Hên rơkong tối tơtro pơxúa ƀă Luât tơnêi tơníu ki ‘mâi pơ’lêh
Thứ hai, 14:55, 10/04/2023 Tơplôu: Katarina Nga/VOV1 Tơplôu: Katarina Nga/VOV1
VOV4.Xơ Đăng - Măng tĭng hdrối hiăng po Hôp mâu kăn Kuô̆k hô̆i veăng hnê tối 7 tơdroăng tơkêa bro ki pơtroh ăm Kuô̆k hô̆i a rôh hôp má 5, Kuô̆k hô̆i hneăng 12. Mâu kăn hiăng veăng hnê tối a mâu tơdroăng tơkêa bro Luât tơnêi ki (‘mâi hơ’lêh), mâu tơdroăng hnê tối a hneăng hôp mê ai pơxúa ‘nâng.

Tơpui tơno ‘na kơxop hlá Luât tơnêi tơníu ki ‘mâi pơ’lêh, jâ Lê Thị Song An, khu kăn teăng mâ kong pơlê Long An pơkâ thế séa ngăn pro ‘nâng ‘nâi hâi khế tơbleăng xo tơvêh tơnêi. Xua tơdroăng pơkâ tơbleăng ăm ngế ki ai tơnêi tro xo tơvêh tơnêi, ngế ki xúa kế tơmeăm tơtro ƀă tơnêi tơníu, ngế ki ai hnoăng pơkuâ ƀă ai hnoăng cheăng ki tơdjâk troh ‘nâi hrá má môi cho 90 hâi ƀă tơnêi tơníu ki pêi chiâk deăng ƀă 180 hâi ƀă tơnêi ki ôh ti xê pêi chiâk deăng cho tá hâi tơtro:

“Hâi khế tơbleăng ki tối a kơpêng gá ton luâ râ, tung pơla tơdroăng ki xiâm ‘na tơbleăng xo tơvêh cho vâ ngế ki xúa tơnêi mê ‘nâi hnoăng xúa tơnêi dêi tơná kô tro xo tơvêh vâ pêi pro kế tơmeăm, tơdroăng tơkêa. Tơdroăng ki bro ton hâi khế tơbleăng xo tơvêh ôh tá pơxúa vâ ngế ki xúa tơnêi mê môi tuăn ƀă troăng hơlâ xo tơvêh. Tâng chiâng 45 hâi ƀă tâi tâng tơnêi pêi chiâk deăng ƀă tơnêi ki ôh tá pêi chiâk deăng”.

 

Ƀă tiô Mai Văn Hải, khu kăn lo ing Thanh Hóa, pôi tá chiâng pơkâ troăng ngăn ƀă mâu tơdroăng pơkâ xúa tơnêi râ tơring vâ rak tơniăn môi tuăn ƀă Luât Pơkâ. Tơdrêng amê hlối pơkâ thế kal pêi pro nhên tơdroăng vâ mơnhên troăng ngăn ƀă túa pơkâ xúa tơnêi:

“Túa pơkâ séa ngăn a tơdroăng cheăng la ngiâ mơnhông mơdêk cheăng kâ reh ối pơlê pơla, la troăng ngăn tung pơla xúa tơnêi mê tá hâi nhên, tơ’lêi tơdjâk troh tơdroăng ki ôh tá tơniăn, ôh tá ai tíu ki pơkâ krá. Tơdroăng pơkâ mơnhên ki rơhêng vâ xúa tơnêi râ tơring, râ cheăm tung túa pơkâ râ kong pơlê athế châ pêi pro hơ’lêh tâ nếo, malối cho ‘na tơnêi pêt tơmeăm, păn mơnăn mơnoâ, tơnêi bro hngêi trăng, troăng klông ƀă hên ki ê”.

Pôa Sùng A Lềnh kăn lo ing Lào Cai tối nhên, klêi kơ’nâi séa ngăn a mâu kong pơlê ăm hlo tơdroăng pơkâ hnoăng cheăng dêi Tơnêi têa tá hâi nhên mê tung pêi pro ki khât dế trâm drêng kuăn pơlê ai tơdroăng ki rơhêng vâ hơ’lêh tơdroăng ki vâ, hbru ăm hlá mơ-éa hnoăng rak xúa tơnêi, ai pơkâ thế la kơ koan Tơnêi têa nếo tơbleăng pêi pro.

Pôa Sùng A Lềnh tối tiah kố, kố cho tơdroăng ki tá hâi tơtro, pro tơ’lêi hlâu chiâng ai mâu tơdroăng ki ôh tá tơniăn, môi tiah athế ai tơrŭm cheăng pâ – ăm, chiâng tơdjâk troh tơdroăng ki kâ kơluâ ki kŭn dế hlo a mâu kong pơlê, malối cho râ cheăm, tơring ai tơdroăng ki pro pơxúa ăm dêi tơná ing tơdroăng chêh pro, pơkâ tơbleăng mơ-éa ing troăng pêi tơdjuôm bro chiâng tơdroăng krê dêi tơná vâ pơxúa ăm krê tơná.

