Lăm troh a thôn Hạnh Phúc, cheăm Lang Thíp, tơring Văn Yên, kong pơlê Yên Bái, tiô tơdroăng tối tơbleăng dêi kuăn pơlê tung thôn, ngin châ trâm Tẩn Thị Thiệu, mơngế kơdrâi tá hâi teăm châ 20 hơnăm la hiăng ton hơnăm pro kơdrâi tung môi on veăng. Thiệu xo dôh drêng ga xiâm 14 hơnăm nah. Chôu phut kố, a hơnăm ki xông droh, Thiệu athế lăm tăng pêi cheăng vâ khoh ai liăn rôe phái kâ ăm dêi rơpo\ng. Nâ Tẩn Thị Thiệu khe#n:
Hdrối nah xua ôh tá hlê ple\ng mê á hiăng re\ng xo on veăng, chôu phut kố, tơdroăng rêh ối dêi rơpo\ng hngêi á trâm hên pá puât, kơnôm tơngah to nôu pâ, pro pá troh tơdroăng rêh kâ ối tung rơpo\ng hngêi.
Tẩn Thị Thiệu bu cho môi tung lối rơpâu ngế ki ê re\ng xo on veăng a mâu kơpong pơlê cheăm dêi hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế a tơnêi têa pin. Tiô hlá mơ-éa chêh tối dêi Vi [an ngăn hdroâng kuăn ngo, kơxo# on veăng ki xo dêi pó tá hâi tro hơnăm tung khu hdroâng kuăn ngo a tơnêi têa pin vâ chê 27%. Ai mâu hdroâng kuăn ngo ki xo on veăng tá hâi tro hơnăm tâk troh 70%. Xo dêi pó tá hâi tro hơnăm ga ai tơdjâk kân ó troh tơdroăng rêh ối, [ă ivá dêi mâu vâi o kơdrâi, pro hía lôi mâu tơdroăng ki vâ hriâm chiâng mơngế rơkê [ă mơdât tơdroăng ki le\m ro tung la ngiâ. Pôa Nguyễn Văn Tân, Kăn xiâm pho\ pơkuâ ngăn ‘na pơ’leăng mâ mơngế, Hnê on veăng ai kuăn preăng kuăn iâ, tung Khu xiâm ngăn ‘na pơkeăng [ă khăm pơlât tối ăm ‘nâi: Pak^ng mâu tơdroăng ki tơdjâk ‘mêi troh ivá [ă hiâm mơno [ă mâu ngế ki re\ng xo dêi pó tá hâi tro hơnăm, khu vâi hdrêng ki ai nôu pâ lối re\ng xo dêi pó xuân ai tơdjâk troh ivá la ngiâ ah. Kơxo# vâi ‘ne\ng, kuăn nga ki ai nôu, ai pâ re\ng xo dêi pó drêng tá hâi tro hơnăm ối hên:
Xo dêi pó tá hâi tro hơnăm ga tơdjâk troh ivá dêi ngế nôu [ă tá ivá dêi ngế kuăn, tơdjâk troh tơdroăng rêh ối tung la ngiâ. Mâu hlá mơ-éa chêh tối mê ăm hlo, kơxo# mơngế nôu hlâ drêng tro hơnăm ki tá hâi teăm kêi la hiăng ai kuăn ‘ne\ng ga hlâ hên hluâ tâ [ă mâu hơnăm ki hiăng kêi ai kuăn ‘ne\ng. Pơtih vâi o kơdrâi ai sap 15-19 hơnăm drêng hiăng ai kuăn vâi hlâ hên tâ 2 hdroh tâng vâ pơchông ngăn [ă vâi o hiăng kêi châ 20 troh 24 hơnăm ai kuăn ‘ne\ng. Klêi mê, kơxo# kuăn nga hlâ xuân môi tiah há.
Tiô jâ Nguyễn Thị Tư, Kăn pơkuâ ‘na hdroâng kuăn ngo, cheăng tung Vi [an hnê ngăn hdroâng kuăn ngo tối, kơxo# mơngế ki tá hâi tro hơnăm dêi hdroâng kuăn ngo Ơ Đu ai 73%; hdroâng kuăn ngo Mông ai 59%; Xinh Mun ai 56%; La Ha 52%; Rơ Măm 50%, Brâu 50%, kố cho kơxo# mơngế vâi o ki tá hâi tro hơnăm re\ng xo dêi pó, kal athế châ hnê tối, to\ng kum. Xua mê, vâ pôi tá ai tơdroăng ki lối re\ng xo dêi pó, jâ Nguyễn Thị Tư ai tối tiah kố:
Tung luât má 165 dêi kơxop mơ-éa luât xuân hiăng chêh tối mâu tơdroăng xôi ki ôh tá rak tơdâng tơ’mô pơla khu vâi kơdrâi, vâi kơnốu. Điểm E khỏan 1 Luât má 2 dêi Luât hbrâ mơdât tơdroăng tơxiăn tơpâm tung on veăng, rơpo\ng hngêi ai pơkâ nhên: ‘’Xo dêi pó lối thâ, tá hâi tro hơnăm xuân cho tơdroăng ki xiâm khoh chiâng ôh tá tơdâng tơ’mô tung on veăng’’. Xua tiah mê, la ngiâ kố ah, Kuo#k ho#i kô séa ngăn vâ ‘mâi rơnêu mâu luât dêi Kơxop hlá mơ-éa Luât tơleăng tơdroăng xôi kân hơnăm 2015, ngin xuân vâ pơtroh ăm Kuo#k ho#i séa mơnhên ngăn, tơpui tối ‘na tơdroăng ki re\ng xo dêi pó, mâu ngế ki veăng ăm tơdroăng ki ăm mơngế tá hâi teăm tro hơnăm re\ng xo dêi pó, tơkéa vâ môi tuăn [ă tơdroăng ăm vâi kuăn ‘ne\ng re\ng xo dêi pó tá hâi tro hơnăm, xuân ai mâu tíu ki ‘nâ athế tro pơxâu phâk păng ‘nâng.
Tiô hên ngế ki hriăn ple\ng tối, vâ mơjiâng túa cheăng ki pôi tá ăm kuăn ‘ne\ng re\ng xo dêi pó tá hâi tro hơnăm a Việt Nam, Chin phuh kal athế po roh hôp, hriăn ple\ng, tơru\m [ă khu pơkuâ cheăng dêi Khu lâp kong têa a Việt Nam, mâu khu pơkuâ cheăng lâp plâi tơnêi, mâu khu pơkuâ ngăn cheăng pơlê pơla ‘na xivil, tung mê, klal athế hơ’lêh mâu túa cheăng rêh ối pơlê pơla vâ khoh châ rak ki tơdâng tơ’mô pơla khu vâi kơdrâi [ă vâi kơnốu. Tơdrêng amê, kal ai troăng hơlâ ki vâ mơdât mâu vâi o ki dế tro hơnăm hriâm ah vâi lôi hriâm, athế ai troăng hơlâ tăng cheăng ăm vâi o ai cheăng pêi.
Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng
Viết bình luận