VOV4.Sêdang - Tơdroăng pơkâ mơnhông ivá cheăng kâ krá tơniăn ăm kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo a kong pơlê Dak Nông, khe#n cho tơdroăng tơkêa bro 3EM, xua khu xiâm rak liăn mơnhông mơdêk pêi chiâk pêi deăng kong têa ê to\ng kum [ă kơxo# liăn ai vâ chê 24 rơtuh dollar Mih. Pro sap ing hơnăm 2011 nah troh nốkố, tơdroăng tơkêa bro 3EM hiăng veăng kum kơdroh tah hrâ mơnguâ kơtiê xahpá tung 23 to cheăm ki malối xahpá, mơnhông mơdêk rêh kâ ối ăm lối hr^ng rơpo\ng kuăn pơlê mơ-eăm tơkâ hluâ xahpá vâ châ tơniăn tung rêh ối. Tơdroăng ‘’Chin phuh [ă kuăn pơlê’’ hâi kố, ngin kô tối tơbleăng tơdroăng ki châ tơ-[rê ki apoăng dêi tơdroăng tơkêa bro kố.

Hơnăm 2011, rơpo\ng pôa Điểu Nhật, ối a pơlê Bu Srê, cheăm Dak Ru, tơring Dak Rlâp, kong pơlê Dak Nông châ tơdroăng tơkêa bro 3EM to\ng kum 3 rơtuh liăn vâ rôe hdrê loăng plâi bơr. Pôa Điểu Nhật ối châ mâu kăn [o# hnê kih thua#t, hnê túa pêt plâi bơr ki kơtóu plâi pêt tơvât tung kơdrum kơphế. Apoăng hơnăm kố, mơhé plâi kơtóu hên la kơdrum plâi bơr dêi rơpo\ng pôa Điểu Nhật xuân châ xo 150 rơtuh liăn. Ing môi rơpo\ng kuăn pơlê ki bố ‘nâi to po pông nah tê, nôkố Điểu Nhật xuân hiăng rơkê ‘na kih thua#t pêt, pro kơdrum deăng. Pôa Điểu Nhật ối a cheăm Dak Ru, tơring Dak Rlâp, kong pơlê Dak nông tối ‘na túa tơná pêi cheăng: Tơdroăng tơkêa bro 3EM to\ng kum hdrê pêt, klêi mê hnê kih thuât  pêt. Hngêi a pêi 130 xiâm, pêt plâi bơr ôh tá xua ki rơkê ‘na kih thuât vâ rak ngăn krâu khât loăng bơr ki tá păng xông kân, ối pá tâ loăng kơphế. Tâng vâ rak ngăn krâu khât tro kih thuât tiô pơkâ. Tơdroăng tơkêa bro 3EM xuân to\ng kum ‘na kih thuât pêt rak ngăn pro ăm kơdrum loăng xông rơdêi kơtóu plâi hên tâ.

‘Na rơpo\ng pôa Điểu N’Vôi, ối a pơlê Bu Srê, cheăm Dak Ru, tơring Dak Rlâp, kong pơlê Dak Nông hnê túa păn kơchok vâ xo hơ’nêh, ing kơxo# liăn apoăng dêi tơdroăng tơkêa 3EM. Pôa Điểu N’Vôi ăm ‘nâi, ing 8 to hdrê kơchok kơnốu ki păn apoăng kơnái (kơnâ lối 4 rơtuh liăn), troh nôkố rơpo\ng pôa hiăng ai păn hr^ng to hdrê [ă kơchok ki xo hơ’nêh, klêi mê hnối po rơdâ túa păn tung pơlê.

A tơring Krông Nô, tơdroăng tơkêa bro 3EM hiăng ‘no liăn cheăng a thôn pơlê a mâu cheăm hơngế hơngo ing tơdroăng mơjiâng mâu khu ai hnoăng cheăng, khu vâi kơdrâi kơd^ng liăn. Hơnăm 2013, khu kơd^ng liăn kơxo# môi a thôn Nao Cao, cheăm Dak Sô, tơring Krông Nô, kong pơlê Dak Nông mơjiâng bú ai 13 ngế [ă kơxo# liăn ‘no pêi 50 rơtuh liăn. Troh nôkố, khu kố hiăng tâk troh 33 rơpo\ng, kơd^ng châ 166 rơtuh vâ mâu rơpo\ng kơtiê hơ’lêh ăm dêi rơpó mung liăn. Nâ Triệu Thị Yên, kăn pơkuâ khu kơd^ng liăn tôh 3, thôn Nam Cao, cheăm Dak Sô, tơring Krông Nô ăm ‘nâi, mâu rơpo\ng kơtiê mung liăn hiăng roê hdrê, rôe phon rơvât dêi loăng plâi, rôe mơnăn păn hơ’lêh tơdroăng rêh ối  ăm dêi rơpo\ng hngêi: Sap ing hâi ai tơdroăng tơkêa, vâi nâ o trâm hên xahpá xua mâu liăn ki kal hdrối ôh tá ai, ôh tá ‘nâi mung ing lâi. Sap ing mơjiâng khu, ai liăn dêi khu ki mung, troh nôkố, mâu vâi nâ o ki kơtiê xahpá pâ mung xuân ăm, ki hdrối rôe phon, pơkeăng xôh kơdê ôa hdrong, rôe hdrê mê xuân kơdroh iâ.

 A tơring Tuy Đức, kong pơlê Dak Nông, xúa kơxo# liăn 3EM, mâu cheăm Dak Rtih, Dak Buk So, Quảng Trực mơhnhôk kuăn pơlê veăng rơlo mơjiâng pro chât km troăng prôk tung thôn [ă pro troăng cho mơ’no têa mot tung klâng tôh báu a mâu pơlê hdroâng kuăn ngo. Pôa Điểu N’Đai, ối a pơlê R’Muôn, cheăm Dak Rtih, tơring Tuy Đức, kong pơlê Dak Nông tối: Hdrối nah troăng prôk lăm pá puât, vâi krâ nho\ng o chơ tơmeăm, chiân dêi kuăn lăm mơhriâm pá puât. Tơdroăng 3EM hiăng to\ng kum, vâi krâ nho\ng o hiăng hmiân tuăn chơ chiân dêi kuăn lăm hriâm [ă chơ tơmeăm, chơ phon tơ’lêi hlâu tâ.

Tơdroăng tơkêa bro mơdêk ivá cheăng kâ krá tơniăn ăm mâu hdroâng kuăn ngo tung kong pơlê Dak Nông hiăng veăng kum kơdroh tah hrâ mơnguâ, kơdroh kơtiê tung cheăm. Troh nôkố, tung tâi tâng vâ chê 1 rơpâu rơpo\ng kuăn ngo kơtiê a 23 to cheăm kơtiê xahpá châ xúa kơxo# liăn ing tơdroăng tơkêa bro 3EM, troh nôkố hiăng kơdroh ai 400 rơpo\ng kơtiê. Tiô pôa Phạm Tuấn Anh, kăn pơkuâ rak ngăn tơdroăng tơkêa bro 3EM a Dak Nông púi tơngah, tung la ngiâ, tơdroăng tơkêa kô pơtối châ mâu khu mơdró [ă mâu khu ki rơhêng vâ tung kơpong pêi dêi tơdroăng pơkâ, vâ kơdroh kơxo# liăn ‘no tơdế rá, mơdêk ki pơxúa tung pêi lo kế tơmeăm, pro pơxúa ăm pơlê pơla.

Gương chêh [a\ tơbleăng