Mâu kăn pơkâ thế kal ‘mot tơ’nôm hnoăng cheăng dêi kơ koan tơnêi têa ƀă ngế ki xúa tơnêi tung pêi pro hnê tối, mơhnhôk, hnê mơhno, tŏng kum kuăn pơlê xúa tơnêi chêh bro mâu hlá mơéa ‘na tơnêi tơníu, rak vế tơniăn hnoăng pơxúa dêi Tơnêi têa, kuăn pơlê ƀă hbrâ mơdât mâu tơdroăng ki pro ôh tá tro, pro xôi luât ‘na kơvâ cheăng tơnêi tơníu.

Mâu kăn xuân tối tiah kố, tơdroăng ki xo tơvêh tơnêi xua pro xôi luât ‘na tơnêi tơníu môi tiah tung kơxop hlá mơéa luât tá hâi nhên, kal hriăn ngăn nhên vâ pơkâ nhên tâ.

Pôa Nguyễn Đại Thắng, khu kăn lo ing Hưng Yên pơkâ thế kal mơnhên tâ túa pơlâ xúa tơnêi dêi mâu tơdroăng tơkêa pro kơphô̆, tơdroăng tơkêa tê mơdró vâ xo tơvêh tơnêi:

“Mâu tơdroăng tơkêa pro kơphô̆, tơdroăng tơkêa tê mơdró ƀă túa pơkâ xúa tơnêi sap ing 100 ha tơngi klêng athế pơcháu vâ Tơnêi têa xo tơvêh mê ôh tá pêi pro mâu tơdroăng pơkâ tơkêa. Tâng pêi pro tơkêa mê kal ai tơdroăng ki séa ngăn tơdroăng tơkêa kố. Tơnêi têa ai hnoăng cheăng rak vế tơniăn pơxúa ăm tơdroăng rêh ối, cheăng kâ dêi kuăn pơlê drêng tro xo tơvêh tơnêi. La kuăn pơlê xuân athế ai hnoăng cheăng kum tơnêi ăm mâu tơdroăng tơkêa vâ kum mơnhông mơdêk cheăng kâ rêh ối pơlê pơla, rak vế gâk kring pơlê pơla cheăm bêng dêi tơnêi”.

 

A rôh hôp, Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn Chin phuh, Ngế xiâm ngăn tơmeăm khoăng tung têa, a tơnêi ƀă hyôh kong prâi cho pôa Trần Hồng Hà tối tơbleăng, tung pơla hdrối kố nah, tơdroăng ki tơkŭm po hôp xo rơkong tơpui tối dêi kuăn pơlê châ tơbleăng kơtăng, tơniăn, khoa hok, rak tơniăn khât ƀă tơƀrê ƀă hên tơdroăng, gá chiâng tơdroăng rêh ối pêi cheăng kal kí trâu rơdâ, tơdroăng cheăng kal kí – tro luât ki kal.

Hiăng ai vâ chê 11 rơtuh 700 rơpâu ngế veăng tơpui tối tung kơxop hlá mơ-éa Luât. Mâu rơkong veăng tơpui tối kố cho tơkŭm tung mâu tơdroăng ki chêl thiê̆n, tŏng kum, vêh pro pơlê; pơcháu tơnêi, ăm mung tơnêi, hơ’lêh bro tơdroăng ki xúa tơnêi; ƀă liăn ngân tơnêi, yă tơnêi ƀă hên ki ê. Chin phuh hiăng ai hlá mơ-éa pơkâ thế kuăn pơlê pơtối veăng tơpui ăm kơ koan ki chêh pro hlá mơ-éa tá troh kơxop hlá mơ-éa luât kố châ pơtroh ăm Kuô̆k hô̆i tơbleăng, vâ chêh xo tŭm, tơtro tâ.

Hlá mơ-éa tối tơbleăng dêi ngế xiâm ngăn khoăng tung têa, a tơnêi ƀă hyôh kong prâi xuân ăm ‘nâi, ‘na mâu ngế ki tro xo tơvêh tơnêi vâ mơnhông cheăng kâ rêh ối pơlê, pơtối tơmâng ăm rơkong veăng tơpui tối, ăm kơ koan ki chêh bro kơxop hlá mơ-éa hiăng ‘mâi pơ’lêh tâi tâng tơdroăng ki kal dêi Troăng 75 tiô hnê mơhno Tơnêi têa xo tơvêh tơnêi vâ pêi pro mâu tơdroăng pơkâ mơnhông mơdêk cheăng kâ rêh ối pơlê pơla xua ki pơxúa dêi tơnêi têa, pơlê pơla vâ mơdêk ai mâu tơnêi tơníu, mơdêk ki tơƀrê xúa tơnêi, mơjiâng bro hngêi trăng, troăng klông cheăng kâ rêh ối pơlê pơla tiô troăng ki rơkê plĕng, pêi pro troăng hơlâ gâk kring pơlê pơla, rak vế kong prâi tơnêi tíu ƀă rak vế kế tơmeăm mơhno túa lĕm tro.

 

Tơplôu: Katarina Nga/VOV1

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC