Lăm a dro troăng tung pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak kô tơ’lêi hlâu trâm mâu tíu tê kế kâ dro hâng lông troăng, mâu troăng dro kơpho# hmâ tê kế kâ. Kế kâ ‘măn tung kế tơmeăm khoăng ki tơ’lêi, môi tiah: kơdo ki tâ kế kâ, to\n, kơtháu, rơxế ki trut [a\ hía hé, tê a hâng long troăng, achê klôh on gaz, a dro tíu ai nhâ hu\n [a\ klâp ôh tá krâu khât. Mâu kế tơmeăm khoăng kố cho kế tơmeăm kâ ki tơ’lêi, kơhiêm, rơpâ liăn. Mê cho mâu kế kâ lơ kơ-[a\n ki pin khô, goih rơvât [a\ kéa chu [a\ tu\m túa, kơ-[a\n trăng tro#n, kơ-[a\n pôh [a\ hía hé, peăng kơxo tê tíu ê, kơxê tê a tíu ki ê [a\ yă rơpâ sap 2 rơpâu troh 5 rơpâu liăn môi ka diah.

            Laga  hiăng ai hên ngế kâ kế ki tê a mâu tíu kô tro pôu ‘mêi. Nâ Cao Thị Tuyền, môi ngế cheăng ‘na [urô tối ăm ‘nâi, peăng kơxê vêh pêi cheăng, xua kơklêa ôh tá ai chơ pế pơchên xua mê nâ hiăng roê kơ-[a\n trăng tro#n dro troăng Nguyễn An Ninh kâ. Klêi kơ’nâi kâ châ to lâi chơ, mê châi klêa [a\ lăm pơlât a hngêi pơkeăng xua pôu ‘mêi kâ kế tơmeăm khoăng ki ôh tá krúa. Sap ho\ng mê, nâ ôh tá khên kâ a mâu tíu ki tê kế kâ dro hâng lông troăng, mê nâ roê tơnáu hdrối xup kơxo\ng khăng, phôh khăng vâ kâ.

            Kế kâ ôh tá tơniăn krúa le#m, ôh tá xê kơbố xuân ‘nâi, ôh tá vâ tơmâng, laga xua ga tơ’lêi, re#ng, rơpâ liăn, roê kâ tơdrêng, laga hên ngế xuân ối roê kâ mâu kế kâ ki ôh tá krúa le#m kố. Nâ Nguyễn Thị Xuân, môi ngế tơmối ki đi đo roê mâu gioh ai rơvât [a\ kéa chu a troăng Lê Duẩn ăm ‘nâi: ‘’ ‘Nâi mê cho kế kâ ki tê dro troăng ôh tá tơniăn krúa le#m, laga mâu gioh ki rơvât [a\ kéa chu a kố kơhiêm [a\ yă tê rơpâ há, rơpo\ng kơbố xuân hâk vâ kâ goih kố, xua mê a roê đi đo’’.

            {a\ hmâ tiah mê, hên kuăn pơlê hiăng kâ kế tơmeăm ki ôh tá tơniăn krúa le#m, tơdroăng tê kế kâ ôh tá krúa le#m hiăng sap ho\ng nah, mê nôkố pơtối hlo rế hên ngế tê. Lăm séa ngăn môi ngế tê goih ki rơvât [a\ kéa chu a troăng Lê Hồng Phong ăm hlo, tung 3 phut, ko\ng ôh tá kruâ ki klâi, ngế ki tê hiăng pêi hên tơdroăng, chuôp kế kâ tê ăm tơmối, tơvêh liăn ăm tơmối, xêo luăn, kui dêi ko, kri-âu dêi chêng [a\ hía hé. Drêng kơ-êng tiah lâi ôh tá ai kơtuh ‘măn kế kâ, ôh tá roê kế ki kêp kế kâ, mê nâ tó, tối ‘’ôh tá ai liăn hên, chuôp [a\ ko\ng tiah kố ăm ga re#ng, ăm tơ’lêi!’’, hmâ pêi [a\ ko\ng, [a\ tơmối tơ’lêi há, mê hiăng pro ai rơpâu pơrea\ng tung kong prâi: kơtâk tơnêi, ko\ng, liăn, pro pơrea\ng mot tung klêa kuăn mơngế. Tơdrêng amê, [a\ khu ngế ki tê mơdró bố kal mơ’no 50 liăn môi hâi vâ roê ki kêp kế kâ, ki truâ ko\ng, kơtuh ‘măn kế kâ [a\ hía hé, kô mơdât pơrea\ng.

            Tiu séa ngăn dêi Kơ koan pơkuâ ‘na tơniăn krúa le#m kế kâ, Khu pơkuâ ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât tối, 90% ko\ng dêi mơngế tê dro troăng kơpho# tro pơrea\ng E. Coli, pơrea\ng ki hmâ lo tung eâk mơngế. Ki rơhêng vâ tối, tâi tâng kơxo# liăn sap 2 rơpâu ngiâ iâ pơrá ai pơrea\ng E. Coli. {a\ tiu tơdroăng pơkâ 30/2012/TT-BYT dêi Khu pơkuâ ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât pơkâ, kế kâ ki tê dro troăng kơpho# thế tâ tung kơtuh vâ ví kơtâk ‘mêi, kong mêi kong tô, rối [a\ ai tíu ki tât pơla kế kâ ki hiăng chên, kế kâ ki tá hâi chên, kế tơmeăm khoăng ki kêp [a\ thế ăm ối kơtăn tơnêi 60 cm. Tơdrêng amê, pơkâ thế mơngế ki tê kế kâ dro troăng kơpho# thế châ hnê [a\ ăm mơ-éa mơnhên hiăng châ hriêm ‘na tơniăn mơgrúa le#m kế kâ tiu pơkâ, châ khăm ngăn ivá rêm hneăng, ôh tá tro tâ pơrea\ng tâng ôh mâu pơrea\ng ki tâ tú, ôh tá ăm ối a tíu ki uâ mơdiê pơliê kế kâ tiu pơkâ dêi Khu xiâm ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât.

            Ki nhên khât tơdroăng xôi ‘na tơniăn kế kâ dêi mâu ngế ki tê kế kâ dro hâng lông troăng hên h^n. Laga, tơdroăng pơxâu phâk mâu ngế ki pro xôi cho pá, xua mâu tíu tê kế kâ dro hâng lông troăng hên [a\ xua bêng, cheăm pơkuâ. Xua mê, mơngế ki roê thế rak dêi ivá tơná, rah mâu kế kâ ki tơniăn krúa le#m vâ roê ăm rơpo\ng.

            Túa pêi vâ tơniăn krúa le#m kế kâ thế pêi pro hên tơdroăng. {ok thái pơkeăng Nguyễn Tấn Thành, kăn pơkuâ ‘na tơniăn krúa le#m kế kâ kong pơlê Dak Nông tối ăm ‘nâi, tơdroăng kố sap khu ki pêi, pêt, păn [a\ hía hé, ho\ng khu ki uâ pơliê mơdiê tê mơdró, [a\ khu ki má mơ’nui cho mơngế ki roê xúa tung pơlê pơla. Tơdroăng pêi, pêt, uâ pơliê mơdiê kế kâ vâ tê tung kơchơ thế tơtro tiu pơkâ, kế tơmeăm khoăng ki vâ uâ pơliê mơdiê, pế pơchên, túa pêi, troh inâi ki te\m thế tơtro, tơniăn ăm ivá châ chăn mơngế ki roê xúa. Mâu tíu ki lăm tê thế châ hnê ‘na tơniăn krúa le#m kế kâ, thế khăm pơlât tiah rêm hneăng, tíu tê tê krúa le#m [a\ hía hé. Tá tui lui cho mơngế ki roê kal ‘nâi vâ uâ pơliê mơdiê, pế pơchên tơtro.

