Jang xa tam mă truh 5 sơnăm, mă lei tơmam pơm đơ̆ng Ler đơ̆ng Công ty TNHH jang xa, tĕch mơdro Hoa Mặt Trời Farm, tơ̆ xăh Ea Ning, apŭng Cư Kuin, dêh char Đắk Lắk hlôi đei anih tĕch tơ̆ lơ plt, đei kơsô̆ bơngai răt tôch sơđơ̆ng kiơ̆ đơ̆ng tĕch mơdro hăm điên tư. ‘Nhŏng Đặng Đình Luân, kơdră chĕp kơ̆l công ty ăn tơbăt, kŭm hăm tơmam ‘nao, tơdrong tơmât yoa kơmăy kơmŏk lơ̆m dôm tơdrong jang xa, roi tơbăt tơmam lơ̆m mang tơpôl păng anih tĕch tơmam hăm điên tư hlôi tơgŭm ăn anih jang truh hăm anih tĕch mơdro hrĕnh păng đei yoa ƀiơ̆: “Kơmăy sô̆ dang ei tơgŭm ăn dôm anih jang xa iĕ păng dôm bơngai tơmât jên jang, iung jang xa hăm jên jang tŏ sĕt hơnhăk tơmam truh hăm bơngai răt hrĕng ƀiơ̆, hiôk hian ƀiơ̆. Kơlih thoi noh mang tơpôl tôch hiôk hian, bơngai răt lơ̆m mang tơpôl đei tôm sơnăm, lơ tơdrong ‘mĕh vă pha ra băl”

Kŭm tơgĕch iŏk tơdrong ‘lơ̆ng đơ̆ng tơplih hăm kơmăy sô̆ păng tĕch mơdro hăm điên tư kiơ̆ kơmăy sô̆, ‘nhŏng Trương Hoàng Ký, tơ̆ phường Ea Tam, plt Buôn Ma Thuột, dêh char Đắk Lắk, iung jang xa pơtăm pơmâu Đông trùng hạ thảo akhan, ‘nâu jĭ kênh truh hăm bơngai răt ƀônh hlŏh, ‘lơ̆ng hlŏh păng da ƀiơ̆ hiong jên lơ hlŏh, tôch lăp hăm dôm bơngai ‘nao iung jang xa ưh đei lơ jên jang: “Tơdrong ‘lơ̆ng đơ̆ng tĕch lơ̆m mang tơpôl ‘nŏh tĕch lơ ƀiơ̆, đei lơ bơngai răt ƀiơ̆. Bơ̆n jang đei tơmam hơnhăk tơƀôh ‘noh gơ̆h phĭn, kuay hơmet mă ‘lơ̆ng păng hơtŏk lê̆ tơ̆ noh”.

Mă tơpă hrei ‘nâu, tơplih hăm kơmăy sô̆ tơ̆ dôm anih jang xa ưh lăp lơ̆m tơdrong tĕch mơdro tơmam đĕch mă oei đei hloi lơ̆m tơdrong vei lăng păng pơgơ̆r jang xa. Kiơ̆ yă Hoàng Thị Thanh Thủy, Kơdră chĕp kơ̆l công ty TNHH roi tơƀôh thuê̆ Saf, tơ̆ plt Buôn Ma Thuột, tơdrong pơmat tat dêh hlŏh hăm anih jang xa mưh jang kiơ̆ kơmăy sô̆ ‘nŏh jĭ khul bơngai jang, athei đei khul bơngai jang hlôh vao hơdăh găh tơplih ‘nao hăm kơmăy sô̆. Mưh đĭ băt trong jang păng jang kiơ̆ trŏ ƀlep ‘nŏh tơplih hăm kơmăy sô̆ gô hơnhăk ăn tơdrong đei yoa ‘lơ̆ng, pơm hơtŏk đei tơdrong iŏk yao ăn anih jang xa.

“Tơplih hăm kơmăy sô̆ kŭm nhen tơplih ‘nao gơ̆h hơgei lơ̆m tơdrong vei lăng, pơgơ̆r anih jang, iŏk yoa dôm kơmăy phần mềm, sek tơlang kơsô̆ đơ̆ng anih tĕch mơdro mưh đei jang kiơ̆ pơjing đei tơdrong đei yoa ‘lơ̆ng găh khul bơngai jang, tơmam drăm păng kơmăy kơmŏk. Tơdrong tơplih ‘nao tơmât yoa kơtă lơ̆m tơdrong arih xa tơ̆ yăn âu, nhen tơdrong iŏk yoa hla ar hóa đơn trŏ ƀlep, rơđăh rơđong, nôp thuê̆ đơ̆ng anih jang xa tôm păng trŏ ƀlep ƀiơ̆”.

Tơplih hăm kơmăy sô̆ tơ̆ anih jang xa jĭ 1 lơ̆m dôm tơdrong kăl đơ̆ng jang tŏk mŭk drăm kơsô̆ tơ̆ Đắk Lắk. Hăm vă jê̆ 13 rơbâu anih jang xa oei bơ̆ jang, dêh char tơlĕch đon pơhnŏng lơ̆m sơnăm ‘nâu gô đei dang 50% kơsô̆ anih jang xa bơ̆jang hăm kơmăy sô̆, 100% anih jang đei iŏk yoa hla ar hóa đơn điên tư.

Ƀok Nguyễn Tuấn Hà, Phŏ Kơdră chĕp kơ̆l Anih vei lăng kon pơlei dêh char Đắk Lắk ăn tơbăt, vă hơtŏk tơdrong iung jang xa tơ̆ tơring, dêh char đei lơ trong jang vă atŏk tơiung tơdrong iung jang xa kiơ̆ đơ̆ng tơplih hăm kơmăy sô̆, lơ̆m noh tơdrong hơtŏk jên tơmât jang ăn kơmăy kơmŏk, tưk tơiung anih jang ki thuơ̆t sô̆ kơ teh đak: “Dêh char vă pơjing Anih ‘măn răk kơsô̆ (big data) bơ̆ jang kiơ̆ nơ̆r pơtho đơ̆ng Khul kơdră teh đak păng Anih tơm vei lăng tơdrong tơroi tơbăt. ‘Noh jĭ 1 lơ̆m dôm tơdrong kăl athei đei vă tơplih hăm kơmăy sô̆ lơ̆m tơdrong jang mŭk drăm, lơ̆m tơpôl păng hăm kon bơngai. ‘Nâu jĭ tơdrong ‘mĕh vă tôch gĭt kăl, jĭ jơhngâm pran ‘nao ăn tơdrong jang tŏk, trong jang hơdoi jơ̆p plei teh păng bơ̆n athei bơ̆ jang”.

Tơdrong iŏk yoa kơmăy sô̆ hlôi păng tŏk bŏk hơnhăk ba tơdrong đei yoa ăn anih ‘nao iung jang xa tơ̆ Đắk Lắk lơ̆m tơdrong pơgơ̆r vei lăng păng tĕch mơdro tơmam. Hăm trong jang tŏk lơ̆m tơdrong jang kach mang 4.0, anih jang xa gơ̆h tơgĕch iŏk dôm trong jang tơplih hăm kơmăy sô̆ vă pơm tơjur ƀiơ̆ tơdrong hơtăih băl, druh kiơ̆ tom tơdrong tơplih ‘nao tôch hrĕnh đơ̆ng kơmăy kơmŏk păng anih tĕch mơdro, pơjing đei trong tŏk pran kơjăp./.