Anih gru grua Pơgar Rossi ah trong Trần Hưng Đạo, phương Đạt Hiếu, thĭ xah Buôn Hồ, jĭ minh lơ̆m dôm pơgar pơtăm kaphê păng kơsu kơyuơ bơngai Phalăng pơjing tơ̆ Đăk Lăk ah sơnăm 1926. 'Nâu jĭ anih ƀenh kơ tơdrong akŏm vă iung tơjră kơ kăch mang tơ̆ Tây Nguyên lơ̆m 2 tơdrong tơblah kơ hơdrung hơdrĕch kon pơlei bơ̆n.

Mă kăl noh lơ̆m tơdrong tơblah Mih, tơ̆ Pơgar Rossi hlôi akŏm đei 1 jơnŭm jang Đảng, minh chi đoan hơdruh tơdăm păng anih yu kĭch hăm 16 bơngai jang vang akŏm. Bơngai jang păng tơ-'ngla Pơgar Rossi hlôi tơgŭm tơmam drăm xa, phao kơtuang ăn kăch mang; tơgŭm Anih jang Jên hu kơ dêh char Đăk Lăk tơplih kơ hrĕng tâ̆n tơmam drăm vă chơ pơtruh ăn tơring kăng kư̆ kơ dêh char.

Đơ̆ng sơnăm 2018, Pơgar Rossi hlôi đei Anih jang vei lăng kon pơlei dêh char Đăk Lăk pơkăp jing Anih Gru grua kơ jơhnơr hơrih kơ dêh char. Dang ei tơ̆ âu oei đei hnam oei păng anih pơm jang kơ tơ-'ngla pơgar, hơlŭng đak, hnam pai gŏ, sum tơmo, gŏl đing pơro đak adoi oei đei vei nhen um rŭp so đơ̆ng tơm.

Vă hơmet, iŏk yua kơjă kăp gĭt kơ gru grua Pơgar Rossi 'măn jang tơmang pơhiơ̆, Tiến sĩ Lương Thanh Sơn, sơ̆ jang kơdră Anih Pơdah tơmam so Đăk Lăk akhan, athei đei tơdrong sơkơ̆t tôm tong hăm anih gru grua âu. Yă Lương Thanh Sơn pơkăp thoi âu:

“Bơ̆n hơdrô̆ tơrĕk truh hnam kơ tơ-'ngla pơgar đĕch mă ưh đei tơrĕk truh hnam pơtăm (hnam kơjung) kơ bơngai Êđê pơm jang tơ̆ noh. Tôm tơring tăp dăr noh dôm bơngai jang chiu pŭ tŏ 'mi kial vă pơm tơlĕch găr kaphê tơ̆ pơgar âu. Noh tơjê̆ pơgar Rossi đei pơlei kiơ, đei dôm tŏ hnam kơjung, noh jĭ minh pah kơ pơgar jang, nĕ tơchĕng pơkăp hơdrô̆ pơgar jang đĕch ôh, kơlih kiơ bơ̆n ưh đei tơrĕk hăm noh vă 'nhăk tơmoi chă tơmang truh”. 

Dang ei, jơnŭm pơgơ̆r tơring tŏk bŏk oei chă trong vă ming hơmet Anih gru grua Pơgar Rossi atŭm hăm tơdrong chă tơbang, hơtŏk tơmang pơhiơ̆... Ƀok Y Cing Mlô, Phŏ kơdră Anih jang vei lăng kon pơlei thĭ xah Buôn Hồ ăn tơbăt:

"Đơ̆ng rŏng kơ hơmet ming đang noh thĭ xah gô chă hơvơn akŏm plang dôm hla bar chih răk, tơmam drăm so vă pơdah, pơjing tơdrong jang tơmang pơhiơ̆ tơguăt hăm dôm anih jang tơmang pơhiơ̆ nai. Adoi pơtruh nơ̆r hăm dêh char tơmơ̆t anih gru grua âu jing minh lơ̆m dôm anih truh tơmang kơ đe tơmoi. Nhôn adoi pơgơ̆r kơjăp dôm anih jang, mă kăl noh anih jang pơtho pơhrăm gô rơih anih truh âu jĭ minh lơ̆m dôm anih kăp gĭt vă pơgơ̆r dôm tơdrong akŏm hŏk hơlen 'nguaih kơ tơdrong hŏk tơm vă pơtho gah tơdrong juăt jue, iŏk yua dôm tơdrong kăp gĭt kơ jơhnơr hơrih kơ anih gru grua”.