Nâ Hoàng Thị Tiếng a cheăm Đình Phong lăm troh a Tíu pêi cheăng tơnêi têa cheăm Trùng Khánh, kong pơlê Cao Bằng pro hlá mơ-éa pơhlêh inâi ăm ngế ki rak xúa tơnêi. Nếo hvêa mot tung tíu pêi cheăng, nâ hiăng châ kăn ƀô̆ hnê tối ăm nhên mâu tơdroăng mâu mơ-éa ki kal vâ chêh pơtroh ing troăng măng. Kơnôm ing tơdroăng ki hnê mơhno nhên, tơ’lêi hlê ƀă tơdroăng tơpui tơno lĕm dêi kăn ƀô̆, nâ Tiếng pro klêi hô sơ ôh ti trâm mâu tơdroăng xơpá ki lâi:
“Kăn ƀô̆ ki cheăng ‘na pro hlá mơ-éa vâi tơdah xo chêh pro tá hiâm mơno ƀă pro mâu hlá mơ-éa rĕng tâ hdrối nah. Xua á mot tung kố hiăng châ kăn ƀô̆ hnê mơhno ăm á trâm ngế ki lâi vâ chêh pro mơ-éa, tro tơdroăng ki pin kal vâ chêh pro mơ-éa. Tối leăng hnê mơhno nhên mê pro mơ-éa gá tơ’lêi rĕng khât”.
Ngăn tơdjuôm tung lâp tơnêi têa, tung 3 khế xúa cheăng kăn pơkuâ kong pơlê 2 râ, dâng 7 rơtuh hô sơ ki pơtroh ing troăng măng hiăng châ tơdah xo, kơxô̆ mâu hô sơ ki hiăng pro klêi tro hâi pơkâ châ lối 90%. Lối 3.100 to tíu pêi cheăng tơnêi têa râ cheăm châ ăm pêi cheăng, xúa túa pơkâ pêi cheăng môi tíu rơkê, hên tíu hiăng xúa tuăn rơkê dêi kuăn mơngế pro ƀă mâu túa pêi điê̆n tưh. Mâu tíu pêi cheăng kố apoăng hiăng pêi cheăng tơniăn, pro tơ’lêi hlâu ăm kuăn pơlê drêng pro mâu mơ-éa. Lối rơpâu ngế kăn ƀô̆ râ cheăm châ hriâm kih năng kơxô̆, veăng gum mơdêk ki tơƀrê tung pơkuâ ngăn. Jâ Trịnh Ngọc Trâm, Phŏ kăn hnê ngăn Vi ƀan bêng Cửa Nam, Pơlê kong kân Hà Nội ăm ‘nâi:
“Ngin tối tơdroăng ki kal ƀă môi tíu pêi cheăng a kong pơlê, cheăm cho achê ƀă kuăn pơlê, hlê kuăn pơlê khât. Tiah mê, chêh pro mơ-éa tiah lâi vâ kuăn pơlê lăm troh a tíu pêi cheăng achê ƀă kuăn pơlê má môi mê athế hâi hâk vâ khât. Laga ngin hiăng tơnôu ăm rơbôt AI pêi cheăng. Ngin rơhêng vâ tiah kố kăn pơkuâ cheăm achê kuăn pơlê, hlê kuăn pơlê môi tiah tơnêi tơníu ki hmâ achê ƀă kuăn pơlê khât”.
Tiô tối tơbleăng dêi Khu xiâm kong pơlê, cheăm ƀă hnoăng cheăng dêi mâu kăn ƀô̆, klêi kơ’nâi 3 khế tơbleăng pêi kăn pơkuâ kong pơlê 2 râ hiăng rế hía rế hiăng vâ tơniăn. Kơ koan cheăng tơnêi têa châ pro lế lê̆m xêt tơƀrê, kơxô̆ kơ koan ki ối a dế ƀă tíu ki xiâm kơdroh hên, ing mê, kơdĭng kơxô̆ liăn hrê, hâi pro mơ-éa gá iâ tâ.
