Năm dơ̆ng tơ̆ Tơnŏk đak krong Sêrêpốk, anih mă kơdih kâu hăm đe bôl boăl bơ̆ jang đunh sơnăm vă pơih trong sơ̆, Đại tá Lê Xuân Bá, sơ̆ pơm Yŏng Trung đoàn 4 công binh, Sư đoàn 470, Binh đoàn 12 čhưu jơhngâm ƀlok dơ̆ng chăl adrol sơ̆. Sŏh hlôt nhang ăn đe bôl boăl lôch tang, ƀok Bá tơhlâu ti tơ̆ Tơnŏk đak krong, tơroi: ƀât blŭng pơyan phang sơnăm 1973, khul đe ƀok đei pơjao pơm trong đơ̆ng trong 19 mât tơ̆ găh Pơbăh Tây Nguyên, athei pơm brih trong năm tơ̆ Buôn Ma Thuột.
Tơ̆ anih âu, ƀok kŭm hăm bôl boăl sir trong hơla đak gre nar păng pơm gơng đông ăn gre tih, gre nar yak klĕch đak krong Sêrêpốk. Lơ̆m khei ‘năr oei tơblăh tôch krưp krĕnh, tơdrong pơih trong athei bơ̆ jang mă srĕp ‘lơ̆ng păng pơm kiơ̆ mă ‘lơ̆ng tơdrong hơgăt “năm ưh đei ƀôh trong, pai xa ưh đei ‘nhui unh, pơma ưh đei re”.
“Gre nar, gre mam pơsei đei trong năm pha. 1 trong hơtơ̆p jrăng pơdơ̆ng tôch kơjăp, păih âu ‘nŏh krao bơnơ̆ găh Tu, păih to ‘nŏh bơnơ̆ găh Pơbăh. Trong xă 6m, kơjung pơm klĕch đak krong truh 200m. Trong pơm hăm tơmo, iŏk gre ben chơ tơmo tŭh tơ̆ hơla, joă kơ tĭt mă tơhnă hơla kơđak vă ăn gre nar, gre mam pơsei kơdâu klĕch. Đơ̆ng rŏng kơ pơm đang kơhrĕng tŏ gre nar, gre mam pơsei kơdâu kiơ̆ trong lơ̆m đak âu.”
Kiơ̆ nơ̆r ƀok Bá, gơng đông đei hơnăn LPP đei tơtrơp đơ̆ng lơ thŏng nan pơsei, măt gơng pơm hăm tơ̆r. Hơla gơng đei gơn hăm tơmo tih ming pơrĕng vă pơm trong. Trong gơng pơm đang ăn lơ gre chơ linh, gre nar yak năm tơ̆ dôm dêh char găh Đông Nam Bộ, đơ̆ng rŏng kơnh vang năm tơblăh tơ̆ Hồ Chí Minh sơnăm 1975.
Lơ̆m khei ‘năr pơm trong hơla đak, pơm gơng tơƀưh 2 păh bơnơ̆ đak krong Sêrêpốk, hơyăt tơblăh phă ngơ̆r tôch krưp krĕnh. Hăm jơhngâm đon tơblăh kơtang nuih mơng, khŏm vei lăng trong, 57 ‘nu linh đơ̆ng Trung đoàn 4 công binh păng Tiểu đoàn bộ binh 21 găh Sư đoàn 470 hlôi lôch tang tơ̆ âu. Đại tá Đặng Đình Đường, sơ̆ pơm Yŏng Sư đoàn 470 ƀlŏk dơ̆ng, lơ̆m dôm sơnăm dŏh sơ̆, jơhngâm đon iung tơblăh ưh kơ hli kiơ “chu lôch hŭt hơkâu vă tĕh đak gơ̆h arih” tơgŭm ăn rim kăn ƀô̆, linh yak hlŏh rim tơdrong pơmat tat, hơnat hơnot vă gơ̆h jang đang ‘lơ̆ng tơdrong jang.
"Băt hơyăk tơblăh phă tôch krưp krĕnh thoi nŏh mă lei rim bơngai băt pơm trong vă ăn gre kơdâu mât tơ̆ kơdrăn tơblăh vă tơblăh hŭt ayăt. Tơdrong kăl jĭ tơdrong ‘nŏh kơna mă lôch tang kŭm ưh kơ hli, ưh kơ ‘mêm hơkâu, lăp chă trong pơm tơjur ƀiơ̆ hiong răm thoi yơ đĕch. Vă rim bơngai khul linh, bôl boăl nhôn, jô̆ hloi 57 ‘nu linh lôch hơchăng tơ̆ âu đe sư tơchĕng thoi nŏh ‘năi."
