Arih xa hơla bri ‘long Ƀai mă 2: “Sek tơlang tôch pơmat tat”
Thứ tư, 13:44, 02/08/2023 VOV Tây Nguyên/Dơ̆ng tơblơ̆ VOV Tây Nguyên/Dơ̆ng tơblơ̆
VOV4.Bahnar - Tơ̆ Dak Nông, tơdrong răm đơ̆ng vei lăng ưh kơjăp lơ̆m tơdrong vei bri, hơnat vă gơ̆h hơmet pơ ‘lơ̆ng yoa kon pơlei đĭ pơtăm bơ̆n ‘long, man hnam kơjăp ‘lơ̆ng lơ̆m tĕh bri ‘nŏh bơih. Lơ unh hnam đĭ arih xa đunh, ưh đei tơdrong kiơ, dang ei tơtă băt kơdih kâu oei arih xa lơ̆m tĕh bri. Mĭnh kơsô̆ bơngai pơgâm răt iŏk hnam, tĕh pơgar, dang ei chă trong pơjăng kuă pơjao dơ̆ng tĕh đei tơgar iŏk ưh kơ trŏ adrol sơ̆. 

Công ty jang ‘long Nam Tây Nguyên oei vei lăng 27.277 ha bri tơ̆ groi tĕh găh 3 xăh Quảng Trực, Quảng Tâm, păng Đắk Ngo kơ apŭng Tuy Đức. Ƀơm truh tơ̆ bri păng tĕh tơ̆ âu, lơ kăn ƀô̆ chĕp kơ̆l tơ̆ xăh, apŭng đei ki luơ̆t, pŭh tơlĕch đơ̆ng đảng, ƀât lăp đei rôp phak hloi. Hlŏh 3.320 ha bri yoa công ty vei lăng đe tơgar tĕh glăi kơ luơ̆t. Vă sek tơlang tơdrong ‘nâu lăp ‘lơ̆ng ‘nŏh jĭ 1 tơdrong tôch pơmat. Kơlih yoa tơpă tơ̆ yăn âu, hơdai hăm kon pơlei kon kông tơ̆ tơring, kon pơlei kon kông đơ̆ng tơring găh tu mât oei kư̆ kă kŏh phă bri, tơgar iŏk tĕh, kŭm đei lơ bơngai pơdro tĕch, răt tĕh hơlơ̆k hơle vă xa pơgâm. Đe sư chă tôm trong vă pơvĕr kuă pơdreu tĕh, ƀât lăp tơjră plơ̆ trong iŏk pơdreu tĕh bri đơ̆ng tơgar iŏk glăi kơ luơ̆t dơ̆ng.

Ƀok Nguyễn Văn Bình – Kơdră chĕp kơ̆l Công ty jang ‘long Nam Tây Nguyên, tơroi: “Trong jang đơ̆ng bơ̆n oei hơdrom băl, tam mă rơđăh. Kơna oei đei lơ tơdrong ưh kơ hơiă tơ̆ noh. Đang kơ ‘nŏh kon pơlei ‘nŏh thoi yơ, tơdrong hŏk chư, đon hlôh vao đơ̆ng kon pơlei lơ liơ, mĭnh kơsô̆ bơngai pơchŭt âu to, jing đei lơ tơdrong...”

Tơ̆ bri ‘long găh Công Ty jang ‘long Nam Tây Nguyên đei 365 unh hnam tơgar iŏk 2.400 ha tĕh vă pơtăm ‘long păng pơm hnam. Tơdrong tôch kơ chrih ‘nŏh tơ̆ âu dang ei oei đei hlŏh 320 chơ ƀôt, hăm vă jê̆ 1.000 ha ‘nŏh jĭ pơgar ‘long kăp gĭt mă lei ưh kơbăt hơdăh tơ ‘ngla sư ‘nŏh bu. Đơ̆ng sơnăm 2018 vih tơ̆ âu, công ty bơ̆ jang 12 tơdrong jang tơiung ming, pơtăm dơ̆ng bri ‘long kiơ̆ trong pơm hla ar kĭ pơkăp hăm 263 unh hnam, hăm hơgăt tĕh xă 680 ha. Thoi nŏh, lăp hlŏh 20% lơ̆m kơsô̆ 3.320 ha tĕh đei đe tơgar đơ̆ng công ty âu đei sek tơlang kiơ̆ trong kĭ pơkăp tơmât jên choh jang xa, pơtăm ‘long păng pơjao vei lăng pơgar ‘long.

Pơma truh tơdrong sek tơlang unh hnam kŏh phă bri, tơgar iŏk tĕh bri pơm pơgar, man hnam tơ̆ tơring, ƀok Lê Quang Dần, phŏ Kơdră Anih vei lăng choh jang xa păng atŏk tơiung tơring tơrang dêh char Dak Nông, pơma: “Tơdrong ‘nâu, dêh char pơtho tơƀôh tôch kơtang vă sek tơlang. ‘Moi kiơ̆ tơdrong hơgăt đơ̆ng khôi luơ̆t păng nơ̆r pơtho đơ̆ng Ban Bí thư, đơ̆ng Anih vei lăng mŭk drăm Trung ương lơ̆m ‘măng dăr găh tơdrong choh jang xa lơ̆m tĕh bri tơ̆ dêh char. Găh noh dơ̆ng, dêh char hlôi tơlĕch tơdrong tơchơ̆t vă sek tơlang tơdrong ưh kơ hơiă găh tơdrong pơtăm, vei bri, lơ̆m nŏh đei hloi tơdrong tơgar iŏk tĕh bri. Nhôn athei dôm tơ ‘ngla bri, lơ̆m nŏh đei Công ty Nam Tây Nguyên hơlen năng rim trong jang vă iŏk yoa hơgăt tĕh âu. Atŭm hăm ‘nŏh đei trong tơmât hơdai hăm tơdrong vei lăng bri kơjăp ‘lơ̆ng, trŏ hăm tơdrong hơgăt đơ̆ng khôi luơ̆t.”

Unh hnam ƀok Khưu, oei tơ̆ thôn 8, xăh Bù Gia Mập, apŭng Bù Gia Mập (Bình Phước) mă lei choh jang xa tơ̆ tơring tĕh găh Công Ty Nam Tây Nguyên (Dak Nông). Ƀok Khưu jĭ bơngai S’Tiêng, chă hơkăn bơngai M’Nông păng arih xa tơ̆ âu dôm jĭt sơnăm bơih: “Nhôn arih xa, choh jang tơ̆ âu đơ̆ng sơ sơ̆ bơih. Kon hơ ‘lơ̆p inh kŭm rơnĕh tơ̆ âu, dang ei đe sư đĭ pơjing unh om đei kon kăn bơih. Nhôn ‘mĕh tĕh đak, ‘mĕh dêh char Dak Nông păng Bình Phước pơjing tơdrong hiôk hian vă nhôn gơ̆h đei tơdrong arih xa, jang xa sơđơ̆ng ‘lơ̆ng. Dang ei mă tŏk oei tơ̆ nai ‘nŏh ưh kơbăt vă arih xa thoi yơ hloi bơih.”

Unh hnam ƀok Điểu Bức (bơngai M’Nông) kŭm jang mir kiơ̆ tơdrong juăt choh chơ mŭl pơlơ̆h mir, jang sơnăm ‘nâu pơdơ̆h sơnăm to vă mir ‘lơ̆ng lơ̆m hơgăt tĕh bri tơ̆ âu, iŏk đơ̆ng sơnăm 1996, mir rŏh âu yoa mĕ ƀă ƀok chŏh jang đơ̆ng sơ̆ ‘măn ăn. Sơnăm 2012, khul kơdră pơgơ̆r apŭng Tuy Đức pơgơ̆r yuih hŭt tơring âu, pơjao tĕh ăn Công Ty Nam Tây Nguyên vei lăng. Điểu Bức athei tŏk oei tơ̆ tơring nai dơ̆ng. Truh sơnăm 2016, ƀok Điểu Bức kŭm hăm 1,2 unh hnam vih dơ̆ng tơ̆ tơring tĕh găh chơƀôt bri 1500, 1504 âu vă jang mir dơ̆ng: “Nhôn 69 unh hnam tơ̆ âu ‘nŏh jĭ bơngai M’Nông, S’Tiêng, băt ră nhôn oei tơ̆ âu ưh đei hla ar hô̆ khâu tơ̆ dêh char Dak Nông. Mă lei hơpơi ‘mĕh pơm thoi yơ 2 dêh char đei trong sek tơlang ăn nhôn vă nhôn gơ̆h đei tơdrong arih xa sơđơ̆ng. Tĕh nhôn đei tơ̆ tơring âu ngăl đĕch. Nhôn hơpơi ‘mĕh đei tĕh choh jang xa sơđơ̆ng ‘lơ̆ng vă pơtăm bơ̆n ‘long điêu, pơtăm bơ̆n ‘long đei kơjă kăp gĭt. Kon pơlei dang ei ưh pă đei tơchĕng truh tơdrong kŏh phă, tơgar iŏk tĕh bri vă jang xa bơih, lăp jang xa lơ̆m hơgăt tĕh đei pơjao đĕch.”

Mĭnh trong jang vei lăng bri mă Công ty jang ‘long Nam Tây Nguyên oei tơmât yoa đơ̆ng sơnăm 2018 hăm dôm unh hnam tơ̆ âu ‘nŏh, bơ̆ jang pơtăm ‘long bri pơm tơmam. Mă hơdăh kĭ hla ar jang hơdoi hăm dôm grŭp unh hnam âu, pơtăm 107 ha điêu tơ̆ chơƀôt bri 1500 păng 1504. Công ty oei thuê 9 ‘nu bơngai lơ̆m dôm unh hnam âu vei lăng 500 ha bri brăh sơlam hăm bri ‘long pơtăm kơ đe sư. Rim sơnăm công ty kla ăn grŭp âu 150 triu hlak jên.

Tơdrong jang hơdoi vang pơtăm bri ‘long pơm mŭk drăm păng thuê bơngai vei bri mă Công ty Nam Tây Nguyên oei jang hăm unh hnam bơngai S’Tiêng păng M’nông tơ̆ tơring sơlam kơ 2 dêh char Dak Nông, Bình Phước ‘nŏh jĭ trong jang kơplăh dang ei vă vei lăng bri ‘long dang ei đĕch. Tơdrong ‘nâu ưh gơ̆h pơih xă hăm dôm jĭt rơbâu ‘nu bơngai nai tơ̆ dêh char Dak Nông. Sek tơlang tôch tơdrong tơgar iŏk tĕh bri pơm pơgar, man hnam oei tơ̆ dêh char ‘nâu oei tơƀâp lơ tơdrong pơmat tat.

VOV Tây Nguyên/Dơ̆ng tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC