'Năr 4/7/2023, Hnam pơgang đa khoa Xuyên Á Tây Nguyên đei tơlĕch man tơ̆ apŭng Cư Jút, dêh char Dak Nông. Ƀok Nguyễn Văn Châu, Kơdră chĕp kơ̆l pơgơ̆r rim Hnam pơgang Xuyên Á, tơroi, tôch lăp đon hăm tơdrong jang tơnăp 'lơ̆ng đơ̆ng kơdră chĕp kơ̆l dêh char Dak Nông, păng ƀôh đei lơ tơdrong 'lơ̆ng tơ̆ anih tơmât jên jang xa, tĕch mơdro kơ dêh char, anih tĕch mơdro hlôi tơlĕch hloi trong jang tơmât jên tơ̆ tơring âu.

“Dang ei nhôn truh hăm Dak Nông vă tơmât jên man hloi 2 tŏ hnam pơgang: mă mônh jĭ Hnam pơgang tơ̆ plt Gia Nghĩa, păng mă 2 ‘nŏh tơ̆ apŭng Cư Jút. Chă hơlen dơ̆ng tơdrong tơmât jên jang tơ̆ dôm dêh char, tơdrong pơm hla ar hrĕnh, hiôk hian ‘nŏh jĭ tơdrong tôch gĭt kăl. ‘Mĕh hrĕnh ‘nŏh athei rơđăh rơđong, athei sek tơlang ‘lơ̆ng rim tơdrong vă pơm thoi yơ bơngai tơmât jên jang gơ̆h pơm đang hrĕnh hlŏh.” Ƀok Nguyễn Văn Châu pơma thoi nŏh.

Kŭm tơchĕng ‘lơ̆ng tơdrong pơngơ̆t đơ̆ng kơdră chĕp kơ̆l dêh char Dak Nông hăm anih tĕch mơdro, ƀok Hồ Tuấn Dũng, Phŏ Kơdră chĕp kơ̆l Công ty jang hơdoi 471, ăn tơbăt, dôm tơdrong tơhlăk đei lơ̆m tơdrong bơ̆ jang pơm hơmet, pơih xă trong đơ̆ng Trong gre 14 truh tơ̆ ‘măng jang sơlam Bu Prăng đei sek tơlang hrĕnh, vă tơdrong jang gơ̆h jang kĕh adrol kơ năr hơgăt: “Pơtih gia nhen mưh đei tơdrong tơhlăk găh chưk pơ ‘ngoăih tĕh, găh ki thuơ̆t jang dăh mă dôm tơdrong tơhlăk nai ‘nŏh hơnơ̆ng đei tơdrong pơngơ̆t, pơtho tơƀôh bơ̆ jang sek tơlang tôch ‘lơ̆ng đơ̆ng dôm anih jang kơpal, mă loi jĭ đơ̆ng anih vei lăng dôm tơdrong jang, đơ̆ng kơdră chĕp kơ̆l dêh char vă sek tơlang hrĕnh dôm tơdrong tơhlăk, yoa thoi nŏh gơ̆h jang đei ‘lơ̆ng trŏ khei ‘năr hơgăt nhen hrei ‘nâu.”

Tơmât jên lơ̆m tơdrong pơtăm, vei bri tơ̆ apŭng Dak Song đơ̆ng hlŏh 10 sơnăm âu ki, ƀok Nguyễn Đức Hạnh, Công ty jang tơ̆r ‘long MDF Bison Dak Nông, pơma akhan: “Lơ̆m dang 5 sơnăm vih tơ̆ âu, tơdrong pơngơ̆t đơ̆ng Khul kơdră pơgơ̆r tơring, tơdrong tơgŭm đơ̆ng dôm anih jang kơpal, nhôn ƀôh tôch ‘lơ̆ng. Hrei ‘nâu anih jang nhôn đĭ pơtăm đei ‘long bri lơ̆m hơgăt tĕh đei dêh char chĕng ăn păng bơ̆ jang ‘lơ̆ng tơdrong vei lăng bri.”

Dôm nơ̆r tơchĕng ‘lơ̆ng đơ̆ng dôm anih tĕch mơdro ăn ƀôh, anih tơmât jên jang xa, tĕch mơdro tơ̆ dêh char Dak Nông oei tơplih ‘lơ̆ng. Tơdrong ‘nâu hlôi đei chih hơdăh kiơ̆ đơ̆ng điêm dêh char roi tŏk lơ̆m kơƀang sô̆ pơtŏ hơlen dôm sơnăm âu ki. Mă hơdăh, kơsô̆ chih găh tơdrong hơmet ming trong pơm hla ar vei lăng (PAR Index) Dak Nông đơ̆ng dơ̆ng tuch luch ƀât sơnăm 2018 đĭ tŏk dơ̆ng mă 37/63 dêh char, plt lơ̆m tĕh đak sơnăm 2022; Kơsô̆ chih găh tơdrong pơvih pơvăn đơ̆ng anih pơm hla ar vei lăng tĕh đak (SIPAS) dơ̆ng mă 31/63 (tŏk 16 ƀơ̆k pơtêng hăm sơnăm 2021); Kơsô̆ chih găh kơsư̆k pơjei kơ dêh char (PCI) dơ̆ng mă 38/63 (tŏk 14 ƀơ̆k pơtêng hăm sơnăm 2021); Kơsô̆ hơmet ming trong pơm hla ar ming man păng atŏk tơiung khul kơdră pơgơ̆r hăm kơmăy điên tư, khul kơdră pơgơ̆r hăm kơmăy sô̆ dơ̆ng mă 9/63 dêh char, plt.

Hơiă hlŏh lơ̆m dôm kơsô̆ chih tơbăt âu ‘nŏh jĭ PCI sơnăm 2022, Dak Nông jang tŏk ‘lơ̆ng, nhen jên pơhuach, jơnăr pơm hla ar dơ̆ng mă 6/63; tơdrong pơm hla ar rơđăh rơđong dơ̆ng mă 17/63; tơdrong jang hơbĕch hơbal đơ̆ng Khul kơdră pơgơ̆r dêh char dơ̆ng mă 23/63 dêh char, plt.

Mă lei, kiơ̆ ƀok Đậu Anh Tuấn, Phŏ tổng thư ký, Kơdră Anih jang kiơ̆ luơ̆t kơ Khul vei lăng tĕch mơdro păng jang kơmăy Việt Nam (VCCI), ‘nâu ‘nao lapw hơyak mă blŭng vă Dak Nông hơmet pơ ‘lơ̆ng hlŏh dơ̆ng anih tơmât jên jang, tĕch mơdro sơng bơngai jang truh jang xa lơ hlŏh dơ̆ng. Kơlih mưh pơtêng hăm dôm dêh char năm hơdrol, pơdrŏng ƀiơ̆, đei lơ tơdrong ‘lơ̆ng ƀiơ̆ ‘nŏh tơdrong hơmet ming trong pơm hla ar vei lăng tơ̆ Dak Nông athei jang mă hrĕnh hlŏh dơ̆ng vă gơ̆h hơmet pơ ‘lơ̆ng dôm tơdrong tam mă pran đơ̆ng dêh char.

“Tơdăh lăng lơ̆m rim kơsô̆ PCI kơ dêh char Dak Nông ‘nŏh ‘nao đei lăp hơdrô̆ kơsô̆ jên pơhuach, jơnăr pơm đĕch mât dơ̆ng lơ̆m grŭp hơdrol kơ tĕh đak, oei đei dơ̆ng ‘nŏh tơtă dơ̆ng tŏk bŏk păng đơ̆ng rŏng ngăl. Kơna Dak Nông athei hơnơ̆ng tơplih ming lơ̆m rim tơdrong, pơtih gia nhen vang mât lơ̆m anih tĕch mơdro hiôk hian ƀiơ̆, tơdrong ƀơm truh tơ̆ tĕh athei hơnơ̆ng hơmet mă 'lơ̆ng hlŏh dơ̆ng, đang kơ 'nŏh jĭ tơdrong roi tơbăt rơđăh rơđong..., 'nŏh đei lơ trong jang mă Dak Nông athei bơ̆ jang tơ̆ hơnăp kơnh. Tơdrong jang tŏk blŭng a đơ̆ng Dak Nông ƀât lăp ưh đei hiôk, 'lơ̆ng nhen dôm dêh char nai, mă lei Dak Nông đei tơdrong hơpơi 'mĕh, Dak Nông đei trong jang đunh đai păng Dak Nông đei tơdrong tơgŭm tih kơna hơmĕng, tơdrong tơplih lơ̆m dôm sơnăm âu ki 'nao lăp hơyak blŭng đĕch, păng tơdrong tơplih tơ̆ hơnăp kơnh ưh jor gô pran hlŏh dơ̆ng, kơjăp hlŏh dơ̆ng."