Tơring Tây Bắc păng tơring tơjê̆ đei 14 dêh char, đei anih dơ̆ng kăp gĭt gah mŭk drăm – tơpôl, vei sơđơ̆ng tơpôl, jang tơbôl; đei 30 hơdrung bơngai atŭm hơrih jang xa, lơ̆m noh kon pơlei kon kông đei pơhlom 65%, kơdrâ̆m hloh noh hơdrung bơngai Mông, Tày, Thái, Mường, păng Nùng…
Lơ̆m 5 sơnăm kơ âu, dôm tơring kon kông tơ̆ Tây Bắc păng tơring tơjê̆ hlôi pơjing đei hloh 860 tơdrong jang tôm kon pơlei vei lăng sơđơ̆ng teh đak, hăm vă jê̆ 46.000 tơdrong jang đei pơih să lơ̆m lơ tơring, tơdrong jang.
Lơ tơdrong jang đei jơnei kĕ pơlan să pran kơtang nhen: “Kâu lak ƀô̆ pơtho pơ-‘lơ̆ng đon bơnôh, tơgŭm bơngai hơvơ̆l kơ trong vih ‘lơ̆ng hơrih atŭm hăm kon pơlei” kơ dêh char Sơn La; “Anih hơkŭm kơ tơdrong khop sơđơ̆ng tơpôl tơ̆ pơlei Giàng Ly Cha” kơ dêh char Lai Châu; “Jơva teng neng sơnêp tơ̆ tơring khop Mường Riệc” kơ dêh char Hòa Bình. Ƀok Giàng A Pao, vang jang lơ̆m khul hơkŭm Tin Lành Báp-tít Việt Nam tơ̆ pơlei Sam Lang, xah Nà Hỳ, apŭng Nậm Pồ, dêh char Điện Biên ăn tơbăt: “Nhôn vang jang lơ̆m khul kơdih vei sơđơ̆ng tơpôl ưh đei ƀônh ôh, adoi ưh đei hơpah kiơ ôh. Mă lei nhôn băt mưh ưh đei khul vei sơđơ̆ng tơpôl âu, pơlei pơla đei tơdrong noh tơnap kơ sek tơlang. Ah năm sek tơlang dôm tơdrong tơhĭl adoi ƀơm kon pơlei hĭl tơtok, adoi tơnap mơ̆n. Nhôn hlôi hơdrin tơblang ăn kon pơlei, vă kon pơlei băt nhôn noh khul vei sơđơ̆ng tơpôl, kon pơlei tơmơ̆ng, trŏ noh drơ̆ng nơ̆r pơ-'lơ̆ng dih băl”.
Kiơ̆ tơroi đơ̆ng kŏng an dôm tơring, kiơ̆ tơdrong jang tơlĕch jang, kon pơlei hlôi tơroi ăn jê̆ 70.000 kơtơ̆ng ang đei tơrĕk truh vei sơđơ̆ng tơpôl; đei lơ kơtơ̆ng ang kăp gĭt, tơgŭm ăn khul jang kơpal hơlen lăng băt hloh 13.300 tơdrong đei ƀôh, rôp vei hloh11.500 'nu...
