Lơ̆m dang vă jê̆ 10 sơnăm âu ki, Đồng Tháp mĭnh lơ̆m dôm tơring năm hơdrol tơ̆ tơring tơmăn đak krong Cửu Long lơ̆m hơmet ming dơ̆ng choh jang sa. Kiơ̆ đơ̆ng noh, hlôi iŏk đei lơ jơnei ‘lơ̆ng lơ̆m tơchĕng hơlen, tơmơ̆t yua kơmăy kơmŏk sinh học lơ̆m yan âu. Lơ̆m tơdrong jang choh jang sa, tơdrong tơmơ̆t yua kơmăy kơmŏk sinh học tơgŭm hơmet ‘lơ̆ng ‘long, kon yŏng, tơplih ‘nao kơmăy kơmŏk rong, vei lăng đei yua jĭ tơ̆ kon tơrong; tơdrong jang rơih pơm hơdrĕch 1,2 ‘long pơtăm ‘nao đei iŏk yua, pơyua ‘lơ̆ng ăn tơdrong jang kiơ̆ Tơdrong jang hơmet ming dơ̆ng tơdrong jang choh jang sa.

Mŏ Nguyễn Phượng Hằng oei tơ̆ xăh Long Hưng B, apŭng Lấp Vò jĭ 1 lơ̆m dôm bơngai jang ‘lơ̆ng jơnei hăm tơdrong jang vei rong kiơ̆ kơ yuăn khan cấy mô. Tơdrong jang ‘nâu tơgŭm mŏ Hằng iŏk đei vă jê̆ 200 triệu hlak jên 1 sơnăm. Kiơ̆ kơ mŏ Hằng, ‘ngoăih kơ dôm tơdrong kăl nhen tŏ ‘mi kial, teh, ki thuơ̆t vei lăng... ‘noh ‘long hơdrĕch ‘lơ̆ng pơm hơnăp jang ‘lơ̆ng hăm tơmam drăm đơ̆ng choh jang sa ‘lơ̆ng. Mă lei, yak hloh tơdrong pơm hơdrĕch lơ ‘măng, ‘long gô tơplih ưh kơ ‘lơ̆ng, hiong hê̆ dôm tơdrong ‘lơ̆ng blŭng a. Kơlih thoi noh, rong cấy mô ‘noh jĭ trong jang tơgŭm pơm hrĕnh kơsô̆ lơ hơdrĕch ‘long pơtăm, vei sơđơ̆ng ‘long rơgoh ưh kơ đei jĭ, vei đei tơdrong ‘lơ̆ng đơ̆ng ‘long tơm.

"Hăm ‘long ‘ngoăih tơ̆ cham char, kiơ̆ đơ̆ng pơm hơdrĕch lơ ‘măng ‘noh gô ưh kơ ‘lơ̆ng, hiong lê̆ tơdrong ‘lơ̆ng blŭng a. Dăh mă kiơ̆ đơ̆ng pơm, thụ phấn ‘noh tơdrong ‘lơ̆ng blŭng a kŭm ƀrư̆ ƀrư̆ hiong lê̆. Bơ̆n kiơ̆ lơ̆m trong jang rong cấy mô pơm hơmet dơ̆ng tơdrong ‘lơ̆ng blŭng a đơ̆ng ‘long; pơm đei ‘long iĕ rơgoh, pran. Ƀơ̆t doh, ‘long kĕ tơ jră tơ̆ ‘ngoăih cham char bri brăh; hơdai hăm tih vơ̆ hrĕnh gơnang đơ̆ng  dôm tơdrong ‘lơ̆ng.”

Tơ̆ tơring tơmăn đak krong Cửu Long, tơdrong tơplih ‘lơ̆ng hơdrĕch ‘long pơtăm ‘moi kiơ̆ iŏk yua kơmăy kơmŏk sinh học hlôi pơm đei lơ hơdrĕch ‘long đei tih vơ̆ hăm kĕ tơjră jĭ ‘lơ̆ng hloh, tơgŭm hơtŏk lơ iŏk yua păng tơmam ‘lơ̆ng.

