Tơ̆ Đăk Lăk, lơ trong jang “tơplih jơhngơ̆m đon tơchĕng, trong jang sa” kơ yuơ Khul drŏ kăn tơlĕch jang hlôi hơnhăk đei iŏk jơnei hơ iă.Mŏ H’Bŭi Ayun, oei tơ̆ buôn Drai Sĭ, tơring Ea Tar, apŭng Cư Mgar, dêh char Đăk Lăk tơbăt, sơ̆ ŭnh hnam lăp gơnang lơ̆m 1ha chehphe. Ư̆h kơ đei kon jên kơna chă răt phŏng tuh au to jei tŏk iŏk đơ̆ng đe hơdrol, mư̆h phĕ đang ‘nŏh năm ba ăn kơ đe kơna kon jên uơ oei jei ưh kơ đei dôm yơ. Sơnăm 2019, mŏ H’Bŭi tŏk iŏk 70 triu hlak jên đơ̆ng Hơnih mong jên tơgŭm djru Tơpôl apŭng hăm jên cheh tŏ sĕt. Đei kon jên, klo akăn mŏ chă pơma dơnuh dih băl trong jang sa, chă pơtăm lơ kơ loăi ‘long, rong kon tơrong vă jang sa đei iŏk yua kơjăp ƀiơ̆. Mŏ H’Bŭi Ayun tơbăt:“Gơnơm vang mơ̆t lơ̆m khul, đei pơmai oh chă pơtho ăn kơna ba hŏk kiơ̆, pơm kiơ̆. Gơnơm đơ̆ng noh kơna ba băt chă rong kon tơrong, jang sa, tơplih ‘long pơtăm, kon tơrong trŏ lăp ƀiơ̆. Ba pơtăm ‘ngiet păng hơƀo tơ̆ mir vă chă hiĕm rơmo, pơbe, gơnơm đơ̆ng noh kơna mă hơnhăk đei iŏk yua kơjăp ƀiơ̆. Pơtêng hăm jang hơdrô̆ chehphe sơ̆ dang ei sơđơ̆ng ƀiơ̆ bơih”.

Hơdrin pơnam chă pơrô̆ hơvơn pơmai oh tơplih jơhngơ̆m đon tơchĕng, trong jang sa vă ƀrư̆ ƀrư̆ yak hloh dơnuh kơjăp ‘lơ̆ng, Khul drŏ kăn tơring Ea Mnông, apŭng Cư̆ Mgar, dêh char Đak Lăk hlôi yak hơdoi, pơtho tơbăt vă pơmai oh jang kiơ̆ khoa hŏk kih thuơ̆t-kmăi kmŏk lơ̆m choh jang sa, tơplih ‘long potăm, kon tơrong trŏ lăp. Pơjing khul tŏk iŏk jên đơ̆ng kon jên pơkom vă tơgŭm pơmai oh đei kon jên jang sa. Mŏ Phạm Thị Ngọc Trang, Kơdră chĕp pơgơ̆r Khul drŏ kăn tơring Ea Mnông tơbăt trong jang kơ tơring:“Vă pơmai oh ŭnh hnam dơnuh păng rim ŭnh hnam vă jê̆ dơnuh yak hloh dơnuh hin kơjăp ‘nŏh Khul drŏ kăn tơring jei ăn pơmai oh tŏk iŏk jên đơ̆ng rim hơnih, đơ̆ng hơnih pơkom kơ khul. Khul drŏ kăn tơring iung jang hơdoi hăm Hơnih bơ̆ jang Măt trân Tổ quốc tơring hlôi pơjao rim trong jang rong pơbe vă pơmai oh ŭnh hnam dơnuh, vă jê̆ dơnuh chă rong, hŏk pơhrăm, năm dăr lăng rim hơnih đe jang sa vă pơmai oh hŏk pơhrăm đơ̆ng noh jang kiơ̆ khoa hŏk kih thuơ̆t lơ̆m rong kon tơrong vă yak hloh dơnuh hin”.

‘Nao au, Khul kơdră chep pơgơ̆r Đảng dêh char Kon Tum ‘nao pơgơ̆r Hop akŏm pơtôch hloh 2 sơnăm tơlĕch jang kiơ̆ ‘Măng hơvơn “Pơm tơplih jơhngơ̆m đon tơchĕng, trong jang sa kơ kon kông, pơm ăn kon kông hơdrin yak hloh dơnuh hin kơjăp”. ‘Nau ‘măng chă hơvơn tôch gĭt kăl kơ yuơ akŏp măt bơngai kon pơlei hloh 610.000 ‘nu bơngai kơ dêh char Kon Tum, kon pơlei kon kông hlôi tơmơ̆t 55% tơdrong hơrih sa oei tơnap tap păng ŭnh hnam kon kông dơnuh tơmơ̆t truh 95% ŭnh hnam dơnuh kơ dêh char. 

Đơ̆ng rŏng hloh 2 sơnăm dêh char Kon Tum tơlĕch jang kiơ̆ ‘Măng hơvơn “Pơm tơplih jơhngơ̆m đon tơchĕng, trong jang sa kơ kon kông, pơm ăn kon kông hơdrin yak hloh dơnuh hin kơjăp” hlôi đei iŏk jơnei hơ iă. Lang să trong jang pơlong năng kơ yuơ kơdră chĕp pơgơ̆r tơring, khul tơ iung pơjing, kon pơlei lăp đon, jang kiơ̆ pơm pơjing đei tơplih kơtang lơ̆m jơhngơ̆m đon tơchĕng, trong jang sa.

Lơ̆m dêh char Kon Tum đei hloh 12.300 ŭnh hnam kon kông dơnuh, vă jê̆ dơnuh roi năr roi hŭt ƀiơ̆ trong joăt pă gan lăp, pă đei gô chang gơnang teh đak tơgŭm mă lei hơdrin jang sa tôch ai; hloh 13.600 ŭnh hnam kon kông dơnuh, vă jê̆ dơnuh hlôi jang kiơ̆ khoa hŏk kih thuơ̆t lơ̆m choh jang sa; 3.600 ŭnh hnam kon kông vang mơ̆t lơ̆m khul jang hơdoi, hơp tak xah; 6.115 ŭnh hnam yak hloh dơnuh hin, hloh trong tơlĕch jang ... Ƀok Dương Văn Trang, Kơdră jang lơ̆m Trung ương Đảng, Bí thư Đảng, Kơdră chĕp pơgơ̆r Jơnŭm vei lăng kon pơlei dêh char Kon Tum tơbăt:“Khei năr au ki kon pơlei bơ̆n tim mă tơplih jơhngơ̆m đon, trong jang sa kơna kon pơlei bơ̆n oei dơnuh. Jei lơ̆m hơgăt teh ‘nŏh mă lei bơngai Yuăn đe sư jang ‘nŏh kĕ pơm pơdrŏng, jei lơ̆m hơgăt teh ‘nŏh kon pơlei bơ̆n jang oei hơnơ̆ng dơnuh đĕch. ‘Măng hơvơn pơm tơplih jơhngơ̆m đon tơchĕng, trong jang sa kơ kon kông, pơm ăn kon kông hơdrin yak hloh dơnuh hin kơjăp vă kon pơlei bơ̆n jang sa đei ƀôh, hơdrin yak hloh dơnuh kơjăp ‘lơ̆ng”

Trong tơlĕch jang kơ dêh char Kon Tum truh sơnăm 2025 ‘nŏh đei đơ̆ng 70% ŭnh hnam dơnuh, vă jê̆ dơnuh hlôi tơplih jơhngơ̆m đon chă tơchĕng, roi năr roi hŭt lơ dôm tơdrong joăt joe pă trŏ lăp, hơdrin yak hloh dơnuh hin; hloh 25% ŭnh hnam kon kông dơnuh păng vă jê̆ dơnuh hlôi hơrih sa sơđơ̆ng dơ̆ng kơjăp. Vă iŏk đei trong tơlĕch jang au, Khul kơdră chĕp pơgơ̆r Đảng dêh char Kon Tum tơlĕch lơ trong jang, nhen: Atŏk kơtang hơnăp jang chĕp pơgơ̆r đơ̆ng rim hơnih bơ̆ jang đảng hăm trong jang “Yak rim koeng, kơleng rim hnam”, “ ‘Mi pru ju kơtang”, “Pơtho chro jang hloi”; jang hơgrop rim Tơdrong jang tơm teh đak, rim trong jang vei lăng hơrih sa tơpôl hăm rim trong pơgơ̆r kơ ‘Măng pơrô̆ hơvơn; atŏk iŏk đei jơnei ‘măng hơvơn pơting dih băl  "Pơrô̆ pơrôp kon pơlei hơgei”, lang să rim trong jang hơ iă, trong jang đei iŏk yua kơjăp vă ‘Măng hơvơn tơpă đei jơnei hơ iă.