Ngăn hngêi dế pro hiăng vâ kêi, jâ H’Vin Byă (inâi hmâ krếo nôu Ƀó), a cheăm  Dray Sáp, tơring Krông Ana, kong pơlê  Dak Lak, ăm ‘nâi, hngêi mê mơjiâng pro tâi 700 rơtuh liăn. Kơxô̆ liăn ‘măn kơdĭng tung hên hơnăm kố dêi prế on veăng, mê prế jâ hiăng ‘nâi ‘măn kơdĭng liăn, prếi jâ ‘nâi rơnáu hriăn rah rôe túa tơmeăm vâ mơjiâng pro.

Tơdroăng mơjiâng pro hngêi châ prế on veăng loi nhoăm pơcháu ăm Tôh mơjiâng pro hngêi dêi ƀuôn Tuôr B, xuân cho mâu ngế nhŏng o ki hmâ tung pơlê.

Nôu Ƀó tối:

“Ki hdrối, á mơnê kơ kăn ƀô̆ a tơring hiăng hnê ăm kuăn cháu á. Kuăn cháu a hiăng troh akố mơjiâng pro hngêi ăm a. Á sôk ro xua kuăn cháu tung pơlê hiăng mơjiâng pro ăm a môi toăng hngêi lĕm’’.

Ngoh Y Kun Kƀuôr, tôh trương Tôh mơjiâng pro hngêi trăng dêi ƀuôn Tuôr Ƀ, cheăm Dray Sáp ăm ‘nâi, mơjiâng sap hơnăm 2020, nôkố Tôh ai 12 ngế, xuân to mâu ngế ki hiăng châ hriâm cheăng pro hngêi. Hơnăm hdrối kố hía nah, mâu ngoh hiăng mơjiâng pro 7 toăng hngêi nếo ƀă pro hên tơmeăm khoăng ăm kuăn pơlê. Nôkố kơxô̆ liăn pêi lo dêi rêm ngế ki xiâm mơjiâng hngêi trăng châ sap 9-10 rơtuh liăn/khế ƀă mâu ngế ki veăng pro châ sap 6-7 rơtuh liăn/khế.

Tơdrêng ƀă tơdroăng kum châ xo tơ’mot liăn ăm mâu ngế tung khu, rêm hơnăm Tôh xo iâ kơxô̆ liăn ki rơkâ mê vâ rôe tơnôm  kơmăi  kơmok ki vâ xúa tung pêi cheăng.

Ngoh Y Kun Kƀuôr tối:

“Ngoh o lăm pêi hên, nôkố lăm hriâm cheăng mơjiâng hngêi trăng vâi ngoh o mơ-eăm lăm pro hngêi, ti xê prôk hơngế mê ngin mơjiâng Tôh pêi cheăng ăm pơlê vâ tơdroăng cheăng kâ mơnhông tơƀrê. Hlối châ pêi tơdroăng cheăng a hngêi hlối châ tăng liăn ăm dêi rơpŏng hngêi tơná’’.

Ngoh Y Riêng Niê, ngế tung Tôh mơjiâng hngêi trăng ƀuôn Tuôr Ƀ ăm ‘nâi, ngoh châ xo tơ’mot liăn dâng 300 rơpâu liăn môi hâi cheăng:

“Pêi tơdroăng cheăng kố hlối hlâu, hlối châ xo tơ’mot liăn, hlo hngêi xua khu ngin mơjiâng pro kuăn pơlê loi khât hlối ro, hâk tơngăm’’.

Tôh mơjiâng pro hngêi trăng ƀuôn Tuôr Ƀ cho môi túa pêi cheăng ki nếo ƀă kuăn pơlê kuăn ngo Rơđế, châ mơjiâng klêi mâu lâm hriâm cheăng pêi ki hnê ăm mâu ngế pêi cheăng a thôn pơlê. Tiô pôa Y Phen Niê, Kăn hnê ngăn kuăn pơlê pêi chiâk cheăm Dray Sáp, mâu kăn cheăm hiăng veăng kum mâu tơmeăm, rơxế, tơbleăng tơdroăng cheăng ƀă hên ki ê kum kuăn pơlê mơnhông tơdroăng cheăng ‘na mơjiâng hngêi trăng, po troăng xăm kơtiê  krá tơniăn ton.