Lăng kiơ̆ atŭm, Tiến sĩ Đỗ Tiến Phát, Kơdră anih Kơmăy kơmŏk tế bào ‘long pơtăm, Anih jang kơmăy kơmŏk sinh học găh Viện Hàn lâm Khoa học păng kơmăy kơmŏk Việt Nam tơbăt, hơtŏk tơiung kơmăy kơmŏk sinh học ‘noh jĭ trong jang kăl; jĭ tơdrong ‘lơ̆ng vă bơ̆jang tơplih ‘nao tơdrong jang tŏk. Kơmăy kơmŏk sinh học ‘long pơtăm, mă loi ‘noh jĭ kơmăy kơmŏk hơmet ming hơdrĕch tơ̆ ‘long pơtăm hlôi pơm đei lơ tơmam ‘long pơtăm đei dôm tơdrong ‘lơ̆ng nhen chĭu tŏ phang, hơtŏk kơchơ̆t bek ‘lơ̆ng, tơ jră hơdrông phă....

Tiến sĩ Đỗ Tiến Phát tơroi rơđăh, iŏk yua kơmăy kơmŏk sinh học đei lăng ‘noh jĭ trong hơnhăk tơmam đơ̆ng choh jang sa Việt đei hơnih dơ̆ng kơjăp lơ̆m anih tĕch mơdro apŭng plĕnh teh:“Anih jang Kơmăy kơmŏk sinh học nhôn kŭm hlôi gơh jang hăm kơmăy kơmŏk hơmet ming hơdrĕch, truh dang ei hlôi đei dôm jơnei lơ̆m 1,2 ‘long pơtăm, kon tơrong pha ra băl. Đei dôm jơnei tơ̆ ‘long pơtăm, kon tơrong păng vi sinh vật ‘nao đei 1,2 jơnei yak blŭng. Oei tơ̆ tơdrong jang ‘long pơtăm hlôi đei lơ jơnei lơ̆m pơđĭ tơdrong jang tơchĕng hơlen păng pơm hơmet hơdrĕch ‘long pơtăm. Nhôn hlôi tơmơ̆t yua jơnei kơmăy kơmŏk ‘nâu vă tơchĕng hơlen tơdrong jang đơ̆ng lơ hơdrĕch lơ̆m dôm ‘long pơtăm gĭt kăl tơ̆ Việt Nam. Hơdai hăm tơchĕng hơlen tơdrong jang vă hơlen lăng hrĕnh tơdrong jang đơ̆ng trong hơmet ming hơdrĕch."

 Hăm teh đak bơ̆n, tơ̆ dôm tơring đei tơmam pran choh jang sa, dôm sơnăm âu ki, kơmăy kơmŏk sinh học kŭm hlôi đei tơmơ̆t yua jơnei lơ̆m tơdrong vei lăng tơmam drăm đơ̆ng choh jang đơ̆ng rŏng phĕ iŏk, tơ jur ƀiơ̆ hoach, hiong păng hơtŏk kơjă tĕch tơ̆ teh đak đe. ‘Ngoăih kơ ‘noh, dôm trong jang kơmăy kơmŏk vi sinh hlôi đei tơlĕch jang jơ̆p jang, tơgŭm tơplih ‘lơ̆ng păng tơ jur ƀiơ̆ tơdrong iŏk yua phŏng hoă hŏk, đơ̆ng noh hơtŏk ‘lơ̆ng tơdrong kơjăp đơ̆ng tơdrong jang choh pơtăm.

Tơ̆ teh đak bơ̆n, đơ̆ng rŏng kơ tơm ƀa, hơƀo ‘noh jĭ ‘long phe ƀa tơmam sa đei gĭt kăl lơ̆m trong jang choh jang sa. Khei 4 sơnăm 2015, hơdrĕch hơƀo tơplih gene ‘măng mă blŭng đei hơnhăk truh tơpang ti kon pơlei jang chŭn mir, tơƀôh sơnăm blŭng pơtăm hơdrĕch hơƀo ‘nâu, lăp đơ̆ng rŏng kơ Anih tơm vei lăng găh Choh jang sa păng Hơtŏk tơiung tơring tơrang asong hla ar tơchơ̆t pơkăp ăn hơdrĕch ‘long pơtăm tơplih gene mă blŭng tơ̆ Việt Nam. Iŏk yua đơ̆ng rŏng 10 sơnăm pơtăm hơƀo tơplih gene ăn ƀôh hơnăp jang păng tơdrong đei yua đơ̆ng kơmăy kơmŏk sinh học lơ̆m choh jang sa. Akŏm teh pơtăm hơbo tơplih gene jô̆ đơ̆ng sơnăm 2015 truh sơnăm 2022 ‘noh hloh 700.000hek tar.