Chih hơdăh trong vă jang tŏk ăn Tây Nguyên
Thứ tư, 08:25, 06/12/2023 VOV Tây Nguyên/Dơ̆ng tơblơ̆ VOV Tây Nguyên/Dơ̆ng tơblơ̆
VOV4.Bahnar - Khul pơgơ̆r jang kơ tơring Tây Nguyên ‘nao pơgơ̆r hop akŏm ‘măng mă 2 găh tơdrong Tơprŏh hơmet trong jang ăn tơring Tây Nguyên đơ̆ng 2021-2030, trong vă jang truh sơnăm 2050. Hop akŏm tôch gĭt kăl vă bơ̆ jang đei yoa hơnăp jang đơ̆ng Khul pơgơ̆r jang kơ tơring, vang pơma nuh hơmet pơ ‘lơ̆ng dôm tơdrong oei tơhlăk, “chĭt găn” trong jang tŏk oei đei dang ei păng tơlĕch đon pơhnŏng, trong pơgơ̆r jang tơ̆ hơnăp kơnh; hơtŏk tơdrong jang hơdoi lơ̆m tơring, đơ̆ng tơring hăm dôm tơring nai vă gơ̆h tưk tơiung Tây Nguyên “Rơgŏh – ‘lơ̆ng hơiă – Kơjăp đunh”.

Kiơ̆ hla ar chih tơdrong tơproh trong jang, vă atŏk tơiung mŭk drăm kơjăp ‘lơ̆ng đơ̆ng Tây Nguyên gô đei pơm lăp ‘moi kiơ̆ trong iŏk yoa jên tơmam păng tơdrong ‘lơ̆ng vă jang tŏk ‘nao kơjăp đunh, nhen choh jang xa hơdai hăm tơplih kơmăy sô̆; tưk tơiung dôm tơdrong ‘lơ̆ng tơ̆ anih jang nhen: chă tơmang lăng, jang kơmăy pơm tơmam, unh hơyuh rơgŏh; Tơmât tơdrong joh ayŏ kơ dŏ xoang Tây Nguyên jing jơhngâm pran, pơyoa ăn tơdrong jang tŏk păng mât jang hơdoi tơ̆ tơring. Pơjing păng atŏk tơiung tơring Tây Nguyên athei lăp ‘lơ̆ng hăm tơdrong jang tŏk mŭk drăm, joh ayŏ kơ dŏ xoang, tơpôl păng vei lăng tơmam bri brăh, cham char tơklep hăm vei sơđơ̆ng teh đak păng jang tơbôl.

 Găh tơdrong pơjing Tơring, Tây Nguyên đei pơm “3 pang – 3 ƀôt tơring – 5 trong yak". Lơ̆m noh: 3 pang jang tŏk đei: plt Pleiku, plt Buôn Ma Thuột păng plt Đà Lạt.  05 trong jang đei: Trong jang mŭk drăm Đông Tây;  Trong jang mŭk drăm Bờ Y – Pleiku - Quy Nhơn; Trong jang Mundulkiri – Đắk Lắk – Phú Yên; Trong jang mŭk drăm tơter trong gre kơdâu hrĕnh Buôn Ma Thuột – Khánh Hòa; Trong jang mŭk drăm tơter trong gre kơdâu hrĕnh Dầu Giây – Đà Lạt – Nha Trang; Trong jang mŭk drăm Bu Prăng – Gia Nghĩa - Bảo Lộc – Bình Thuận. Kiơ̆ Phŏ Kơdră tơm jang Nội vụ, Nguyễn Trọng Thừa, vă tưk tơiung dôm tơdrong đei tơproh jang, athei tơrek truh trong pơgơ̆r jang ăn Tây Nguyên:

“Tơ̆ âu inh ƀôh ưh tam đei trong pơgơ̆r jang. Mă đơ̆ng đei lơ tơdrong tơchơ̆t, lơ tơdrong tơrĕk ră mă lei tơring Tây Nguyên oei ưh tam đei trong pơgơ̆r jang. Inh tơchĕng trong pơgơ̆r jang tơ̆ âu ‘nŏh jĭ tơdrong tơchĕng hơlen găh tơdrong pơgơ̆r jang, găh tơguăt trong jang, tơdrong pran ‘lơ̆ng, kơlih kơ kiơ mă tam mă đei anih tơmât jên jang tih? Trong pơgơ̆r jang oei tơhlăk ƀât yơ ưh, hăm ‘lơ̆ng ƀiơ̆ ưh, vă sơng đe truh. Inh tơchĕng, lơ̆m tơdrong tơproh hơmet trong jang âu gơ̆h tơlĕch hloi 1,2 trong jang mă pran ‘lơ̆ng ƀiơ̆ ăn Tây Nguyên”.

Tơdrong vă tơproh trong jang ăn tơring Tây Nguyên oei hue lăng truh tơdrong tưk tơiung tơdrong pơjing dôm Tơring jang mŭk drăm atŭm, anih jang xa kiơ̆ tơdrong pran ‘lơ̆ng păng anih dơ̆ng tơ̆ âu; Atŏk tơiung tơring kơdrâm păng dôm tơring kon pơlei oei xa mă lăp hăm dôm tơdrong ‘lơ̆ng đơ̆ng bri brăh, jŏh ayŏ kơ dŏ xoang păng trong jang xa ‘nao. Mă lei, dôm tơdrong ‘nâu oei tơƀâp lơ tơdrong tơhlăk, tơjră băl, oei găn trong jang yoa sư hơdrom băl lơ̆m lơ tơdrong. Mă loi jĭ hơdrom băl găh trong tơproh jang sir iŏk tơmam lơ̆m teh, găh tơproh trong iŏk yoa teh păng tơproh trong vei lăng bri ‘long, hăm tơdrong ‘mĕh jang tŏk đơ̆ng Tây Nguyên. 

Ƀok Phạm Ngọc Nghị, Kơdră vei lăng kon pơlei dêh char Đak Lak pơma tơƀôh găh tơdrong Tây Nguyên ưh tam gơ̆h iŏk yoa tơdrong pran ‘lơ̆ng đơ̆ng kơdih găh unh hơyuh rơgŏh: “Athei anih chih pơjing tơdrong Tơproh trong jang tơchĕng hơlen, chih tơmât dơ̆ng anih jang unh hơyuh rơgŏh lơ̆m hơnăn dôm anih jang gĭt kăl kơ tơring Tây Nguyên; Tơdrong dôm tơdrong jang unh hơyuh rơgŏh lăp đei tơlĕch mưh sư đei trong jang lăp hăm tơdrong tơproh, trong vă jang Unh điên 8 đĕch. Apinh anih chih pơjing tơdrong tơproh trong jang đei trong pơlung vă dôm bơngai tơmât jên chă tĕch điên kơtă, pơm kơdih, tĕch kơdih ăn dôm tơring jang xa kăl đei unh hơyuh lơ̆m tơring”.

 Tơproh trong jang ăn Tây Nguyên truh sơnăm 2030, trong vă jang truh sơnăm 2050 kŭm hơmet hloi tơring vă vei sơđơ̆ng dôm pơgar ‘long teh đak, tơring bri brăh kăp gĭt, tơring vei lăng sem bri păng cham char, bri ‘long kăp gĭt đei lơ kơloăi ‘long; vei lăng gen ‘long, sem bri kăp gĭt tơ̆ dôm tơring bri kơdrơ̆ng; atŏk tơiung bri ‘long pơtăm: pơtăm ‘long bri pơm tơmam, choh jang hơdai hăm pơtăm vei bri, tơmam bri ‘ngoăih kơ tơ̆r ‘long; bri ‘long tơpôl, hơdrĕch kon kông; atŏk tơiung bri ‘long tơ̆ tơring kơdrâm; Atŏk tơiung kơmăy ot tơ̆r, pơm kơƀang tang dŏ. Dar dĕh tơplih trong iŏk yoa đak ngâm lơ̆m teh hăm đak tơ̆ng vă vei sơđơ̆ng đak yoa.

Pơgơ̆r hop akŏm, Kơdră tơm tơlĕch nơ̆r sơkơ̆t tơmât jên jang Nguyễn Chí Dũng tơroi, truh dang ei, tơdrong tơproh trong jang ăn tơring Tây Nguyên đĭ gơih ăn Anih TWMTTQVN păng dôm anih tơm, tơring tơrang vă iŏk nơ̆r tơgop bơih. Anih tơm hlôi iŏk đei lơ nơ̆r tơgop kăp gĭt vă hơmet pơkĕh tơdrong tơproh trong jang păng đơ̆ng rŏng kơ hop akŏm mă 2, oei athei gô dơ̆ng dôm tơdrong tơgop đơ̆ng dôm anih jang kơpal, tơring tơrang păng dôm bơngai jang khoa hŏk vă Tơdrong tơproh trong jang ăn tơring Tây Nguyên gơ̆h lăp hăm Trong jang tŏk kơ teh đak, hơnhăk Tây Nguyên jang tŏk rơgŏh ‘lơ̆ng păng pran kơjăp, lăp hăm tŏ ‘mi kial tơplih.

VOV Tây Nguyên/Dơ̆ng tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC