Sơnăm hŏk âu ‘noh sơnăm mă blŭng Uông Hân hơtăih kơ ŭnh hnam hŏk oei kơ tă tơ̆ hnam trưng. Ƀai hŏk blŭng a mă drŏ kăn hŏk tro lăm 6, bơngai M’Nông đei hŏk tơ̆ hnam trưng ‘nao, ưh kơ sĭ đơ̆ng hla ar hŏk, mă tơdrong pơkăp đơ̆ng hơnih oei sa kơtă, găh tơdrong băt vei lăng kơdih kâu, pơm rơgoh, ‘yâu. Dôm năr blŭng mơ̆t hŏk, sư đa ôn tơ̆ mum giơng nhâm hrep hrep yua ƀlŏk tơ̆ hnam. Dôm ‘măng thoi noh, thây pơtho vei lăng lăm ling lang đei măt păng pơlung, vă oh ƀôh hiôk dă ƀiơ̆ ƀlŏk kơ hnam.
Tơdrong ‘nâu kŭm hlôi tơgŭm đe mĕ ƀă nhen mŏ H Yến Bkrông, mĕ Uông Hân sơđơ̆ng jơhngơ̆m mưh gơih kon kiơ̆ hŏk tơ̆ hnam trưng: “ Grŭp lăm 6 pơma dơnuh kơtă hăm kô hloi, đei tơdrong kiơ kô roi tơbăt lơ̆m điên thoăi, nhơ̆m hlŭ dăh mă ưh kơ puăt ƀai kô kŭm nhăn tin păng ĭnh băt đei tơdrong đơ̆ng kon ĭnh, ĭnh tôch kơ sơđơ̆ng. Hơnih arih păng pơhrăm tơ̆ âu kŭm tôch kơ ‘lơ̆ng ĭnh ưh kơ đei tơtăm bơngơ̆t kiơ hloi.”
Oei hăm dôm hŏk tro lăm ‘lŏ ƀiơ̆, Hnam trưng hŏk jăl 2 teh đak rong ‘me hŏk tro kon kông apŭng Lắk dang ei đĭ joăt păng jing hnam atŭm kơ đe oh. Rim thây kô pơtho ‘noh jĭ bơngai ƀă, bơngai mĕ mă 2 ling lang hơdai vei lăng, pơlung, tơgŭm păng tơtă kơ đe oh hŏk pơhrăm. Oh H’Wion Sruk, hŏk tro lăm 9 tơbăt: “Thây kô hnam trưng oh tôch kơ ‘mêm kơ hŏk tro păng ling lang vei lăng lu oh tôch kơ tơnăp đơ̆ng tơdrong iĕ ioch hloh nhen chơ̆p khăn, hơpuih hnam păng pơtho lơ tơdrong hơiă nai hai. Đei ƀôh đơ̆ng oh ƀôh đei tơdrong pơlung, kŭm ƀôh ƀlŏk kơ hnam mă lei đei tơdrong bơngơ̆t truh đơ̆ng đe thây kô thoi noh oh ƀôh dă ƀiơ̆ lơ hloh”.
Hăm kô Hoàng Thị Bảy, 16 sơnăm tơklep hăm Hnam trưng hŏk jăl 2 teh đak rong ‘me hŏk tro kon kông apŭng Lắk, jơ năr kô oei tơ̆ hnam trưng lơ hloh kơ tơ̆ hnam. Kô Bảy tơbăt, yua đơ̆ng hnam trưng rong ‘me hŏk tro oei sa kơtă kơna hŏk tro lơ̆m hnam trưng hŏk pơhrăm păng oei sa akŏm đơ̆ng năr mônh truh năr drou, lăp truh hơtuch giĕng đe oh mă đei mă ƀă iŏk brŏk tơ̆ hnam, ƀơ̆t lăp lơ oh mơmat tat, hnam hơtăih dêh hnang, mĭnh sơnăm, tơdrong brŏk tơ̆ hnam lăp jô̆ tơ̆ hơ nglŏu ti đĕch. Hloh kơ ‘noh dơ̆ng, đe oh găh lơ bơngai kon kông truh đơ̆ng lơ tơring pha ra băl tơdăh thây kô ưh kơ hlôh, ưh kơ tơgŭm păng mơmat tơpă tôch kơ hơnat vă đe oh pơih jơhngơ̆m đon.
Kô Hoàng Thị Bảy pơma:.“Yua kơ đe oh ‘noh jĭ dôm hơdrĕch kon kông pha ra băl. Đe oh pơma dơnuh hăm băl hăm nơ̆r kon kông păng tơdrong ‘noh athei nhôn gơh hlôh nơ̆r pơma ‘noh. Vă hlôh đei nhôn athei chă hŏk kơdih vă chă đei nơ̆r pơma atŭm, tơdrong lăp đơ̆ng đe oh vă kơ đei tơdrong mơnat, tơgŭm băl păng đe oh ƀôh tơ̆ hnam trưng kŭm nhen tơ̆ hnam.”
Kiơ̆ kơ kô Nguyễn Thị Thuỳ Diễm, Kơdră vei lăng Hnam trưng hŏk jăl 2 teh đak rong ‘me hŏk tro kon kông apŭng Lắk, sơnăm hŏk 2023-2024, lơ̆m hnam trưng đei 152 ‘nu oh hŏk tro kiơ̆ hŏk. Lơ̆m noh, 96% ‘noh jĭ hŏk tro kon kông hăm 8 hơdrĕch kon kông. Đei lơ oh truh đơ̆ng dôm xăh hơtăih hơtŏ, tơring kon kông lơ̆m apŭng. Tơdrong arih sa đe oh oei lơ mơmat tat. Yua thoi noh, rim thây kô ling lang băt hơdăh, hơdai hăm tơdrong jang pơtho hŏk ‘noh vei lăng hŏk tro oei jing hơnăp jang păng tơdrong ‘mêm kơ eng. Tơ̆ lăm, đe kô, đe thây ‘noh jĭ dôm thây kô pơtho ăn kơ đe oh tơdrong hlôh vao.
Lĕch đơ̆ng hơnih pơtho truh tơ̆ hơnih oei sa kơtă, đe thây, đe kô nhen dôm bơngai ƀă, bơngai mĕ iơ̆m dim vei lăng ăn đe kon sư đơ̆ng ‘măng sŏng sa truh tep pơdơh. “Thây kô tơ̆ hnam trưng kŭm nhen kang ƀô̆, bơngai jang ling lang hơdai hăm đe oh. Đe oh năm tơ̆ âu đơ̆ng lăm 6, kŭm nhen kon kơ dih đĕch. Yua thoi noh đe thây kô pơtho, kang ƀô̆ bơngai jang hnam trưng ling lang yak hơdai vă pơtho hơlen mưh đe mon mơ̆t hŏk tơ̆ hnam trưng.”
Đơ̆ng tơdrong ‘mêm, bơngơ̆t truh, vei lăng đơ̆ng dôm bơngai ƀă, bơngai mĕ mă 2 âu hlôi pơm đei tơdrong ‘lơ̆ng vă đe oh hnam trưng hŏk jăl 2 teh đak rong ‘me hŏk tro kon kông apŭng Lắk hơdrin hŏk pơhrăm hăm đon lui “Năr ‘nâu năm hŏk hơtăih/ Trong hơnăp kơnh trong jê̆”. Păng tơ̆ jăl trong noh, ling lang đei tơdrong vang yak hơdai, tơgŭm đơ̆ng đe thây kô pơtho hnam trưng.
Viết bình luận