VOV4.Sêdang - Mơ’nui măng t^ng, klêi kơ’nâi má mơ’nui dêi rôh hôp pôk khu kăn cheăng tung Kuo#k ho#i hneăng má 14 [ă kăn Ho#i đồng hnê ngăn kuăn pơlê rêm râ hneăng hơnăm 2016-2021 hiăng châ tối tơbleăng tung lâp lu, pơtâng tối troh kuăn pơlê tung lâp tơnêi têa [ă mâu kong têa tung lâp plâi tơnêi. Tơniăn phá, tơdrăng, tro luât, mê cho tơdroăng ki châ hnê tối đi đo drêng mơnhên tối ki apoăng ‘na rôh tâ ph^u pôk kăn rôh kố. Hương Giang, ngế chêh hlá tơbeăng ai chêh mâu tơdroăng ki xiâm dêi rôh tâ ph^u a hâi lơ 22 khế 5 [ă tơdroăng pro dêi troăng hơlâ kal kí.

          Hdrối vâ po hôp tơbleăng ‘na kơxo# mơngế rah xo, jâ Nguyễn Thị Kim Ngân, Kăn xiâm hnê ngăn Kuo#k ho#i a rôh hôp má 6 dêi Ho#i đông ngăn ‘na tâ ph^u rah xo kăn dêi tơnêi têa hâi lơ 8 khế 6 hiăng tối, ki klêi tơniăn apoăng dêi hneăng tâ ph^u kố nah cho ‘na tơdroăng kal kí, kring gak tơniăn tung pơlê pơla lâp tơnâi têa, malối mâu tíu tâ ph^u châ pêi pro tơniăn. Kố cho môi tơdroăng ăm hlo ki kal tâng séa ngăn tung pơla po hneăng tâ ph^u rôh kố. Tơdroăng kong tô mơdrăng ó a mâu kong pơlê peăng hdroh pá tơdế tơnêi têa, Tây Nguyên [ă kong tô mơdrăng, têa xăng po lân a mâu kong pơlê kơpong tơbăng kroăng Cửu Long, tơdroăng xía vâ xua ai ká hlâ hmâng vâ a mâu kong pơlê pak^ng têa kơx^ kơpong tơdế tơnêi têa hiăng tơdjâk ‘mêi troh tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê a mâu kơpong kố. To mâu tơdroăng xúa ká hlâ a kơpong tơdế tơnêi têa, mâu ki ‘mêi hiăng xo tơdroăng ki le\m tơdrăng, hơ-ui [ă pâ nhoăm tơnêi têa dêi tung khu kăn pơlê mơhnhôk vâi thế vâi lăm tríu tơtrâ, pro ôh tá tơniăn ‘na tơdroăng tâ ph^u rah xo kăn Kuo#k ho#i, Ho#i đông hnê ngăn kuăn pơlê rêm râ. Ma luâ tiah mê, tu\m tơdroăng ki hriăn pro vâ tơ’nhê hâi tâ ph^u xuân ôh tá l^ng chiâng vâ pro. Ki khât gá, hneăng tâ ph^u hiăng châ po tơniăn, ôh tá ai tơdroăng klâi. Séa ngăn a hâi tâ ph^u tung lâp tơnêi têa ing mâu tíu mơ’no rơ’jiu, um tivi, hlá tơbeăng, pôa Nguyễn Quốc Thước, Kăn cheăng tung Kuo#k ho#i, cho kăn pơkuâ ngăn lêng kuân khu 4 tối tiah kố, hneăng tâ ph^u hiăng hlo châ tơ-[rê tung pơla dế ai tơdroăng ôh tá tơniăn nôkố: Khu ‘mêi mơhnhôk djâ pro tơdroăng ôh tá tro, pin hiăng tâ ph^u rah xo kăn klêi tơniăn, mê cho môi tơdroăng ki tơxâng hâk mơnê. Ing tơdroăng ki ai khât tối mơgêi: Tu\m tơdroăng kân ki lâi tâng ôh tá ai kuăn pơlê veăng tơmâng, châ Đảng [ă tơnêi têa mơnhên ki pơxúa dêi tơdroăng ăm kuăn pơlê ple\ng, hmâ vâ ai khu ‘mêi ki lâi vâ veăng pro tơ’nhê xuân ôh tá kâi chiâng.

