Hâi mơ’nui dêi khế 7, tung pơla mâu hâi kong tôu, Thiê̆u tă Trần Văn Dũng, Phŏ ngế pơkuâ Kŏng an cheăm tơkăng kong Quảng Trực (kong pơlê Lâm Đồng) rơtế ƀă mâu vâi pú dêi tơná lăm troh a ƀon Bu Prăng 1A hơ’lâk prêi xi mong, pŏng gât, pro mâu toăng hngêi ki má mơ’nui, vâ teăm pơcháu tâi tâng 66 toăng ăm vâi krâ kuăn pơlê tung cheăm. Thiê̆u tă Dũng ăm ‘nâi, tung pơla tâi tâng mâu khu râ, pơkuâ cheăng pơhlêh pêi cheăng tiô pơkâ kăn pơkuâ 2 râ, tơdroăng cheăng dêi kơvâ Kŏng an gá tâk hên to lâi xôh. Xua mê, mâu ngoh đi đo mơeăm ivá vâ pro klêi môi xôh tá 3 tơdroăng cheăng: Tơdroăng cheăng, gâk kring tơniăn ƀă khŏm pêi cheăng têa tah hngêi tơ’nhiê, xi kơchoh a kong pơlê tro pơkâ.
“Kŏng an cheăm hiăng hôp ƀă xoăng hnoăng cheăng ăm rêm tôh vâ ‘nâi nhên mâu khu ngế ki pro tiô rêm kơpong thôn, ƀon ai mâu rơpŏng châ pơxúa ing tơdroăng gum pro ăm hngêi ối. Ngin séa ngăn nhên mâu hngêi ki châ pro ƀă tơdroăng ki vâ pêi pro tiah lâi vâ krá kâk môi tiah mơnât krá, trêi krá ƀă kuâ lêm tôl krá. Pakĭng mê, xuân séa ngăn tơdroăng ki diâp hngêi ăm vâi krâ kuăn pơlê mot ối”.
A kong pơlê Gia Lai, tơdroăng têa tah hngêi pơtân, tơ’nhiê xi kơchoh rế hế tâ lối 12.500 toăng, tung mê kơvâ Kŏng an pro lối 6.500 toăng. Vâ teăm klêi, mâu kăn ƀô̆ tung khu kŏng an hiăng tơpui tơno tơdrêng mâu ngế ki pro, mâu tíu tê hmốu, prêi xi mong ƀă hên ki ê. Ai mâu kăn ƀô̆ ki ‘nâ ối diâp tá liăn khế kơdĭng tung hên hơnăm dêi tơná. Trung tă Lê Đình Hải, Phŏ ngế pơkuâ Kŏng an cheăm Ia Pa, kong pơlê Gia Lai cho môi tung mâu kơxô̆ ngế ki mê, ngoh cho ngế ki tơviah tung leh hiăng pro klêi toăng hngêi dêi jâ Kpă Huê, ngế krâ ôh ti ai kơbố păn roăng, chó chêng kŏng a thôn Ma San, cheăm Ia Pa. Jâ Rmah H’đa, ngế pơkuâ thôn Ma San ăm ‘nâi:
“Thôn Ma San pơla hdrối nah ai 2 rơpŏng châ gum têa tah hngêi pơtân, xi kơchoh. Krê toăng hngêi diâp ăm jâ Kpă H’Huê xua pôa Hải gum kơnâ 80 rơtuh liăn; môi rơpŏng ki ê nếo châ Tơnêi têa gum 60 rơtuh liăn. Hlê tơdroăng ki tơmâng ngăn, tĭng gum dêi Đảng ƀă Tơnêi têa, vâi krâ kuăn pơlê tung thôn đi đo pêi pro tro troăng pơkâ dêi Đảng, luât dêi Tơnêi têa; ôh ti hmâng tiô mâu rơkong pơlông djâ pro tơdroăng ôh ti tro; đi đo tơrŭm mơjiâng pơlê cheăm rế hía rế mơnhông tơtêk”.
Trung tă Lê Đình Hải ăm ‘nâi, tơdroăng ki tơná tơlo liăn kơdĭng pro hngêi diâp ăm kuăn pơlê, môi iâ cho xua rơhêng vâ veăng gum pro lĕm ăm tơdroăng têa tah hngêi pơtân xi kơchoh a kong pơlê rế tơ’nôm pơxúa. Ƀă tơdroăng ki ê nếo, kố cho túa ki tơrŭm ƀă pơlê cheăm dêi ngế kăn ƀô̆ kŏng an a pơlê, cheăm.
“Jâ Kpă H’huê cho ngế ki chó chêng tơvê kŏng, ối dêi ƀă muăn ƀă ti ai ki klâi lơ chiâk deăng xuân ôh ti ai mê nếo ối tung hngêi pê̆n ki ton hiăng tơ’nhiê. Jâ xuân ôh ti ối tung rơpŏng châ gum têa tah hngêi pơtân xi kơchoh, tơná á xuân tơmiât hên, mê vêh tơpui tơno dêi ƀă kơdrâi. Á tơpui ƀă tơpui tối leăng nhên ƀă dêi kơdrâi tiah kố pin ối a pơlê cheăm ối a chê ƀă kuăn pơlê, vâi gum pêi klêi hnoăng cheăng, ƀă kal pro ƀă diâp ăm jâ môi toăng hngêi ối. Hmâng á tối mê kơdrâi á hiăng môi tuăn, ƀă á tơbleăng ăm Đảng ủi ƀă krếo thợ pro hngêi ăm jâ”.