Kŭm tơ̆ âu mơ̆n, đơ̆ng rŏng kơ năr tơblăh iŏk rơngei tơring Pơbăh, 14 ‘nu kăn ƀô̆, linh găh Công an iung tơblăh kơ kon pơlei dêh char Đắk Lắk (dang ei ‘nŏh Ƀô đô̆i vei lăng tơring sơlam Đắk Lắk) hlôi lôch tang lơ̆m tơdrong tơblăh hăm khul linh Pôn Pốt vă vei lăng kơjăp ‘lơ̆ng groi tĕh gĭt kăl kơ tĕh đak.
Vă jê̆ 50 sơnăm bơih, truh dang ei, anih gru groa gĭt kăl âu tơtă ƀôh tơngơ̆l ‘long, kơpal kơ tĕh dang 20cm ngăl đĕch. Đơ̆ng sơnăm 2013, Tơnŏk thŏng nan yak klĕch đak krong Sêrêpôk đei chih tơbăt jĭ anih gru groa gĭt kăl kơ tĕh đak. Đơ̆ng noh truh dang ei, ‘nâu jing anih kăp gĭt lơ̆m tơdrong pơtho tơƀôh tơdrong juăt jang kăch mang ăn rim jơhnơr mơlôh. Hơdai hăm tơdrong yak klĕch đak krong, hnam chih hơnăn đe linh lôch tang tĕh đak mŭk đei man păng pơjao ăn Kơđông linh vei lăng tơring sơlam Sêrêpốk vei lăng. Trong đơ̆ng Tơnŏk thŏng nan năm tơ̆ trong gre 14C kŭm đei man kơjăp ‘lơ̆ng, tôch hiôk hian ăn rim bơngai chă năm hơpong ngôi. Vă pơjing cham char ‘lơ̆ng rŏ tơ̆ anih gru groa gĭt kăl âu, đe kăn ƀô̆, linh tơ̆ Kơđông Sêrêpốk pơjing 2 tơdrong jang druh dăm, pơtăm lơ kơloăi ‘long xa plei nhen mit, kam kuyt. Tơdrong pơtăm ‘long, hơmet rơgŏh cham hnam chih hơnăn linh lôch tang tĕh đak kŭm đei đe kăn ƀô̆, linh bơ̆ jang hơnơ̆ng.
Thiếu tá Phạm Văn Hiếu, Bí thư Đảng, Kơdră jang Chinh trĭ Kơđông Sêrêpốk, Ƀô đô̆i vei lăng tơring sơlam dêh char Đắk Lắk ăn tơbăt: “Jĭ Anih vei lăng tơring sơlam, lơ̆m nŏh đei Anih gru groa gĭt kăl âu, đe kăn ƀô̆, linh hơnơ̆ng ƀlŏk hơdơ̆r, băt bơnê kơ rim jơhnơr năm hơdrol, mă loi jĭ hăm đe linh nuih mơng, chu lôch hŭt hơkâu, khŏm iung tơblăh vei lăng tơdrong pơm tơm kơ hơdrĕch hơdrung. Jĭ jơhnơr đơ̆ng rŏng, jơhnơr pơtăl dơ̆ng, đe kăn ƀô̆, linh nhôn hlôh vao tôm hơnăp jang, hơnơ̆ng hŏk iŏk jơhngâm đon ‘lơ̆ng păng tơdrong juătjang, đon gơ̆h hơgei vă bơ̆ jang ‘moi kiơ̆ chăl adrol sơ̆ khŏm vei kơjăp tơdrong sơđơ̆ng tơ̆ tơring sơlam kơ tĕh đak lơ̆m chăl hle.
Tơdrong tơblăh tôch đĭ đunh bơih, mă lei dôm anih gru groa so ƀât Tơnŏk yak klĕch đak krong Sêrêpốk, dôm tơmam kăp gĭt lơ̆m jơhnơr arih, tơƀôh hơdăh ăn tơdrong iung tơblăh kơtang nuih mơng đơ̆ng kon pơlei bơ̆n oei đei đĕch. ‘Nŏh jĭ tơdrong vă tơtă ăn rim bơngai băt truh kŏng tih tên, chu lôch hŭt hơkâu đơ̆ng chăl adrol ăn tơdrong tơblăh iŏk rơngei hơdrĕch hơdrung, pơjing đei mĭnh tĕh đak kơjăp ‘lơ̆ng.
Viết bình luận