Đơ̆ng rŏng 5 sơnăm jang hadoi vă tang găn păng tơjră răm đơ̆ng ‘mi kial lơ̆m anih jang pơtho pơhrrăm, rim tơring pơgơ̆r lơ tơdrong pơlong, lăm pơhrrăm, lơ tơdrong jang vă hơtŏk hlôh vao lơ̆m tơjră hăm ‘mi kial đak hơbông pơrăm. Lơ tơdrong tơroi tơbăt gah tang găn păng tơjră răm kăp gĭt đei pơgơ̆r nhen: tơdrong pơlong “Dŏng plei teh – Hơ-ioh pơjing um ai bơngai nuih mơng hơgei vă tang găn ‘mi kial pơrăm păng hơyuh tô̆ ‘mi tơplih”, “Chih nơ̆r ‘nao ăn tơdra hơri kră păng tơdra hơri juăt jue gah tang găn păng tơjră ‘mi kial pơrăm”, bieh um tơ̆ cham hăm hơnăn “Hadoi hăm oh tang găn păng tơjră ‘mi kial pơrăm – Pơjing tơdrong hơrih ning nai ‘lơ̆ng sơđơ̆ng”, Pơhrăm tơjră hăm teh tơdrŏ tơ̆ hnam trưng jăl kơđeh Măng Đen, apŭng Kon Plông, dêh char Kon Tum…
Atŭm hăm dôm tơdrong đei jơnei, tơdrong jang hadoi tang găn păng tơjră ‘mi kial pơrăm adoi oei đei tơ̆ minh ƀar tơjruh nhen: pơm jang hadoi tam mă tơtom; dôm tơdrong hŏk thim gah tang găn păng tơjră ‘mi kial pơrăm tam mă hơnơ̆ng đơ̆ng dôm tơring; tơdrong pơhrăm ăn bơngai pơtho tơ̆ dôm hnam trưng hŏk thim gah tang găn păng tơjră ‘mi kial pơrăm tam mă tơpă đei tơrĕk hơtŏk kơtang.
Kiơ̆ kơ ƀok Nguyễn Văn Tiến, Phŏ Kơdră Anih jang Vei lăng Thong hơbong đak, Tang găn păng tơjră ‘mi kial pơrăm, lơ̆m Anih tơm Choh jang xa păng Hơtŏk tơring tơrang, Việt Nam dơ̆ng mă 5 lơ̆m dôm teh đak ƀơm răm kơtang gah hơyuh tô̆ ‘mi tơplih. Dôm sơnăm tơjê̆ âu, ‘mi kial hơnơ̆ng kơ đei lơ, phŏ oei đei “đak hơbông”, “ ‘mi kial đak lŏk jroh” pơrăm hli hlơt gah kon bơngai păng mŭk drăm. Kơyươ noh, hop akŏm jing trong hiôk vă hơlen lăng dơ̆ng dôm tơdrong tơnăp, tơdrong oei đei, ƀai hŏk hlôh vao păng tơlĕch dôm trong jang hơdah vă pơtoi hơtŏk tơdrong jang tang găn păng tơjră ‘mi kial pơrăm lơ̆m anih jang pơtho pơhrrăm tơ̆ dôm jăl hŏk lơ̆m jăl pơtoi đơ̆ng rŏng. Ƀok Nguyễn Văn Tiến tơroi: “Đơ̆ng đe thâi, duch pơtho, dôm hnam trưng păng bơngai tang măt ƀôh hơdah, tơdrong jang hadoi lơ̆m tang găn păng tơjră răm đơ̆ng 'mi kial lơ̆m dôm môn hŏk hăm đe hơ-ioh noh tơnăp hloh. Kơyươ noh khei năr truh, nhôn pơtruh nơ̆r hăm kơdră kơ 2 anih jang tơm pơtoi iŏk jang tơdrong mă âu. Kơyươ đơ̆ng noh bơ̆n gô jang tơnăp hơmet ăn đe mon hlôh vao hơdah gah tơjră răm đơ̆ng 'mi kial , mă 2 noh pơtoi pơjing minh tơpôl sơđơ̆ng lơ̆m pơyan ‘mi kial truh”.
Mơ̆t lơ̆m sơnăm hŏk ‘nao, rim tơring adoi hơtŏk pran, pơih să tơdrong hơmet pơhlôh gah tang găn păng tơjră răm đơ̆ng 'mi kial lơ̆m hnam trưng. Mă kăl tơmơ̆t pơtho thim, akŏm he hăm tơdrong pơtho gah tang găn păng tơjră răm đơ̆ng 'mi kial lơ̆m hăm lơ trong jang kơchăng, gah tang găn păng tơjră ‘mi kial pơrăm truh đe mĕ ƀă, unh hnam păng tơpôl.
Adrol kơ noh, Anih jang Vei lăng Thong hơbong đak, Tang găn păng tơjră ‘mi kial pơrăm hlôi jang atŭm hăm Anih jang gah Tơmam drăm kăl (Anih tơm Pơtho Pơhrăm) pơgơ̆r Pơma đam gah jang hadoi hơtŏk hlôh vao lơ̆m tang găn păng tơjră ‘mi kial pơrăm lơ̆m dôm môn hŏk, pơtho pơhrrăm tơ̆ dôm hnam trưng THCS kơ 5 dêh char Tây Nguyên. Đơ̆ng noh ăn ƀôh, hlôi đei jơnei tơnăp hăm lơ ƀai chih tơroi dăp đon dăp bơnôh đơ̆ng đe kơdră kơpal hnam trưng păng bơngai pơtho. Ƀơ̆t ‘măng âu, tang măt ăn Anih jang Vei lăng Thong hơbong đak, Tang găn păng tơjră ‘mi kial pơrăm, ƀok Nguyễn Văn Tiến atŭm hăm đe kơdră kơ minh ƀar Anih jang Pơtho Pơhrrăm, Anih Choh jang xa păng Hơtŏk tơring tơrang dêh char Đăk Lăk păng tang măt ăn Kŏng ti Acecook tơ̆ Việt Nam hlôi truh apong, pơma dơnuh, hơlêm păng asong tơmam ăn 02 unh hnam bơngai pơtho đei tơdrong hơrih tơnap tap lơ̆m dêh char Đăk Lăk (unh hnam ‘nhŏng Nguyễn Thái Dương păng unh hnam pơmai Đỗ Thị Huyền).
Tơ̆ Việt Nam, lơ̆m 30 sơnăm tơjê̆ âu, rim sơnăm ‘mi kial đak hơbông pơm 300 ‘nu bơngai lôch răm păng hiong, pơrăm mŭk drăm đơ̆ng 1 - 1,5% GDP. Đe hơ-ioh, hŏk tro đei 28% kơsô̆ măt bơngai teh đak Việt Nam jing minh lơ̆m dôm bơngai ƀônh ƀơm răm đơ̆ng ‘mi kial pơrăm.
Atŭm hăm dôm khôi lươ̆t tơchơ̆t, trong tơlĕch jang gah tang găn păng tơjră ‘mi kial pơrăm ăn đe hơ-ioh, hŏk tro, Thủ tướng teh đak hlôi tơlĕch Tơdrong jang “Hơtŏk hlôh vao ăn kon pơlei păng Vei lăng hli đei sar bar ‘mi kial pơrăm lơ̆m tơpôl, truh sơnăm 2030” lơ̆m noh, pơjao sơnong jang ăn Anih tơm Pơtho Pơhrrăm jang atŭm hăm Anih tơm Choh jang xa păng Hơtŏk tơring tơrang chă pơhrrăm ăn bơngai pơtho; jang atŭm hăm dôm tơdrong tang găn păng tơjră ‘mi kial pơrăm lơ̆m tơdrong pơtho; akŏm kiơ̆ tơchơ̆t “Trưng hŏk sơđơ̆ng hăm ‘mi kial đak hơbông”; vei sơđơ̆ng ăn hŏk tro, anih pơtho pơhrăm ƀơ̆t đei ‘mi kial đak hơbông truh.
Viết bình luận