Pơmai Nguyễn Thủy Triều, Kơdră Anih jang - Tổng Thư ký Jơnŭm jang Kaphê Buôn Ma Thuột, dêh char Đak Lăk ăn tơbăt, Jơnŭm jang kaphê Buôn Ma Thuột dang ei tŏk bŏk oei iŏk vei pơđĭ website, trang mạng tơpôl, vang akŏm lơ̆m grŭp chat kơ jơnŭm jang kaphê kăp gĭt Việt Nam, đei tai khuan kơsô̆ lơ̆m trang tơroi tơbăt kơ Anih jang hơlen Tơdrong 'lơ̆ng Kaphê Apŭng plenh teh, noh kơtơ̆ng ang đei akŏm hơlen rim jơ rim pơnĭt, pơtruh ăn rim bơngai jang trong hiôk vă chă pơlong păng pơdah um rŭp apŭng plenh teh. Dôm tơdrong jang hadoi chă hơlen, păng pơih lăm pơhrăm đơ̆ng tơdrong tơm truh tơdrong juăt jang, tơgŭm ăn kaphê Việt Nam gơh đei jơnei kiơ̆ tơchơ̆t 'lơ̆ng hloh. Pơmai Nguyễn Thủy Triều tơroi: “Jơnŭm jang Kaphê Buôn Ma Thuột đei minh jơnŭm jang pran, đei tôm khul jang. Rim 'măng đei minh tơdrong hơlen kiơ gah kaphê dah mă tơchơ̆t gah kaphê noh đe sư adoi pơtruh ăn jơnŭm jang vă hơlen gơih ăn tôm jơnŭm jang. Dah mă đei kơtơ̆ng ang gah kơjă noh bơngai jang gô tơroi hăm jơnŭm jang hloi vă băt hơdah tenh kuăng. Oei bơ̆n chă lơ̆m mạng tơpôl noh đunh dêh, phơ phŏ ưh kơ đei hloi”.

Đơ̆ng sơnăm 2007, ah tam mă jang kiơ̆ kơmăi kơsô̆, sinh viên – bơngai jang mir Nguyễn Công Thịnh tơ̆ pơlei tơm Đà Lạt, dêh char Lâm Đồng, hlôi pơjing đei minh website gah kaphê, chih tơbang kơjă kaphê đơ̆ng dôm anih tĕch răt lơ̆m apŭng plenh teh, jing anih kăp gĭt păng pơyua. Truh dang ei, Tây Nguyên hlôi đei lơ tơdrong jang kiơ̆ kơmăi kơsô̆ păng pơm jang tơnăp, lơ̆m pơm jang, tĕch pơdro, tơguăt jang păng pơtho pơhrăm. Hăm 'nhŏng Đặng Công Kiên, Kơdră Hơp tak xah choh jang xa Kiên Thảo Phát, tơ̆ thĭ trơ̆n sơlam teh Ngọc Hồi, dêh char Kon Tum, tơplih jang kiơ̆ kơmăi kơsô̆ roi hơtŏk kơjă kăp gĭt ah jing tơmam pơm jang kiơ̆ jơnŭm jang kơmăi kơsô̆ yak hadoi. Đei jơnei đơ̆ng dôm var pơgar sâu riêng, kaphê hưuh kơ kơ Hơp tak xah, dôm phŏng mơ̆r vi sinh mă Hơp tak xah kơdih pơm tơlĕch, adoi gơnơm đơ̆ng đei jơnŭm jang kiơ̆ kơmăi kơsô̆ gah choh jang xa tơnăp: “Inh vang jang lơ̆m jơnŭm choh jang xa tơnăp păng đơ̆ng rŏng kơ noh đei năm hŏk lăm gah Organic kơyuơ thâi bơngai Úc pơtho lơ̆m 6 khei hŏk onnline. Đơ̆ng tơdrong hŏk noh inh hlôi iŏk jang vă pơm tơlĕch dôm tơmam drăm 'lơ̆ng. Hơp tak xah inh adoi đei pơm tơlĕch phŏng mơ̆r sinh hŏk 'măn ăn tơdrong choh jang xa, 'măn pơm tơlĕch tơmam drăm păng ôp rơgoh tơmam drăm xa. Đang kơ noh hơp tak xah adoi đei dôm tơmam pơm tơlĕch nhen kaphê, sâu riêng. Dôm kơluăi pơgang hla 'long noh đei pơtăm tơ̆ hơla vă pơjing hla che”.

Tơplih jang kiơ̆ kơmăi kơsô̆ lơ̆m choh jang xa tơ̆ Tây Nguyên dang ei pơtoi pơm kiơ̆ kơjăp dôm trong jang kơmăi kơsô̆ 'măn ăn tơdrong choh jang xa Việt Nam, nhen AutoAgri, MobiAgri, VNPTGreen... Tŏk bŏk tơgŭm ăn rim hơp tak xah sâu riêng tơ̆ apŭng Krông Pắc, dêh char Đak Lăk iŏk yua ư̆ng yŭng VNPT GREEN, Thạc sĩ Nguyễn Lê Anh Dũng, Kơdră Anih jang Kŏng ngê̆ thŏng tin (VNPT Đak Lăk) ăn tơbăt: 'Nguaih kơ ư̆ng yŭng 'măn ăn pơgar choh jang xa păng hơp tak xah, VNPT tŏk bŏk tơlĕch trong choh jang xa pơkăp kơsô̆ AIMS, tơgŭm vei lăng tôm tơdrong đơ̆ng hơdrĕch truh choh pơtăm – vei lăng 'long pơtăm, rong kon tơrong – hơmet jĭ ăn kon tơrong, ka hơdang, hơtŏk tơring tơrang truh tơ̆ vei lăng tơdrong 'lơ̆ng hăm choh jang xa jang ka hơdang: “Nhôn tŏk bŏk oei tơguăt hăm rim tơring vă akŏm đei khul jang mơlôh, hlôh vao gah trong jang kơmăi kơsô̆ vă atŭm vang jang păng yak hadoi lơ̆m tơdrong chih akŏm yư lĭu gah cham char kơsô̆ mă nhôn tŏk bŏk oei tơlĕch jang tơ̆ tơring. Truh sơnăm 2030, gô akŏm đei kơjă kăp gĭt gah yư lĭu hlôi đei akŏm vă gơh tơmơ̆t lơ̆m tơdrong pơm jang tơpă”.

Tơ̆ hop akŏm Asong jang gah choh pơtăm, tơring tơrang 'nao tơ̆ Tây Nguyên 'nao đei pơgơ̆r tơ̆ dêh char Gia Lai, Ƀô̆ trưởng Anih tơm Choh jang xa păng Hơtŏk tơring tơrang Lê Minh Hoan ră hơdah, Tây Nguyên păng rim anih jang Dơnơm, atŭm hăm dôm anih jang mŭk drăm athei iŏk yua trong jang kơmăi kơsô̆ vă tơrĕk dih băl tơnăp hloh, tơgŭm ăn tơdrong choh jang xa kơ tơring hơtŏk tơ-iung tôm tơdrong pơđĭ hăm jang gah bri, choh pơtăm păng rong kon tơrong, kiơ̆ nhen tơchơ̆t choh jang xa lơ kơjă kăp gĭt nhen đei tơbang pơgơ̆r jang lơ̆m Tơchơ̆t 23 sơnăm 2022 đơ̆ng Anih tơm Chĭnh trĭ: “Inh pơtruh nơ̆r hăm dêh char Gia Lai, Kon Tum, Đak Lăk, Đak Nông, Lâm Đồng pơgơ̆r minh tơdrong hop akŏm vă tơroi lơ hloh dơ̆ng gah tơdrong hơvơn asong jang ăn tơdrong choh jang xa, hơkŏm lơ kơjă kăp gĭt ưh kơsĭ hơdrô̆ ôh. 'Nâu jing tơdrong tơchơ̆t đơ̆ng Đảng bơih. Dang ei đei trong pơm jang 'nao bơih, cham char tơpăt 'lơ̆ng, đei lơ trong vă bơ̆n gơh tơrĕk dih băl. Kăp gĭt hloh noh tơchơ̆t jang mă bơ̆n hlôi đei iŏk jơnei”.

Tơdrong jang kiơ̆ kơmăi kơsô̆ tŏk bŏk oei đei pơm jang pran kơtang, tơgŭm ăn rim bơngai jang mir, anih jang mŭk drăm, jơnŭm jang gah lơ tơdrong jang tơ̆ Tây Nguyên (mă hăt noh lơ̆m tơdrong choh jang xa) ƀôh hơdah dôm trong hiôk vă yak tŏk, pơtơm pơm jang đei jơnei keh kong.