            Tơdroăng tơniăn krúa le#m kế kâ ôh tá xê to hnoăng dêi mâu kơ koan pơkuâ tơnêi têa, mê pơlê pơla xuân ai hnoăng kân, ki má lối cho ngế ki roê xúa. {ok thái pơkeăng Nguyễn Tấn Thành tối: Pêi krúa kế kâ, cho hnoăng cheăng pêi dêi tâi tâng kuăn pơlê ôh tá xê ai môi kơ koan ki lâi kô pê tâi tơdroăng kố. Ngế ki pêi hên má môi [ă tối hên má môi ‘na ki ôh tá krúa kế kâ [ă tro pôu ‘mêi kế kâ xuân mơtiah mâu tíu tê mơdró pêi ôh tá krúa cho mâu ngế ki rôe kâ, xua mê luât pơkâ pêi krúa kế kâ đi đo ai pơkâ hnoăng cheăng pêi dêi mâu ki rôe xúa thế teăm tối tơdrêng mâu tíu ki lâi pêi pro tê mơdró ôh tá krúa ăm kơ koan khu râ pơkuâ cheăng dêi cheăm bêng ‘nâi, klêi mê teăm tối ăm ‘nâi mâu ngế ki tro pôu ‘mêi kế kâ dêi tíu pêi pro kế kâ [ă hía hé. {ă xuân hnê tối ăm kuăn pơlê pôi tá kơtôa, pôi tá môi tuăn [ă mâu tíu pêi pro kế kâ ki ôh tá krúa.

{ok thái pơkeăng Nguyễn Tất Thành xuân hnê tối hdrối ăm kuăn pơlê, tơdroăng pêi krúa kế kâ ối tơdjak krá khât troh ‘na tơdroăng rêh ối rơtâ tá. Xua mê, kuăn pơlê kal thế hlê ple#ng xêh sap ing tơdroăng rêh ối rêm hâi. Thế kơhnâ mơgrúa dêi hngêi trăng, klông troăng pôi tá kơ’nêi chu í pêap hmâng lơ vâ, thế xúa têa krúa, kâ tôu ôu chên. Bok thái pơkeăng Nguyễn Tấn Thành tối: Hyôh kong prâi tơdjak troh kơnho\ng têa [ă gá kô mot tung kế kâ. Xua mê, têa ki mơ’no tah thế cho troăng ăm gá hiu a môi tíu, pôi tá ăm gá hiu hmâng vâ. Tơdroăng păn chu í pêap kơ’nêi hmâng vâ thế hnê kuăn pơlê pro kơdroăng kroăng dêi. Klêi mê ai drêng pế kơchâi djâ a chiâk lôi troh kơhâi dế lơ kơxêi nếo kâ, tâng tiah mê lăm pêi chiâk thế pế nếo. Thế pế chên ăm têa tơnăm ‘nôi [ă hlối kâ klêi xêi hdro, drêng hiăng ngê thế pơtô ăm gá tô ‘nôi klêi mê nếo kâ, tâng kâ ôh tá tâi thế ‘măn krâu, tâng ôh tá ai kơtuh hngiú thế ai kơtuh ki hmâ, lơ kế klâp, ôh tá ăm mâu ruối lơ pruân, kơtâk pơreăng lơ mot, tâng kâ kô châi klêa, chiâng tro pôu ‘mêi.

Rah mâu kơchâi kâ ki krúa, pêi pế krúa [ă xúa tro tơdroăng cho vâ hbrâ tơnáo lơ tro pôu ‘mêi kế kâ tung rêh ối rêm hâi. {ok thái pơkeăng hnê vâi krâ nho\ng o thế rah rôe mâu kơchâi kế kâ ki pêi krúa, dâi têa krúa vâ xếo, vâ pế pơchên, klêi pơchên thế kâ hlối. {ok Thái pơkeăng Nguyễn Tấn Thành ăm ‘nâi: Ki xiâm khoh tro pôu ‘mêi kế kâ xua ai mâu kế kâ ki ‘nâ, ing kế kâ ki mê ai trếo ‘mêi, mơtiah kơxêt, kêt dro, ka nóc, hlá ngón, klêi mê pôm [ok ki hiăng hmo\ng [ă hía hé. Má péa nếo, cho mâu kế kâ ki tro ai kế ‘mêi ki tơviah mot, mơtiah pơreăng ku\n mâ ôh tá xao hlo, hơ’nêh ki pin chiê ngăn ối le#m, la ‘măn ôh tá krâu gá kô tro pơreăng ki ku\n châ mot. Xua mê, vâi krâ nho\ng o tâng rôe thế rôe ki ối drêh, ối le#m nếo klêi chiê, ngăn dêi rơpo\ng hngêi tơná kâi kâ tâi hên iâ kéa lâi vâ rôe, hâi kơ’nâi ah rôe ki ối nếo, pôi tá rôe ‘măn lôi kâ péa pái hâi ah kô ôh tá krúa.

A Sa Ly prếi Gương tơplôu