Rim kơmăng, ‘nhŏng Đào Văn Giang, tơ̆ thôn 6, xăh Quảng Tâm, apŭng sơlam Tuy Đức, dêh char Đắk Nông, hăt hot năm hŏk ƀât mă hơbăn ao choh jang oei tơklep ƀĕnh trôk tam mă tom plơh. Jĭ bơngai chĕp kơ̆l 1 lơ̆m 2 tŏ lăm xoă mu chư tơ̆ Hnam trưng jăl mônh păng jăl ƀar Nguyễn Du, xăh Quảng Tâm, mă đơ̆ng ưh đei rơhơi, hrăt hrot truh dang yơ 'nhŏng oei hơnơ̆ng năm hŏk trŏ jơ. Lăm hŏk đei hlŏh 30 'nu bơngai, jô̆ păh lăp đơ̆ng 40-50 sơnăm, đei bơngai kră hlŏh truh 71 sơnăm, tơtă kon pơlei oei tơ̆ dôm pơlei lơ̆m xăh ngăl. Dang ei pơyan kăt yoă truh mă lei vă rim bơngai vang adrin hơmet jơnăr vă năm hŏk chư.

Tơdrong 'mĕh băt chư păng đon adrin đơ̆ng đe thây kô pơtho pơm ăn lơ bơngai kră kiơ̆ hŏk nhen 'nhŏng Giang roi adrin hlŏh dơ̆ng: “Adrol sơ̆ inh oei tơ̆ tơring hơtăih yăih, pơmat tat ưh đei năm hŏk pơhrăm. Dang ei teh đak pơih lăm xoă mu chư ‘nŏh inh adrin năm hŏk. Đe thây kô pơtho tôch ‘lơ̆ng, dôm bơngai kiơ̆ hŏk ưh băt vă pơma yă kiơ, tôch bơnê kơ đe thây kô adrin tôch ai vă pơtho chư ăn nhôn. Dang ei, ba kiơ̆ hŏk bơih ‘nŏh athei hŏk mă hơdrin.”

Đĭ hlŏh 40 sơnăm bơih ‘nao vă băt păng gơ̆h chih chư pơm ăn mŏ Thị Nương, bơngai M’Nông, tơ̆ plei Bu Nơr, xăh Quảng Tâm tôch hơiă. Mŏ Nương tơroi, gơ̆h chư tôch đei yoa ăn tơdrong arih xa, blŭng a mŏ vă chih măt vang hŏk ƀăng huơ̆r gre hon đa vă hao kơdâu tơ̆ trong trŏ luơ̆t. Băt chư oei tơgŭm ăn mŏ tơchĕng truh tơdrong vă chă tĕch găr mắc ca đơ̆ng hnam sư pơtăm lơ̆m mang tơpôl hăm điên thoăi. Mŏ tơroi, lăm hŏk xoă mu chư đei pơih tho đĕch ưh đei nôp jên, hla ar, tơmam hŏk đei thây kô ƀơk ăn 'năi.

Lăp đon bơnê hăm jơhngâm đon adrin đơ̆ng thây kô yơyak rim kơ măng, trong hơtăih kơnê̆ dơ̆ng vă truh tơ̆ lăm hŏk pơtho chư ăn kon pơlei, vă jê̆ 3 khei vang hŏk tơ̆ lăm xoă mu chư, mŏ Nương năm hŏk tôm ưh đei pơdơ̆h lai yơ: “Đei năm hŏk thoi âu inh tôch hơiă. Inh kŭm adrin hŏk mă ‘lơ̆ng, pơm thoi yơ vă gơ̆h băt chư, gơ̆h đŏk, gơ̆h chih. Trong hơtăih pơmat tat mă lei đe thây kô tôch adrin năm pơtho, inh tôch ‘mêm mơnat kơ thây kô. Đei năm hŏk inh kŭm băt truh tơ̆ Năr thây kô pơtho Việt Nam, hmach thơ thou ăn đĭ đăng thây kô pran jăng grăng akâu.”

Ƀok thây Hoàng Văn Trường, tơ̆ Hnam trưmng jăl mônh păng jăl ƀar Nguyễn Du, xăh tơring 3 Quảng Tâm pơtho jăl mônh tơ̆ apŭng sơlam hơtăih yăih Tuy Đức đơ̆ng sơnăm 1990. Thây Trường ăn tơbăt, pơtho chư ăn bơngai ‘lŏ ưh đei nhen pơtho ăn đe hơiŏh, athei thây kô pơtho pơma xa mă gơ̆h, hlôh vao tơdrong pơmat tat mưh hŏk pơhrăm păng tơdrong arih xa vă kon pơlei sơđơ̆ng jơhngâm, chơt hơiă năm hŏk chư:

“Blŭng a athei băt jơhngâm đon dôm bơngai kiơ̆ hŏk tơ̆ lăm xoă mu chư thoi yơ, ‘ngoăih kơ hŏk chư đe sư athei năm jang dơ̆ng. Đe sư ưh đei đon kuăt, ưh kơ ƀônh hlôh vao, jâng ti đe sư hơrăng, kơlih thoi noh athei bơngai pơtho adrin, pơtho đĭ jơhngâm. ‘Ngoăih kơ đon adrin pơtho ‘nŏh athei đei đon oei xa mă ‘lơ̆ng, gơ̆h pơma xa hăm đe sư hai.”

Yă Vương Thị Thu Trúc, Kơdră Anih vei lăng pơtho pơhrăm hơnơ̆ng, chinh trĭ, đon tơchĕng, Anih vei lăng pơtho pơhrăm dêh char Đắk Nông ăn tơbăt, jĭ dêh char đei lơ kon pơlei kon kông, lơ bơngai đơ̆ng nai truh mât oei xa kư̆ kă kơna kơsô̆ bơngai ưh kơbăt chư lơ̆m dêh char oei tôch lơ. Vă tơgŭm ăn kon pơlei, hơdrô̆ sơnăm ‘nâu, dêh char pơih đei 50 lăm hăm dang 1.300 ‘nu bơngai kiơ̆ hŏk, lơ̆m nŏh, dôm apŭng tơnuh 30a nhen apŭng Đắk Glong păng Tuy Đức đei lơ hlŏh. Dôm lăm hŏk đei pơgơ̆r tơ̆ kơmăng ngăl, dôm bơngai kiơ̆ hŏk đei pơtho tơƀôh kiơ̆ 2 jăl. Jăl 1 hŏk hơtŏ đơ̆ng lăm 1 truh lăm 3. Jăl 2 hơtŏ hăm lăm 4 păng lăm 5. Kiơ̆ yă Trúc, thây kô pơtho xoă mu chư dang ei jĭ dôm bơngai apinh năm pơtho ngăl, đĭ đăng adrin pơtho pơhrăm tơgŭm ăn mih ma duch nă tơ̆ pơlei pơla sut pơđĭ tơdrong ưh kơbăt chư:

“Hăm thây kô pơtho xoă mu chư, kiơ̆ đơ̆ng hơnăp jang đơ̆ng bơngai apinh năm pơtho ‘nŏh đei tơgŭm jên sŏng xa, tep pơdơ̆h, yak vih vât, oei jên kŏng pơtho ‘nŏh ưh kơ đei. Jơhngâm đon đe ‘nhŏng oh pơtho xoă mu chư blŭng a ‘nŏh đe sư tôch mơnat kơ bơngai hŏk, yoa đe sư ưh kơbăt chư păng tôch ‘mĕh băt chư, yoa đe sư ƀôh đei yoa đơ̆ng băt chư. Đei lơ bơngai akhan, dang ei gơ̆h chư bơih chă lĕch tơ̆ ‘ngoăih tôch sơđơ̆ng. Bơngai hŏk kŭm hơiă, bơngai pơtho kŭm tôch hơiă yoa hlôi tơgŭm đei ăn kon pơlei.”

Tơ̆ kơ ‘năr pơtho chư ăn hơiŏh, kơmăng yak dơ̆ng trong hơtăih năm pơtho chư ăn kon pơlei tơ̆ dôm pơlei oei tam mă băt chư, mă lei khul đe thây kô pơtho tơ̆ tơring hơtăih yăih kơ dêh char Đắk Nông oei hơnơ̆ng chơt hơiă, jang tôch tơnăp. Đe thây kô pơtho oei hơnơ̆ng rim năr plang jơhngâm pran păng đon rơgei ăn pơlei pơla, tơgŭm ăn mih ma duch nă băt chư, đei tơdrong 'lơ̆ng vă mât hơdai hăm tơpôl roi đunh roi tŏk pran 'lơ̆ng hrei 'nâu.