Lơ̆m 5 sơnăm, kon pơlei hlôi vang chă hơvơn lĕch kŭp kơ̆l yơ̆r ti păng chă rôp đei hloh 900 'nu mă đe tơchă rôp, bơngai pơm glăi kơdâu klenh; vang vei lăng, pơtho pơ-'lơ̆ng đom bơnôh ăn hloh 3.700 'nu bơngai hơvơ̆l kơ trong chôt vih hăm tơpôl; phă hŭt lê̆ kơ hrĕng rơbâu met vuông hơ̆t pơgang dư... Jing um rŭp jang hơgei lơ̆m tơdrong jang tang găn păng tơjră ma túy, ƀok Sồng A Dính, kră pơlei, bơngai mă đei kon pơlei lui yom tơ̆ xah Hang Kia, apŭng Mai Châu, dêh char Hòa Bình tơroi: “Ba athei tơroi ăn kon mon kon sâu ba mă hơdrol, kon sâu po pơm kiơ̆ tơnăp noh pơlei pơla pơtơm mơ̆ng kiơ̆. Inh pơtho kon sâu ưh gơh chă grŏn et hơ̆t dư, ưh đei pơm glăi khôi luơ̆t... Bơngai grŏnh et hơ̆t dư ưh kơ vă năm gơ̆t, inh năm hơvơn tơ̆ hnam hloi, bơngai mă đe tơchă rôp inh atŭm hăm đe tơdăm, đe drăkăn, đe linh so năm hơvơn tơ̆ hnam... Đei bơngai năm jang sa hơpah ăn kơ đe, chă lui kiơ̆ kư̆ kă, vih tơ̆ hnam soh lê̆ chơnang soi ƀlŏk, inh truh pơtho akhan vă đe sư hơmet pơ-'lơ̆ng chơnang soi nhen so”.
Đe kră pơlei, kơdră pơlei, bơngai đei kon pơlei lui yom tơ̆ dôm tơring ataih yaih, tơring sơlam hlôi tơgop tih tên ƀơ̆t chă tơroi pơtho kon pơlei vang jang kơtă vei sơđơ̆ng tơpôl tơ̆ tơring; vei sơđơ̆ng tơdrong pơgơ̆r kơdih tơring teh kơ teh đak. Pơma ah Hop akŏm, Trung tươ̆ng Lê Quốc Hùng, Thư̆ trương Anih tơm Kŏng an ră hơdah: “Pơkăl rim bơngai jang hơgei pơtoi chĕp vei tơdrong tơguăt tơguăl kon pơlei, vă pơtoi plang jơhngơ̆m jăn, kơ̆l 'ngok; tơrĕk 'mêm kơ-eng dih băl, pơm jang đei jơnei hloh. Tôm tơdrong jang noh athei kơchăngl kiơ̆ tơchơ̆t đơ̆ng Đảng pơgơ̆r, jơnŭm pơgơ̆r tơring vei lăng, rim khul kŏng an, khul linh, linh vei sơlam teh, măt trâ̆n, tuyên yăo tơpă jing khul jang dơnơm, sơkơ̆t ăn tơdrong hơtŏk tơ-iung; pơjing anih dơ̆ng kơjăp lơ̆m vei sơđơ̆ng tơpôl, păng anih yak truh noh pơjing jơhngơ̆m pran lơ̆m tơpôl kon pơlei”.
Trung tươ̆ng Lê Quốc Hùng pơkăl khul kŏng an kơchăng jang atŭm hăm khul linh, anih linh vei sơlam hơlen kơjăp rok trong sơlam. Pơkăl kŏng an dôm dêh char pơgơ̆r kŏng an apŭng, xah, phương... atŭm hăm khul linh, anih linh vei sơlam teh jang tơnăp tơdrong chă hơvơn jơnŭm pơgơ̆r tơring, hơvơn kon pơlei; tơguăt hăm kon pơlei, pơm kiơ̆ “3 atŭm”, “4 băt' hăm kon pơlei. Atŭm hăm tơdrong chă hơvơn, kăl jang tơnăp tơdrong pơyua ăn tơpôl hăm kon pơlei, hăm khul kŏng an păng kon pơlei teh đak boăl Lào.
Ƀơ̆t 'măng âu, Anih tơm Kŏng an hlôi pôk Ƀăng hmach bơnê ăn 22 anih jang, 61 tơ-'ngla jang tơnăp lơ̆m tơdrong jang tôm kon pơlei vei sơđơ̆ng tơpôl teh đak tơ̆ tơring kon pơlei kon kông tơ̆ Tây Bắc păng tơring tơjê̆, jăl sơnăm 2018 - 2023; asong tơmam ăn rim bơngai tang măt mă kon pơlei lui yom lơ̆m tơpôl kon pơlei kon kông.
Viết bình luận