Laga, tiô jâ Phạm Thị Thanh Trà, ngế xiâm ngăn kong pơlê, cheăm ƀă hnoăng cheăng mâu kăn ƀô̆, maluâ ai hên tơdroăng ki ro, la xơpá xuân ôh tá iâ:
“ ‘Na mâu kăn ƀô̆, khu cheăng ngăn râ cheăm hên tíu tá hâi pêi châ tơdroăng púi vâ pơkâ thế dêi tơdroăng cheăng nếo, tá hâi teăm ‘mâi rơnêu tơdroăng ki rơlối, ối kal, malối cho pơkâ chêh inâi kong chưk dêi mâu kơvâ cheăng kong ngê̆ thong tin, liăn ngân, cheăng kâ, khăm pơlât, hnê hriâm tơnêi tơníu. ‘Na mơ-éa, tíu ki chêh pro mâu mơ-éa ƀă mâu phân mêm kơvâ cheăng dêi mâu kong pơlê pêi cheăng ôh tá tơniăn đi đo xôi ‘na kih thuât; tơdroăng ki liên thông mâu mơ-éa, tơdroăng kal ‘na kuăn mơngế pơla tíu pêi cheăng cheăm tá hâi tơ’mô chiâng tơdjâk troh xơpá ăm kong pơlê xuân môi tiah ăm kuăn pơlê ƀă khu mơdró kâ”.
A rôh hôp Chin phuh apoăng khế 10, pôa Phạm Minh Chính, Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh tối nhên, kăn pơkuâ kong pơlê 2 râ ôh ti xê cho pơhlêh nếo túa tơrŭm, mê ối pro pơhlêh khât tung tơdroăng ki gum kuăn pơlê. Drêng lâi kuăn pơlê ối tối, ối blĕm drêng mê tơdroăng cheăng dêi Chin phuh ối xơpá, pâ thế ai troăng hơlâ pêi pro tơƀrê. Pôa Phạm Minh Chính, Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa pơkâ thế:
“Ivá pêi cheăng dêi kăn ƀô̆ nôkố tá hâi tơ’mô. Troăng hơlâ má môi cho mơ-eăm xêh mâu pó athế mơ-eăm vâ pêi châ tiô tơdroăng púi vâ; troăng hơlâ ki má péa cho pin athế hriâm tơ’nôm, hnê ăm vâi mê vâi nếo rơkê pêi cheăng. Ƀă tơdroăng ki xoăng râ xoăng hnoăng mê ngin vêh séa ngăn, kơbố ki lâi cheăng rơkê mê ngin pơcháu. Pơcháu ăm kong pơlê pơkâ, kong pơlê pêi, kong pơlê chiu pôu râng, ôh tá pêi teăng ăm; ƀă lăm séa ngăn, lăm ngăn. Mâu khu xiâm, kơvâ cheăng, mâu kong pơlê athế tơkŭm mâu kơxô̆ liăn ƀă athế chiu pôu râng dêi hnoăng. Kong pơlê ki lâi tá hâi hlê plĕng mê ngin kô hnê ăm”.
Mâu tơdroăng pêi pro tơƀrê tung tơdroăng pêi cheăng kăn pơkuâ kong pơlê 2 râ ăm hlo kố cho hvêa chêng prôk ki tro tung pơhlêh kơ koan cheăng tơnêi têa, vâ pêi tiô tơdroăng ki le lĕm, xêt tơƀrê. Tơdroăng ki pêi châ tơƀrê kố tung 3 khế hdrối nếo a hneăng ki pơxiâm, ‘na ngiâ mơni kô ối hên xơpá, pơloăng kla tơkâ luâ. Vâ chiâng kăn pơkuâ gum kuăn pơlê khât, kal tơdroăng ki pêi pro kơtăng sap ing Tơnêi têa troh kong pơlê, xoăng râ, xoăng hnoăng tro ƀă hnoăng cheăng pôu râng ƀă séa ngăn krâu. Ƀă ki kal tâ, athế đi đo châ tơdroăng hâk vâ dêi kuăn pơlê cho xiâm, ngăn mê cho kế ki vê xŏn má môi ăm ki tơƀrê pêi cheăng dêi kơ koan cheăng kăn pơkuâ.
Viết bình luận