VOV4.Sêdang - Ô vâi krâ nho\ o [ă pú hmâ! Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh nếo pơkâ tơdroăng kơxo# 33/2013/QĐ-TTg hâi lơ 10 khế 8 hơnăm 2015 pơkâ ‘na troăng hơlâ to\ng kum hngêi ối ăm mâu rơpo\ng kơtiê tiô tơdroăng ki kơtiê hneăng hơnăm 2011-2015 (Tơdroăng to\ng kum rơpo\ng kơtiê ‘na hngêi ối tiô pơkâ kơxo# 167/2008/QĐ-TTg hneăng hơnăm má 2). Tiah mê, ki xiâm cho vâ pêi pro to\ng kum hngêi ối ăm dâng 311 rơpâu rơpo\ng kơtiê kơpong thôn pơlê (tiô tối tơbleăng séa ngăn dêi mâu kong pơlê), rak tơniăn hngêi ối tơniăn, rế hía rế mơdêk tơdroăng rêh kâ ối, veăng kơdroh tah hrâ mơnguâ kơtiê xahpá krá tơniăn.

 Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh nếo pơkâ kơxo# 33/2015/QĐ-TTg hâi lơ 10 khế 8 hơnăm 2015 ai pơkâ ‘na troăng hơlâ to\ng kum hngêi ối [ă mâu rơpo\ng kơtiê pơla hơnăm 2011-2015 (troăng hơlâ to\ng kum rơpo\ng kơtiê ‘na hngêi ối tiô pơkâ kơxo# 167/2008/QĐ-TTg pơla rôh má 2).

Tiah mê, tơdroăng pơkâ to\ng kum pro hngêi ối ăm dâng 311 rơpâu rơpo\ng kơtiê tung thôn (tiô tối tơbleăng séa ngăn dêi mâu kong pơlê), ai hngêi ối tơniăn, choâ ‘lâng mơdêk kơlo rêh ối, veăng tah hrâ mơnguâ, kơdroh kơtiê krá tơniăn.

Luât pơkâ tơdroăng to\ng kum môi tiah kơ’nâi kố:

-To\ng kum ăm tơrêm rơpo\ng vâ tơniăn tro tuăn kuăn pơlê, tơbleăng ăm rêm ngế ’nâi, tơdâng tơ’mô [ă tơdrăng, ing troăng hơlâ dêi luât [ă to\ng kum dêi tơnêi têa; tơtro [ă khôi túa, vêa vong dêi rêm hdroâng kuăn ngo, rêm kơpong, pơtối rak vế khôi túa, vêa vong ki le\m tro dêi tơrêm hdroâng kuăn ngo; tơtro [ă tơdroăng rêh ối hnối rơtế [ă tơdroăng pơkâ mơnhông cheăng kâ-rêh ối dêi tơrêm kong pơlê; veăng pêi tơdroăng mơjiâng thôn pơlê.

Mơhnhôk ing hên khu mơdró kâ veăng ‘no kơxo# liăn vâ pêi pro, tơru\m pơla Tơnêi têa [ă kuăn pơlê rơtế pêi. Pêi tơdroăng to\ng kum tiô pơkâ: Tơnêi têa to\ng kum tiô tơdroăng ăm mung liăn vâ mơjiâng nếo lơ ‘mâi rơnêu hngêi ối [ă liăn laih iâ, kuăn pơlê châ to\ng kum, rơpo\ng hngêi pro xêh tơdroăng mơjiâng hngêi ối;

-Klêi châ to\ng kum, mâu rơpo\ng thế mơjiâng pro hngêi ối nếo lơ ’mâi rơnêu pro hngêi ki dế ối, tơniăn lơ ôh ki iâ gá 24 met karê ([ă mâu rơpo\ng ki ối xêh mơngế ôh tá ai mâu ngế păn roăng, xuân chiâng mơjiâng pro hngêi ối pro ku\n iâ lơ ôh tá hluâ lối 18 met karê) [ă ‘’3 krá, (trêi, trăng, mơnât, kuâ krá tâi tâng); Hngêi mê thế krá châ 10 hơnăm tơngi klêng. Hngêi ối thế krá, tơniăn drêng ai kong khía mơhot kân plong.

Rơpo\ng hngêi châ to\ng kum pro hngêi ối (tá mơjiâng nếo lơ ‘mâi rơnêu) châ ăm hlá ph^u mơnhên xúa tơnêi, hnoăng xúa hngêi ối [ă tơmeăm khoăng rơtế [ă tơnêi ối tiô pơkâ dêi Luât ‘na tơnêi (tâng ai tiô tơdroăng kal vâ) [ă bú châ tê klêi kơ’nâi hiăng tơvêh tâi che\n kơxo# liăn ki mung (tá xiâm [ă laih) ăm hngêi rak liăn to\ng kum mâu kơtiê.

Pak^ng mê, tơdroăng pơkâ, rơpo\ng hngêi châ mơjiâng pro hngêi ối tiô pơkâ kố thế cho rơpo\ng kơtiê tiô pơkâ kơtiê a tơdroăng pơkâ kơxo# 09/2011/QĐ-TTg hâi lơ 30 khế 01 hơnăm 2011 dêi Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh ‘na pơkâ rơpo\ng kơtiê, rơpo\ng vâ chê kơtiê pêi pro tung pơla hơnăm 2011-2015, ai tung inâi hlá mơ-éa chêh rơpo\ng kơtiê xua Vi[an cheăm rak ngăn a pơla ai tơdroăng pơkâ kố xêt, [ă rơpo\ng ki phá xêh ai khế hơnăm klâ lo ối phá troh drêng ai tơdroăng pơkâ kố xêt [ă pêi pro ki iâ 5 hơnăm.

‘Na to\ng kum hngêi ối, ai pơkâ môi tiah kơ’nâi kố: Rơpo\ng hâi ai hngêi ối lơ hiăng ai hngêi la hngêi mê hiăng tơ’nhiê, si kơchoh, tơhnâp la lâi ôh tá ’nâi, [ă ôh tá l^ng vâ ‘mâi rơnêu hngêi; hâi châ to\ng kum hngêi ối ing mâu tơdroăng to\ng kum dêi tơnêi têa, mâu khu tơru\m cheăng kal kí rêh ối ki ê; Tâng hiăng châ to\ng kum pro hngêi ối tiô tơdroăng pơkâ to\ng kum hngêi ối ki ê, mê thế cho mâu ki tối a kơ’nâi kố: Hngêi ối hiăng tơhnâp lơ hiăng tơ’nhiê ó, mơni kô tơhnâp la lâi ôh tá ‘nâi tâng kong mêi khía têi, lơ drêng kong mêi têa kân lân lu, tơnêi tơdro, tơhnah tơnâp, la hâi ai xiâm ki to\ng kum vâ ‘mâi rơnêu, mơjiâng pro nếo. Hiăng châ tơnêi têa to\ng kum tiô tơdroăng ‘na to\ng kum hngêi ối ki ê sap 8 hơnăm tơngi klêng, xêo sap ai tơdroăng pơkâ kố xêt [ă pêi pro, la nôkố hngêi ối hiăng tơ’nhiê, si kơchoh, kô tro tơhnâp.

Tơdroăng pơkâ kố xêt [ă pơxiâm chiâng pêi sap hâi lơ 1 khế 10 hơnăm 2015.

Gương tơplôu [ă tơbleăng