          Hâi lơ 22 khế 5, lối 67 rơtuh ngế kuăn pơlê tung lâp tơnêi têa hiăng veăng tâ ph^u rah xo kăn 4 râ rôh má péa. Hên hlá tơbeăng kong têa ê hiăng tối, kố cho: ‘’Hâi leh kân tâ ph^u a Việt Nam‘’ lơ ‘’Hâi leh kân dêi tơnêi têa‘’. Kố cho  tơdroăng ki ôh tá xê tơnêi têa ki lâi tung lâp plâi tơnêi xuân chiâng pêi pro, tâng ôh tá ai tơdroăng kal kí tơniăn [ă hnoăng cheăng pêi krá kâk dêi kuăn pơlê tung lâp tơnêi têa, kô ôh tá kâi pêi pro. Tiô tối tơbleăng dêi Ho#i đông ngăn ‘na tâ ph^u tơnêi têa, 99,35% ngế kuăn pơlê hiăng lăm tâ ph^u, tung mê, ai mâu kuăn pơlê lăm tâ ph^u bê vâ tâi, môi tiah kong pơlê Thừa Thiên Huế, Yên Bái, Quảng Nam, Bình Thuận, Lai Châu, Trà Vinh, Kon Tum, Bến Tre, Hậu Giang [ă hía hé. Reh ối [ă pêi cheăng hên hơnăm a Hà Nội, pô Susanto, môi ngế Indonesia tối: A tơnêi têa pôa, kơxo# mơngế lăm tâ ph^u sap 70-80% ngế kuăn pơlê tâ ph^u klêi tơniăn. Tá a mâu kong têa kopong ASEAN xuân môi tiah mê há. A Việt Nam kơxo# ki kố đi đo hên tâ. Á hiăng ối a Việt Nam ton. Á hlo tiah kố, kơxo# kuăn pơlê lăm tâ ph^u pơla kố nah a Việt Nam hên. Tung hên hơnăm hiăng hluâ, séa ngăn a hlo kơxo# ki kố hmâ kơpêng 95%. Ăm hlo nhên a Việt Nam tơdroăng kố cho hmâ tê tâng vâ pơchông [ă mâu kong têa ki ê gá hên ‘nâng. Kơxo# ki kố tối ‘na tơdroăng ki hlê ple\ng tơdroăng cheăng kal kí dêi kuăn pơlê [ă tơnêi têa dêi tơná.

          Xua hlê ple\ng [ă hlá ph^u tơná tâ, mê cho ki mơhno nhên ‘na tơdroăng môi tuăn dêi hneăng tâ ph^u hâi lơ 22 khế 5 kố nah. Tơbleăng dêi Ho#i đông hnê ngăn tâ ph^u tơnêi têa ăm ‘nâi, ai 496 ngế kăn Kuo#k ho#i châ rah xo, ối kal ai 4 ngế tâng vâ pơchông [ă tơdroăng pơcháu. Hneăng hôp râ kong pơlê xuân rah xo 8 ngế kăn, râ tơring ối kal ai 120 ngế kăn [ă rêm râ cheăm kal ai lối 6 rơpâu 600 ngế. Tiô pôa Lê Minh Thông, kăn xiâm pho\ pơkuâ Vi [an ngăn ‘na luât dêi Kuo#k ho#i tối, Kăn [ơrô ngăn Ho#i đông tâ ph^u rah xo kăn, kố cho ‘’Môi hvêa prôk ki kân’’ ‘na môi tuăn tung kuăn pơlê: Tơdroăng ki vâ tối hdrối, ki hdrối cho pin nhoa#m kơ kuăn pơlê. Kuăn pơlê rah xo, mê pin athế nhoa#m kơxo# ph^u ki kuăn pơlê rah xo mê. Kuăn pơlê vâi rah xo [ă pin tơtro\ng kơxo# ki mê. Môi tơdroăng hlê ple\ng dêi kuăn pơlê rế tơ-[rê, hnoăng cheăng pêi ‘na kal kí dêi kuăn pơlê rế châ mơnhông hlê ple\ng tâ, tơdroăng kuăn pơlê ôh tá rah ngế ki lâi tung kơxo# mâu ngế lo tơbriât xuân cho tơdroăng ki hmâ tê.

           Hneăng tâ ph^u rah xo kăn a hâi lơ 22 khế 5 kố nah ôh tá xê pơtối  rak vế pêi pro ki pơxúa môi tuăn dêi kuăn pơlê tối tơbleăng tơdrăng, chôa ‘lâng hnê tối mâu tơdroăng tâ ph^u rah xo kăn xuân châ tơpui hên, tơno nhên ing tơdroăng tối hdrối ‘na pêi pro, rah xo mâu ngế hên iâ, kơxo# mơngế pêi ‘na cheăng kố cheăng mê, tơdroăng cheăng veăng hnê tối, hôp tơpui tơno, tơmâng xo rơkong hnê tối dêi kuăn pơlê, rah xo, tơbleăng mâu ngế ki lo tơbriât pro kăn, tơdroăng tơku\m mơhnhôk tâ ph^u, riân kơxo# ph^u [ă hía hé. Pôa Nguyễn Hạnh Phúc, Kăn chêh tôm xo rơkong dêi Kuo#k ho#i, Kăn [ơrô Ho#i đông ngăn ‘na tâ ph^u tơnêi têa ăm ‘nâi tơ’nôm: Rôh kố ăm phêp mâu ki lo tơbriât, cho mâu ngế châ chêh inâi tro tơdroăng ăm phêp, teăng mâ kơ koan pơkuâ ngăn khu ki chêh inâi lo tơbriât lơ mâu kơ koan chêh hlá tơbeăng châ hlo tung po ngăn kơthung tâ ph^u, riên ph^u. Kố cho môi tung mâu tơdroăng ki nếo, ing mê mơhno ăm hlo ki tơbleăng tơdrăng ôh tá kơtôa dêi hneăng tâ ph^u.

          Pak^ng mâu tơdroăng ki hiăng châ chiâng pêi pro, hneăng tâ ph^u rah xo kăn hâi lơ 22 khế 5 kố nah xuân ai môi tíu kal thế ‘mâi rơnêu. Mê cho tơdroăng x^ng xoăng mơhno tơdroăng cheăng dêi mâu kăn hâi châ pêi pro tiô pơkâ, tiô tối rôh apoăng, malối kơxo# vâi kơdrâi pá gong Đảng. Xuân ai tơdroăng pro ôh tá tro tung in hlá ph^u vâ tâ, mê khoh chiâng ai tơdroăng lôi tâ ph^u [ă thế vêh tâ nếo. Tơdroăng tơku\m po trâm mâ kuăn pơlê vâ mơhnhôk kuăn pơlê rah xo, mâu hâi hbrâ pêi pro tá hâi teăm tro [ă hía hế.

          Môi hneăng tâ ph^u châ klêi tơniăn cho tơdroăng ki pá. {ă mâu tơdroăng hiăng châ pêi pro tơ-[rê tung hneăng tâ ph^u hdrối kô nah ăm hlo, tâi tâng mâu khu cheăng kal kí hiăng veăng tơmâng: Mê cho tơdroăng pơkuâ krá khâk, tâi tâng dêi Khu xiâm kal kí, veăng kơhnâ pêi pro, [ă mâu kuăn pơlê veăng pêi pro kơhnâ há, hnối xua tơru\m tơtro pơla mâu khu râ pơkuâ cheăng, [ă hnối ai Măt tra#n tơnêi têa Việt Nam ing Tíu xiâm troh kong pơlê, veăng ai khu râ kăn mâu kong pơlê, tơring, cheăm, môi tuăn pêi pro kơhnâ khât dêi mâu kơ koan chêh hlá tơbeăng [ă hên khu ki ê. Ăm hlo, ki hiăng klêi tơniăn dêi hneăng tâ ph^u kố nah cho ki xiâm kal khât tung tối pơtâng hnê mơhno tơdroăng pơkâ hneăng hôp kân tung lâp tơnêi têa rôh má 12 dêi Đảng xuân môi tiah mơjiâng, ‘mâi mơnhông [ă pê klêi, tro tiô luât Xah ho#i chuh ngiah, tơniăn pêi pro mâu tơdroăng pơkâ dêi luât hơnăm 2013 tung rơxông nếo.

Gương tơplôu [ă tơbleăng