“Tối troăng rơhlâ mê hiăng xut tah kơdroh kơklêa xăm kơtiê cho krá tơniăn má môi a cheăm ngin. Hdrối nah thế krếo mâu ngế ki rơkê hmâ pro hngêi a mâu cheăm ki ê troh mơjiâng pro, nôkố ngin hiăng ai Tôh pêi cheăng kố. Ngin hiăng tơrŭm ƀă xuân môi tiah tơdjêp tơkŭm ƀă tâi tâng mâu rơpŏng kuăn pơlê a cheăm ôh tá êa krếo mâu ngế ing tíu ki ê, cho tơná kuăn pơlê a pơlê cheăm kố mơjiâng pro dêi ƀă hlối mơjiâng ăm dêi pơlê tơná’’.

Pakĭng Tôh mơjiâng hngêi trăng dêi ƀuôn Tuôr B, cheăm Dray Sáp, a mâu cheăm ki ê tung tơring Krông Ana, kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo xuân châ hriâm cheăng mơjiâng hngêi trăng ƀă pơtối rak vế pêi pro ai pơxúa. Pơtih môi tiah pôa Y Sao Mlô, ối a ƀuôn Tơ Lơ, cheăm Ea Na ing môi ngế veăng pro nah tê, ngoh hriâm cheăng ƀă chiâng ngế ki xiâm mơjiâng pro. Pôa Sao tối: Hdrối mê pôa bú prôk tiô khu mơjiâng pro, pêi mâu tơdroăng ki hlâu tê kơxô̆ liăn pêi lo bu iâ.

Drêng hiăng ‘nâi mâu tơdroăng ai po lâm hnê mâu ngế cheăng châ tơkŭm po a cheăm, pôa hiăng chêh inâi hriâm lâm ki mê, Mơ-eăm hriâm ƀă mơ-eăm lăm hriâm tŭm a lâm hnê, drêng hiăng klêi hriâm hmâ ki mê, pôa châ ngế pơkuâ mơjiâng pro pơ’lêh ăm pro ngế ki xiâm tung mơjiâng pro, ƀă kơxô̆ liăn pêi lo sap 300 rơpâu troh 250 rơpâu liăn/hâi.

‘Na pôa Y Xiếp Ƀyă, ối a buôn Kruế, cheăm Ea Bông, mơhé hiăng chiâng ngế ki xiâm mơjiâng pro, la xua kal vâ pêi rơkê tâ nếo mê pôa hiăng chêh inâi hriâm lâm kân tâ, hriâm mơjiâng pro hngêi trăng. Klêi hriâm lâm ki mê, ôh tá xê to ‘nâi riân ngăn nhên tŭm tơdroăng ‘na mơjiâng pro hngêi trăng ƀă tơmeăm vâ pro tơmeăm khoăng, mê pôa châ hlê ‘na tơdroăng pêi cheăng vâ tơniăn krúa tung pêi cheăng.

Tiô Tíu xiâm hnê yăo yuk thường xuyên - Hnê cheăng pêi dêi tơring Krông Ana, kong pơlê Dak Lak, riân rêm hơnăm mơngế kal vâ hriâm cheăng a tơring kố dâng 400 ngế. Tung mê, ki hên to khu tơdroăng cheăng, môi tiah: Mơjiâng hngêi trăng ki hmâ pêi rêm hâi; pêt hdrê loăng ƀă hriăn pêt kơxêt, pơchoh hmân ếo. Klêi hriâm hiăng kum mâu ngế hriâm hlê luât pơkâ ki xiâm dêi kơvâ cheăng ki vâi pêi mê ki tơƀrê dêi tơdroăng cheăng châ mơdêk, ai cheăng pêi tơniăn ƀă lơ lo liăn pêi lo tâk hên.

Ing tơdroăng tơƀrê dêi Tôh mơjiâng hngêi trăng ƀuôn Tuôr Ƀ po mơhno troăng prôk nếo, túa pêi cheăng nếo tung hnê cheăng pêi, kum kuăn pơlê a mâu thôn, kơpong kuăn ngo a kong pơlê Dak Lak  ai cheăng pêi tung la ngiâ:  mê cho rơtế ƀă mâu tơdroăng cheăng pêi pơxúa khât, mâu kơvâ cheăng ki kal tung rêh ối rêm hâi dêi kuăn pơlê.