Klêi séa ngăn, kơpong Tây Nguyên ai dâng 18 rơpâu rơpŏng xơpá ‘na hngêi ối. Pêi pro tơdroăng têa tah hngêi pơtân xi kơchoh dêi Chin phuh, mâu kong pơlê hiăng chêh pro nhên tơdroăng, mơhnhôk tá liăn ngân ƀă pơlê pơla veăng tơlo vâ têa tah hngêi pơtân xi kơchoh a mâu kong pơlê. Khu Kŏng an hiăng chiâng ngế ki xiâm tung pêi pro tơdroăng pơkâ, drêng chiu pôu râng cheăng mơhnhôk tơlo liăn, mâu hmốu prêi ƀă hnoăng cheăng dêi mâu ngế pro, tơdrêng amê hlối pơkâ kơtăng, séa ngăn pro lối 12.700 toăng hngêi. Troh mơ’nui khế 7, mâu toăng hngêi nếo xua kŏng an pro, hiăng pro klêi, pơcháu ăm mâu rơpŏng mot ối. Tung tơdroăng ki ro rih châ mot ối tung mâu toăng hngêi nếo lĕm kâk, nâ H’Miên Ayun a kong pơlê Dak Lak ƀriê lo têa mâ tối:
“Á ro khât, ôh ti ‘nâi tơpui ki klâi ôh. Ai hngêi nếo vâ mot ối, ôh ti ai tơdroăng ki tro kong mê xua ối tung hngêi xi kơchoh”.
Khê̆n kơdeăn hiâm mơno tơkâ luâ xơpá, xua kuăn pơlê piu tơná, xua kuăn pơlê vâ gum, dêi khu kŏng an kong pơlê a Tây Nguyên, Trung tươ̆ng Phạm Thế Tùnhg, phŏ ngế xiâm ngăn Kŏng an tối tiah kố, tung pơla tá khu pơkuâ tơdroăng kal kí dế tơvâ tơvân hên tơdroăng cheăng klâ xoăng kơ koan cheăng tơnêi têa, khu kŏng an a cheăm, kong pơlê rế athế pêi pro klêi hnoăng cheăng rak vế tơniăn gâk kring, rế séa ngăn nhên tơdroăng ki têa tah hngêi pơtân, xi kơchoh cho tơdroăng ki mơeăm kân. Tơdroăng pêi pro kố dêi mâu kŏng an a mâu kong pơlê Tây Nguyên ôh ti xê gum lối rơpâu rơpŏng kuăn pơlê ai tơdroăng pá puât châ mot ối tung mâu toăng hngêi ki nếo mê ối veăng gum mơjiâng hiâm mơno loi dêi kuăn pơlê Tây Nguyên a Đảng, Tơnêi têa, loi tung mâu tơdroăng ki tro ‘ló dêi tơdroăng pơkuâ.
“Khu xiâm ngăn kŏng an mơnhên tối khât hiâm mơno dêi Kŏng an mâu kong pơlê Tây Nguyên ƀă mâu tíu pêi cheăng ối tung Khu xiâm akố, ƀă hnoăng cheăng pôu râng ƀă hiâm mơno pêi cheăng kơhnâ, ivá mơeăm tâi tơná ƀă hiâm mơno “xua kuăn pơlê vâ gum”, hiăng pro klêi mâu tơdroăng cheăng ki kân tung tơdroăng pro hngêi ối ăm kuăn pơlê. Á loi tiah kố, ƀă tíu ối nếo tơniăn, krá kâk, mau rơpŏng kô hmiên tuăn pêi cheăng, pơtối mơeăm tung rêh ối, kơhnâ veăng rak vế gâk kring tơniăn a cheăm pơlê, veăng gum mơjiâng ƀă mơnhông cheăng kâ rêh ối pơlê pơla a pơlê cheăm, kong pơlê”.
Tây Nguyên nôkố hiăng tơdjêp ƀă têa kơxĭ. Ƀă mâu toăng hngêi hơtôu nếo châ pro klêi, vâi krâ kuăn pơlê a mâu pơlê cheăm hiăng tơdjêp kâk troh la ngiâ. Tơdroăng têa tah hngêi tơ’nhiê xi kơchoh xua Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh tơbleăng ƀă mâu tơdroăng hiăng pêi pro klêi ôh ti xê hdró tơdroăng ki hlê plĕng, pro ivá ăm hneăng mơnhông nếo mê ối po ăm môi túa ki pơloăng mơnúa mơhnhôk hnoăng cheăng pôu râng dêi khu pơkuâ tơdroăng kal kí ƀă liăn ngân veăng tơlo ing pơlê pơla vâ tŏng gum mâu tơdroăng rêh ối pơlê pơla. Klêi kơ’nâi ‘mot tơkŭm, mâu kong pơlê Tây Nguyên hiăng ai kong, hiăng ai têa kơxĭ. Tơdroăng gum kuăn pơlê ki ai tơdroăng rêh ối xơpá rĕng “tơniăn ai tíu ối vâ pêi cheăng” kô cho ivá mơdêk vâ kuăn pơlê mâu kong pơlê Tây Nguyên rĕng mơnhông tơtêk”.
Tung tơdroăng a kơ’nâi ah, peăng má 2 dêi mâu ƀai ‘Têa tah hngêi pơtân, xi kơchoh – mơjiâng hiâm mơno loi a mâu pơlê cheăm Tây Nguyên”, kô tối ivá tơ’mot ki rơkê plĕng dêi tơdroăng, mơhnhôk hiâm mơno pôu râng ƀă mơnhông tơdroăng púi vâ veăng gum dêi tâi tâng mâu kăn ƀô̆./.
Viết bình luận