Ing rôh hôp xo rơkong tơpui tối dêi khu xiâm ngăn kế tơmeăm khoăng tung têa, a tơnêi ƀă hyôh kong prâi, cho pôa Thái Như Hiệp, Kăn hnê ngăn Hô̆i đong tơrŭm cheăng, Kăn pơkuâ Kŏng ti pêi cheăng tiô rơnó Vĩnh Hiệp, Pơlê kong kân Hồ Chí Minh tối tiah kố: A kơxop hlá mơéa luât ‘mâi hơ’lêh rôh kố, hên tơdroăng pơkâ ‘na pơcháu tơnêi, ăm mung tơnêi, hơ’lêh tơdroăng ki xúa tơnêi, tung mê, ai tơdroăng pơcháu tơnêi, hbru tơnêi ăm khu mơdró kâ vâ mơnhông mơdêk cheăng kâ, rế hía rế châ pêi klêi.
Ki nhên, pêi pro tơdroăng pơcháu tơnêi, ăm mung tơnêi ki hên cho ing tơdroăng tơbriât tê hnoăng xúa tơnêi, tơbriât tê tơdroăng tơkêa hnoăng xúa tơnêi, tơbriât tê tơdroăng tơkêa ai xúa tơnêi. Kơxop hlá mơéa kố hiăng pro nhên túa ăm mung tơnêi mơdrếo liăn rêm hơnăm ƀă pơkâ nhên mâu ngế ki mung tơnêi mơdrếo liăn môi iâ tơtro ƀă tơdroăng pơkâ, tơdroăng ki xúa tơnêi, rak vế liăn nâp tơniăn. Laga, tung pơla ‘mâi rơnêu kal pơtối pêi pro hơ’lêh tơdroăng ki pơcháu tơnêi.
Tiô pôa Thái Như Hiệp, tung pơla cheăng kâ ối trâm hên xơpá, malối cho tơdroăng ki mung liăn mê drêng luât ôh tá pơrah xếo tơdroăng ki hbrâ tơnêi ăm kuăn pơlê lơ hbru ăm khu mơdró kâ kô bro tơ’lêi hlâu vâ khu mơdró kâ xúa tơƀrê mâu tơnêi tơníu, ki ó rơdêi dêi rêm túa tơnêi kum mơnhông mơdêk cheăng:
“Luât drêng ‘mot tơ’nôm, ‘mâi rơnêu nếo mê tơnêi têa, mâu kong pơlê ai tơnêi pei chiâk deăng tung pơla rak ngăn xúa tơnêi tơníu drêng hbru tơnêi ăm khu mơdró kâ mê athế ăm vâi hnoăng rak xúa tơnêi mê vâ vâi xúa tơnêi mê tro luât pơkâ”.
Tung pơla xo rơkong tơpui tối, kuăn pơlê xuân tối tơdroăng ki tơmâng ngăn, môi tuăn ƀă mâu luât tung kơxop hlá mơéa, malối cho mâu pơkâ ‘na chêl thiê̆n, tŏng kum, vêh pro tíu ối, xo tơvêh tơnêi ƀă hên ki ê. Pơtih, Troăng 67 dêi Kơxop hlá mơ-éa Luât Tơnêi tơníu (‘mâi hơ’lêh) ai pơkâ ‘na mâu ngế ki xo tơvêh tơnêi vâ mơnhông cheăng kâ rêh ối pơlê pơla xua ki pơxúa dêi tơnêi têa, dêi pơlê pơla.
Ƀă Luât nôkố mơni kô hlo pơkâ dêi kơxop hlá mơ-éa ai pơkâ po rơdâ tâ, nhên tâ. Laga, vâ môi tuăn hlê plĕng ƀă ví tơdroăng ki kô trâm ôh tá tơniăn tung pơla pêi pro, kal pêi pro nhên ‘na tơdroăng ki rơhêng vâ, tơdroăng pơkâ ki kal khât athế xo tpvêh. Hên rơkong tơpui tối tiah kố, kố cho tơdroăng ki kal châ rak tơniăn tơbleăng tơdrăng, tung tơdroăng ki rơtế pơxúa dêi Tơnêi têa, ngế ki ai tơnêi tro xo tơvêh ƀă khu ki ‘no liăn cheăng, vâ kuăn pơlê ki tro xo tơvêh tơnêi mê athế ai tíu ối, rak vế tơniăn tơdroăng rêh ối tơdâng lơ tro tâ.
Ngoh Phạm Phi Long, kơphô̆ 3, bêng Tân Thuận Đông, pơlê krâm 7, Pơlê kong kân Hồ Chí Minh tối tiah kố: Kố cho tơdroăng ki tơniăn ai hên tơdroăng ki pơsăm tối. Xua mê, athế ai pơkâ ăm mâu ngế ki nhên vâ pơkâ tơleăng lĕm tơrŭm cheăng pơla tơnêi têa, ngế ki ‘no liăn ƀă ngế ki xúa tơnêi. Tơdrêng a mê, hlối kum mâu kong pơlê ai tơdroăng ki hbrâ rơnáu tâ tung tơdroăng ki xo tơvêh tơnêi, mơdêk ki rợkê tung túa pơkâ, túa ki xúa tơnêi tung la ngiâ:
“Tơdroăng ki ‘mâi hơ’lêh kal ai troăng ngăn xŏn, ai hlá mơ-éa tối tơbleăng vâ ví tơdroăng ki ôh tá tơniăn ki vâ bro pơxúa, bro ôh tá tơniăn mê chiâng tơdjâk troh hên tơdroang pơsăm tối, pơsăm tơkêng ton. Ing mê mơdêk mâu tơnêi tơníu ăm mơnhông cheăng kâ reh ối pơlê ƀă mâu tơdroăng pơkâ veăng kum hnoăng xúa tơnêi, vêh ‘mâi rơnêu tơnêi tơníu...”
