Lâm Đồng: Tơdrong arih ‘nao tơ̆ tơring bơngai kon kông Gung Ré
Thứ ba, 08:56, 25/07/2023 Quang Sáng/Thuem tơblơ̆ Quang Sáng/Thuem tơblơ̆
VOV4.Bahnar -Xăh Gung Ré, apŭng Di Linh, dêh char Lâm Đồng đei vă jê̆ 1 puăt kơsô̆ kon pơlei ‘noh bơngai kon kông. Gơnang đơ̆ng đei tơdrong tơlph pran kơtang lơ̆m trong tơchĕng trong jang, hơdai hăm tơdrong bơngơ̆t truh tơmơ̆t jên jang, tơgŭm đơ̆ng Đảng păng teh đak, dôm sơnăm âu ki, tơdrong arih sa mŭk drăm kơ kon pơlei tơring ‘nâu hlôi ưh kơ đei pơdơh yak tŏk tơplih rim năr.

Ba nhôn năm rok trong ƀê tŏng ‘lơ̆ng, brih klĕch dôm groi kông hăm kơ mâu jơk glơch glach đơ̆ng dôm mir cheh phe, pơgar ‘long sa plei jing ‘lơ̆ng, mŏ Ka Lèm, bơngai K’ho, oei tơ̆ plei Đăng Rách, xăh Gung Ré, apŭng Di Linh, dêh char Lâm Đồng tơbăt, gơnang đơ̆ng đei trong năm vih vơ̆t hiôk, tơmam drăm, tơmam đơ̆ng choh jang sa chơ chuen bônh, plei tăih đei dui jê̆ hăm tơring kơ drơ̆m kơna tơdrong arih sa mŭk drăm kơ kon pơlei hlôi hơtŏk tơiung ƀiơ̆ tôch kơ lơ pơtêng hăm hơdrol. Hnam hơ yơ kŭm pơnam jang sa, ưh pă tơchĕng răp gô, pơmơ̆ng tơdrong tơgŭm asong đĕch đơ̆ng Đảng păng teh đak: Đảng, Teh đak hlôi bơngơ̆t truh tơgŭm mŏ oh drŏ kăn, lơ̆m noh đei mŏ oh drŏ kăn bơngai kon kông pơma hơdrô̆ lơ̆m tơdrong jang sa vă roi ‘năr roi hơtŏk tơiung. Băt trong jang vă hơtŏk ‘lơ̆ng tơdrong arih sa ŭnh hnam, pơlei pơla tơgop sut pơngot 1 trong kơjăp. Bơnê kơ Đảng, Teh đak hlôi bơngơ̆t truh tơdrong arih sa kon pơlei kon kông, pơtho trong jang sa vă hơtŏk ‘lơ̆ng tơdrong arih sa ŭnh hnam păng pơlei pơla.

Xăh Gung Ré hloh 4.000hek tar teh choh jang sa, lơ̆m noh đei 1.600hek tar cheh phe, hloh 200hek tar ƀa đak ‘noh jĭ 2 ‘long pơtăm tơm. Dôm sơnăm âu ki, Gung Ré oei hơtŏk tơiung kơ hrĕng hek tar ‘long sa plei nai nhen ƀơ, sầu riêng, mắc ca, gui yuăn, mơ mur rong hơdrông pơm brai păng lơ hơgăt teh ‘nhot pơkao rim kơloăi. Gơnang đơ̆ng lăng kăl tơplih trong jang ‘long pơtăm kiơ̆ trong hơtŏk ‘lơ̆ng kơjă tơmam drăm, hơnhăk dôm kơ loăi ‘long pơtăm ‘nao đei iŏk yua păng ‘lơ̆ng lơ̆m choh pơtăm, hơdai hăm tơmơ̆t yua dôm trong jang ki thuơ̆t pơm tơlĕch, iŏk yua atŭm lơ̆m 1 hơgăt teh pơtăm kơ Gung Ré hlôi iŏk đei vă jê̆ 150 triệu hlak jên 1 hek tar 1 sơnăm, tŏk 30 triệu hlak jên 1 hek tar pơtêng hăm 2 sơnăm hơdrol. Kơ sô̆ ŭnh hnam dơnuh hin hlôi jur oei pă 5%.

Kiơ̆ kơ ƀok K’Keo, Bí thư chi bộ plei Hàng Làng, tơdrong arih sa kơ kon pơlei tơplih rơđăh ‘noh jĭ gơnang đơ̆ng tơdrong bơngơ̆t truh đơ̆ng Đảng păng Teh đak găh rim tơdrong: Anih vei lăng kon pơlei xăh tôch kơ bơngơ̆t truh, kang ƀô̆ mơ̆t tơ̆ pơlei vă apĭnh jet gia, pơlung, pơtho tơgŭm, pơgơ̆r ăn kon pơlei băt trong jang sa, gơnang đơ̆ng tơdrong hlôh vao đơ̆ng kon pơlei roi ‘năr roi tŏk. Kon pơlei đei măh mai phe sa ƀa xŏng păng tơdrong rih sa tơmam drăm roi ‘năr roi đei hơtŏk pơtêng hăm hơdrol sơ̆. Kon pơlei băt bơ nê kơ Đảng, teh đak, mă loi ‘noh jĭ kang ƀô̆ tơring hlôi hơdrin pơtho ăn kon pơlei lơ̆m jang sa vă đei đăi nhen năr ‘nâu.

Ƀok Trịnh Văn Dũng, Kơdră Anih vei lăng kon pơlei xăh Gung Ré tơbăt, xăh oei đei hloh 1.600 ŭnh hnam, vă jê̆ 7.000 ‘nu bơngai, lơ̆m noh bơngai kon kông đei hloh 45%. Hơdai hăm tơdrong bơngơ̆t truh, tơgŭm hơdrol đơ̆ng Đảng păng teh đak lơ̆m tơlĕch jang kiơ̆ lơ trong jang tơgŭm, tơdrong jang tơmơ̆t jên jang ăn tơring kon pơlei kon kông, kơlih đơ̆ng tơdrong 1 jơhngơ̆m đon đơ̆ng pơ đĭ khŭl jang chĭnh trĭ păng kon pơlei hlôi pơm đei jơhngơ̆m pran akŏm, tơgŭm xăh ƀrư̆ ƀrư̆ yak tŏk mơmat tat, akŏm hơtŏk tơiung mŭk drăm păng sơđơ̆ng chĭnh trĭ. Sơnăm 2016, Gung Ré đei drơ̆ng ‘noh jĭ xăh jang đang ‘lơ̆ng tơring tơrang ‘nao. Ƀok Trịnh Văn Dũng, pơma hơdăh: “Pơđĭ khŭl jang chĭnh trĭ hlôi mơ̆t jang tơroi tơbăt, krao hơvơn đoàn viên, bơngai jang lơ̆m khŭl vang hơdai hăm kon pơlei pơih să tơdrong jang, trong jang hơiă, trong jang pơcheh hơgei vă pơm jing tơdrong hơiă păng pơih să. Iŏk hơnăp jang tơm ‘noh jĭ kon pơlei, bơngai kơtă jang păng sa yua kơna kon pơlei hlôiđei tơplih ‘lơ̆ng. Dôm tơdrong jang hơtŏk tơiung choh jang sa, pơm tơlĕch choh jang sa, tơplih hơdrĕch ‘long pơtăm, iŏk yua khoa hŏk ki thuơ̆t đei tơlĕch jang đei iŏk yua. Truh dang ei iŏk yua kơ kon pơlei hlôi tŏk đơ̆ng 38 triệu hlak jên tŏk 48 triệu hlak jên 1 ‘nu 1 sơnăm. ‘Noh jĭ dôm tơdrong tơplih rơđăh, tơdrong arih sa kon pơlei đei vei ‘lơ̆ng, sơđơ̆ng tơmơ̆t jên jang hơtŏk tơiung mŭk drăm ŭnh hnam.”

Dang ei, Gung Ré hlôi yak blŭng pơjing đei trong jang hơdai pơm tơlĕch păng tech tơmam đơ̆ng choh jang sa. Lơ̆m tơring kŭm hlôi đei ƀôh dôm tơdrong jang rong ka đak tơ ngiĕt, hơtŏk tơiung rơmo ‘nhĕm ‘lơ̆ng hơnhăk ăn iŏk yua lơ. Mă loi ‘noh jĭ xăh tŏk bŏk hơtŏk tơiung mŭk drăm tơmang lăng tơ̆ hơ la yơ̆p bri, tơmang lăng tơpôl tơklep hăm tơdrong oei sa ‘lơ̆ng hơiă kơ bơngai K’ho. Kiơ̆ lơ̆m dôm jơnei hlôi đei hơdai hăm dôm trong jang trŏ ƀlep, tơdrong drơ̆ng lăp lơ đơ̆ng pơ đĭ khŭl jang chĭnh trĭ păng kon pơlei, lui ngeh akhan Gung Ré gô iŏk đei tơdrong hơgăt xăh tơring tơrang ‘nao ‘lơ̆ng rŏ lơ̆m sơnăm 2024.

 

Quang Sáng/Thuem tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC