Tơnêi kong kân dêi kong pơlê Bắc Kạn nôkố châ vâ chê 26 rơpâu ha, tơkŭm hên a mâu kơpong: Kơdrum kong dêi Tơnêi têa Ba bể, Kơpong rak ngăn kong Kim Hỷ ƀă Kơpong rak ngăn mâu kuăn kiâ, nhâ loăng Nam Xuân Lạc.  Mâu kong kân mê a pơla mâu thôn, pơlê ƀă hên ƀăng kong hiăng châ mâu tíu rak ngăn pơcháu ăm kuăn pơlê rak ngăn kong ƀă kơlo liăn mơhá 150 rơpâu liăn/ha/hơnăm.

Kong pơlê Bắc Kạn xuân ai pơkâ luât tŏng kum hdrê pêt, hdrê păn, po lâm hnê hriâm khoa hok kih thuât ƀă hlối veăng kum rêm to thôn pơlê ki rak ngăn kong kân 40 rơtuh liăn/hơnăm vâ mơjiâng pro troăng prôk, pro troăng cho mơ’no têa, pro hngêi ăm kuăn pơlê tơkŭm hôp... Mơhé ti mê, mâu kơxô̆ liăn veăng kum mê iâ ‘nâng xua kuăn pơlê rêh ối tung kơpong kong châ rak ngăn krâu ôh tá ăm vâi châ ko kong lơ muih kong pêi chiâk, troăng prôk hlối pá puât mê tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê ối pá puât.

Pôa Phùng Thanh Vinh, Kăn thôn Khuổi Kẹn, cheăm Bản Thị, tơring Chợ Đồn, kong pơlê Bắc Kạn, môi thôn kơpong kong kân cho kơpong rak ngăn mâu túa kuăn kiâ ƀă nhâ loăng Nam Xuân Lạc tối:

“A kố ngin prôk chêng lăm rak ngăn kong mot tung kong kân sap 6 - 7km  tung kong ki kân dêi kơpong Rak ngăn. Ngin klâ pro 4 tôh, rêm tôh prôk lăm ngăn 1 măng tĭng. Kuăn pơlê lăm ngăn kong rêm hâi, kuăn pơlê ôh tá ai tơnêi pê kâ, ki hên rak ngăn to kong. Xuân púi vâ mơhá ăm hên iâ vâ troh mơ’nui hơnăm ai liăn rôe phái kâ ƀă rôe xêh tơmeăm xúa tung rêh ối’’.

Pôa Nông Thiêm Du, kăn thôn Vằng Khít, cheăm Lương Thượng, tơring Na Rì, kong pơlê Bắc Kạn tối:

“Ƀă kơxô̆ liăn tŏng kum 40 rơtuh liăn mê thôn ki iâ ngế xuân híu bê há, ‘na thôn ki hên ngế klâ xoăng rêm ngế iâ ‘nâng, xua kơlo tŏng kum iâ. Á púi vâ rêm râ kăn ‘mâi rơ nêu, mơdêk kơlo tŏng um ăm tơtro iâ xua kuăn pơlê ối a kơpong xiâm kong tơdroăng rêh ối pá puât’’.

Ƀă lối 73 rơpâu ha kong rak kơnhŏng têa, mâu hơnăm hdrối nah Bắc Kạn hiăng pêi pro tơdroăng mơhá ăm hnoăng rak ngăn kong, kơxô̆ liăn kum ăm xo rak ngăn kong ăm mâu khu tơrŭm cheăng, mâu ngế ƀă tâi tâng tơnêi kong vâ chê 59 rơpâu ha a mâu cheăm kơpong II, kơpong III ƀă kơlo liăn 400 rơpâu liăn/ha/hơnăm.

Tơnêi kong kân má môi ai 168 rơpâu ha kong ki chiâng xêh kong pêi cheăng kâ, tung kơxô̆ ki mê ai hên kong hiăng pơcháu ăm kuăn pơlê rak ngăn, thăm nếo hiăng ăm hlá mơ-éa mơnhên xuá tơnêi kong. Xua mê ai loăng kong ki chiâng xêh mê kuăn pơlê ôh tá êa pêt kong ki vâ xúa pêi cheăng ƀă khŏm thế rak ngăn, la ôh tá châ xo ki klâi pơxuá ăm tơná tung plâ hên hơnăm hdrối mê hía nah.

Xua mê, hơnăm ki lâi kong pơlê kố xuân ai chât rôh khu ‘mêi ko kong muih chiâk vâ pêt kong.

Nôkố kong pơlê Bắc Kạn dế tơbleăng hồ sơ tŏng kum deăng kong ki loăng chiâng xêh pêi cheăng tiô pơkâ nôkố ƀă cheăm kơpong Môi cho 300 rơpâu liăn/ha/hơnăm, cheăm kơpong Péa ƀă kơpong Pái ai 400 rơpâu liăn /ha/hơnăm. Laga, Kuăn pơlê xo rak ngăn kong tối tiah kố, kơlo tŏng kum mê lối iâ râ tâng vâ pơchông ƀă hnoăng cheăng ‘no pêi.

Ngoh Nông Văn Quân, ngế kuăn pơlê Bản Nhuần, cheăm Quảng Chu, tơring Chợ Mới, kong pơlê Bắc Kạn tối tiah kố:

“Akố hên kuăn pơlê xuân ai 3-4 ha kong, ai hlá mơ-éa khêi mơnhên tơnêi chêh hleăng a mê kong pêi chiâk la ôh tá chiâng trâ nhâ xua xua ai loăng ku kŭn vâ hŭn xêh. La akố kuăn pơlê bú iâ klâng, ki hên vâi rêh ối kơ nôm to ing kong tê, ôh tá châ xoăng ăm tơmeăm tŏng kum 300-400 rơpau liăn, tá ki 500 rơpâu liăn rêm ha mê ngin xuân ôh tá bê vâ xúa tung rêh ối. Nôkố, bú pơcháu kong, tâng ôh tá mơhúa ai ngế ko kong ngin ki chiu pôu râng xêh hnoăng ki tro lŭp mê’’.

Jâ Triệu Thị Thu Phương,  Ngế pơkuâ Kuăn ngo kong pơlê Bắc Kạn xuân ăm ‘nâi, kong pơlê hiăng hên hdrôh pâ mâu khu xiâm kơvâ cheăng xuân môi tiah Chin phuh ăm to kơxô̆ liăn kum mơngế ki xo rak ngăn kong  pơcháu ăm rak ngăn kong:

“Kong pơlê Bắc Kạn ai kơxô̆ kong ăm xâp rơngiâp la kuăn pơlê hâi châ rêh ối ing tơdroăng rak ngăn kong. Rơpŏng hngêi rak ngăn dâng 20 ha kong mê môi hơnăm xuân bú ai dâng 8 rơtuh liăn tâng a cheăm kơtiê xơpá. Xua mê, nếo ai mâu tơdroăng hơ’muăn kuăn pơlê pro xôi luât tơdjâk troh ko ‘nhiê kong. Kong pơlê Bắc Kạn púi vâ Chin phuh, Khu xiâm ngăn chiâk deăng ƀă mơnhông thôn pơlê séa ngăn, mơdêk kơlo ăm rak ngăn kong ăm kuăn pơlê vâ kuăn pơlê chía pôi ta xơpá”.

Kal tŏng kum tơxâng vâ  bê “rêh” kơnôm ing kong dêi kuăn pơlê Bắc Kạn xuân dế púi vâ tơdjuôm dêi mơngế rak ngăn kong hên kong pơlê kong ngo xơpá nôkố.  Pakĭng mê, tơdroăng ai tơ’nôm mâu luât pơkâ tŏng kum teăm tơdrêng, tơƀrê xuân cho mâu troăng rơhlâ ki kal vâ kuăn pơlê hmiân tuăn rak ngăn kong.