Ing tơdroăng ki ai khât pơkâ tơleăng hên tơdroăng, Luât sư Huỳnh Hữu Nam, Khu luât sư kong pơlê Đồng Nai tối tiah kố: kal ‘mot tơ’nôm, chêh pro klêi mâu tơdroăng pơkâ rak vế tơbleăng tơdrăng mâu tơdroăng ki túa pơkâ, túa xúa tơnêi, yă tơnêi, tê mơdró ing mâu tê mơdró ƀă mâu tơdroăng pơkâ kơpong kuăn pơlê rêh ối, kơpong kơphô̆, hngêi ối.
Xuân môi tiah hơ’lêh nếo, mơdêk hnoăng cheăng lăm séa ngăn, pơkâ tơleăng mâu tơdroăng bro xôi; pơkâ tơleăng tơdroăng tơxup tơbriât, pơsăm tối, pơsăm tơkêng ki tơdjâk troh tơnêi ƀă hên ki ê. Kuăn pơlê tơmâng ngăn má môi drêng chêh pro klêi Kơxop hlá mơéa Luât Tơnêi tơníu ki (‘mâi hơ’lêh) cho hnoăng cheăng dêi kuăn pơlê tung hnoăng cheăng bro túa pơkâ xúa tơnêi; ‘mot tơ’nôm, pêi pro klêi mâu pơkâ ‘na pêi pro mâu hnoăng dêi ngế xúa tơnêi tung mâu kơpong pơkâ; pôu râng dêi Vi ƀan hnê ngăn râ kong pơlê tung séa ngăn, pơkâ tơleăng ƀă tơbleăng tơdrăng tơdroăng ki tah lôi, xo tơvêh tơnêi, hơ’lêh tơdroăng ki rơhêng vâ ƀă tơnêi hiăng châ chêh tung túa pơkâ xúa tơnêi.
Tiô Luật sư Huỳnh Hữu Nam hên rôh ai tơdroăng ki trâm a kong pơlê hiăng bro tro lŭp ôh tá iâ ăm tá kuăn pơlê, khu kăn pơkuâ. Luật sư Huỳnh Hữu Nam tối tơdroăng tơmiât:
“Vâi krâ nhŏng o bu ‘nâi to nâp hnoăng liăn mơhá ki ôh tá ối tung pêi chiâk pêi deăng rêm hơnăm tŭm. Laga, drêng tơnêi têa xo tơvêh tơnêi po ngăn tung hlá mơ-éa ôh tá ai tơnêi ối ki lâi ôh. Pơkâ yă tơnêi ăm kuăn pơlê tiô tơnêi pêi chiâk deăng gá ôh tá tro. Ki kal cho pôi tá séa ngăn tơdroăng vêh bro tíu ối ăm kuăn pơlê. Xuân pơkâ thế tơnêi têa athế tơmâng ngăn ‘mâi rơnêu vâ vâi krâ nhŏng o rĕng tơniăn tíu rêh ối pêi cheăng kâ”.
Hên rơkong veăng tơpui tối tung Kơxop hlá mơéa Luât Tơnêi tơníu ki ‘mâi hơ’lêh kal pơtối tơmiât troh pêi klêi troăng hơlâ, liăn ngân ‘na tơnêi tơníu rak vế hơniâp lĕm ki pơxúa dêi Tơnêi têa, ngế ki xúa tơnêi ƀă khu ki ‘no liăn cheăng; ai troăng hơlâ xing xoăng tơtro, tơƀrê kơxô̆ liăn nâp sap ing liăn xúa tơnêi, liăn mung tơnêi pơla Tơnêi têa ƀă kong pơlê. Luât xuân kal pơkâ kơlo nâp hnoăng liăn mơhá hên tâ ƀă ngế ki xúa hên ƀăng tơnêi, hên hngêi ối, ai hên tơnêi, hrá xúa tơnêi, ƀă lôi chúa tơnêi.
Pôa Phan Minh Thành, kăn pơkuâ Khu ngăn kế tơmeăm khoăng tung têa, a tơnêi ƀă hyôh kong prâi kong pơlê Long An tối tiah kố, tung pơkâ ‘mâi rơnêu kal pêi pro nhên tơdroăng chêh bro pơkâ yă tơnêi ƀă rêm kong pơlê, kơpong:
“Kơƀeăng tơbleăng yă tơnêi kố kô cho tơdroăng ki séa ngăn vâ tâi tâng mâu tơdroăng ki tơdjâk troh hnoăng cheăng liăn ngân ‘na tơnêi tơníu, tá tơdroăng ki xo tơvêh tơnêi, xuân môi tiah tê mơdró dêi ngế ki xúa tơnêi. Ƀă rêm tíu, la athế nhên mê athế pcơháu ăm Hô̆i đong hnê ngăn kong pơlê pơkâ ‘mâi rơnêu vâ ăm tơtro ƀă kong pơlê”.
Hên hĭn kuăn pơlê rơhêng vâ Kơxop hlá mơéa Luât Tơnêi tơníu ki ‘mâi hơ’lêh drêng bro klêi, ing tơdroăng ki tơbleăng athế môi tuăn mâu tơdroăng, kơxop hlá mơ-éa sap ing Tơnêi têa troh kong pơlê. Tơdrêng a mê hlối pơtối mơdêk rơdêi xing xoăng hnoăng tơtro ƀă tơdroăng séa ngăn hnoăng cheăng vâ tơdroăng ki pêi pro châ tơƀrê, veăng kum ăm tơdroăng mơnhông mơdêk cheăng kâ rêh ối pơlê pơla.
Viết bình luận