro hơnăm.

‘’Ing rôh ki séa ngăn ‘na pơ’leăng mâ mơngế vâ riân ngăn mâu hdroâng kuăn ngo mê tung thôn ai tơdroăng ki 16 hơnăm hiăng xo kơnốu hên khât, tung 30 rơpo\ng ai 5 troh 6 ngế ki xo dêi rơpó tá hâi tro hơnăm’’.

‘’Á ôh tá pêi cheăng, kơnốu á păn rak, á ối a hngêi păn kuăn [ă pêi viâ tung hngêi xo’’.

Cho ngế ki đi đo hmâ lăm troh a mâu pơlê cheăm hnê tối mâu troăng hơlâ dêi Đảng, luât dêi Tơnêi têa, jâ K’Hiếu, kăn [o# mơhno túa le\m tro cheăm Lộc Bắc tối, vâi krâ nho\ng o a kố xuân ối hngăm [ă tơdroăng ki kuăn kơdrâi troh 13, 14 hơnăm cho athế xo dôh, ai kuăn. Tâng tơkâ luâ hơnăm ki mê ôh tá xo dôh châ ngăn cho hiăng ối hdrốu. Re\ng xo on veăng, ôh tá ‘nâi pêi cheăng kâ, mâu rơpo\ng ki kố pá vâ hluăn ing kơtiê:

‘’Mâu rơpo\ng ki xo dêi rơpó tá hâi tro hơnăm mê tơdroăng rêh ối gá pá khât. Malối cho [ă mâu vâi kuăn ki bu nếo 13, 14 hơnăm tá hâi xông kân, tá hâi hlê ple\ng mê ki rơkê ple\ng tá hâi ai, ki hên tơdroăng rêh ối kơnôm ing tơdroăng păn roăng dêi nôu pâ, ôh tá vâ cheăng kâ, hngêi ối kơtiê, xơpá, kơdrum deăng ôh tá ai.

Ai rơpo\ng ki ‘nâ châ Tơnêi têa to\ng kum pro ăm hngêi ối mê 4 troh 5 rơpo\ng rơtế ối tơdjuôm, tơdroăng rêh ối ôh tá tơniăn’’.

Tiô Vi [an hnê cheăm Lộc Bắc, tơdroăng ki xo dêi rơpó tá hâi tro hơnăm xuân ối hlo hên h^n. Riân to tung hơnăm 2019 hiăng ai lối 10 ngế xo dêi rơpó tá hâi tro hơnăm. Pôa Âu Phương Chính, kăn pho\ hnê ngăn Vi [an cheăm tô tuăn, tơdroăng kố pro ăm tơdroăng kơdroh kơtiê dêi cheăm trâm hên xơpá. Lâp cheăm nôkố ối ai lối 10% rơpo\ng kơtiê vâ chê kơtiê ki hên cho mâu rơpo\ng on veăng ki xo dêi rơpó tá hâi tro hơnăm:

Hngêi ối xi kơchoh, tơ’nhiê dêi ngế xăng ăm on veăng K’Xảo mung ối

‘’Cheăm hiăng lăm troh hnê tối, mơhnhôk vâi krâ nho\ng o vâ vâi ‘nâi Luât on veăng rơpo\ng hngêi. Tơdroăng ki xo dêi rơpó tá hâi tro hơnăm nho\ng o ai hnê tối ki ‘mêi tơdjâk troh tơdroăng rêh ối rơpo\ng hngêi, tơdjâk troh kuăn ‘ne\ng. Mê cheăm pơkuâ kơbố xo on veăng tá hâi tro hơnăm mê ôh tá châ chêh inâi xo on veăng, tâng ai kuăn la ôh tá ai ngế pâ, mê kô ôh tá châ pơxúa klâi drêng pro khai san ăm kuăn vâ châ kum ăm theh [aoh hiâm. Khu kăn pơkuâ xuân bu mơhnhôk, ôh tá ai túa ki lâi vâ pơxâu phâk kuăn pơlê’’.

Maluâ, tơdroăng xo on veăng tá hâi tro hơnăm a cheăm Lộc Bắc, tơring Bảo Lâm hiăng [ă dế rế hía rế hiăng vâ ai xếo. Laga, vâ pêi pro troh tơdroăng ki xut tah tơdroăng kố mê khu râ Đảng, khu pơkuâ [ă khu pú hên kal pêi pro kơhnâ tâ nếo. Tơdrêng amê hnối mơdêk tâ nếo hnoăng cheăng dêi ngế krâ pơlê, ngế ki châ kuăn pơlê loi nhuo#m tung pơlê pơla vâ hnê tối, kum kuăn pơlê mơdêk ki hlê ple\ng ‘na troăng hơlâ pơ’leăng mâ mơngế túa pơkâ tung rơpo\ng hngêi, tơdroăng ki tơdjâk ‘mêi dêi drêng xo on veăng tá hâi tro hơnăm, pơkâ tơleăng kơtăng mâu ngế ki pro xôi.

            Tuấn Anh chêh

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng