Rông kơ kon pơlei kon kông Tây Nguyên pơma atŭm păng kơ bơngai Xơ Đăng pơma hơdrô̆, đei lăng jĭ minh um pơtih joh ayŏ kăp gĭt kơ tơring teh âu. Hăm kon pơlei kon kông Tây Nguyên, Rông đei sơnong tơm dơnơm gah đon lui, joh ayŏ păng jĭ um ai kơ jơ̆p pơlei pơla. Rông kơ bơngai Xơ Ðăng jĭ hnam kơjung să, bơbŭng kơjung, lăng đơ̆ng ataih nhen kơ pla săng vĕ hơlơ̆k tơ̆ plenh kơjung ti ti, dơ̆ng ah hơnê̆ pơlei. 'Nhŏng A Pháo, Kơdră xah Đak Ang, apŭng Ngọc Hồi, dêh char Kon Tum ăn tơbăt:

“Rông jĭ anih hơkŭm kơ pơlei pơla, đơ̆ng chă hŏk hôp, 'năr lêh tih, et xa 'noh kon pơlei akŏm tơ̆ Rông vă atŭm pơgơ̆r. Rông đei rim bơngai lơ̆m pơlei atŭm băl pơkăp, asong tơdrong jang ăn rim bơngai, rim khul minh tơdrong jang. Rông sơ̆ đei pơm bơbŭng hăm hla, hăm 'nhĕt gia, chơnĕng hăm pơ-o... dang ei noh pơm bơbŭng hnam hăm kem”.

Anih teh pơm Rông kơyuơ Kră pơlei rơih păng hơnơ̆ng ah anih teh groi kơjung, rơngơp 'lơ̆ng. Rông đei pơm ah anih mă gơh tơƀang lăng đơ̆ng hơtaih mă lei ưh đei pơm ah hơtuch pơlei. Tơdrong pơm Rông athei pơm kiơ̆ ƀlep pơkăp kơ pơlei pơla păng kiơ̆ kơ đon lui yang hơpang. Kiơ̆ khôi kră sơ̆, Kră pơlei gô tơroi tơchơ̆t pơm Rông ăn tôm bơngai lơ̆m pơlei hơdrol kơ minh sơnăm vă hơmet chă 'long tơmam drăm vă pơm rông, đơ̆ng rŏng kơ noh soi tơbeh vă apinh yang asong pơm hnam. Kră pơlei jĭ bơngai kơtă hơlen, pơgơ̆r kon pơlei vă vei sơđơ̆ng tơdrong 'lơ̆ng trŏ hăm khôi juăt hnam kon pơlei, asong sơnong jang ăn rim unh hnam tơgop jơhngơ̆m, tơmam drăm păng jên hu.

Rông kơ bơngai Xơ Đăng đei đơ̆ng 8 truh 10 tŏ jrăng, kiơ̆ kơ rông tih dah mă iĕ. Jrăng đei pơtoi dih băl hăm 'long tih pơgăn dih băl jing anih tơmăn vă pơm drơh hnam. Jrăng tơm pơtoi hăm jrăng iĕ hăm rơpuơ̆n. Ƀok A Phâng, xah Đăk Ang, apŭng Ngọc Hồi, dêh char Kon Tum ăn tơbăt: Hăm kon pơlei Xơ Đăng, Rông athei mă kơjung tơl tơ̆ kơpal plenh thoi noh pơtơm akŏm hơyuh grasia đơ̆ng plenh teh. Kon pơlei Xơ Đăng lui Rông jĭ gơng tơroh đơ̆ng kon bơngai hăm plenh teh, anih tơkuh păng pơtruh đon lui đơ̆ng kon bơngai hăm yang hơpang:

“Pơm Rông tơ̆ âu noh nhôn năm tơchă dôm tơm 'long tih, dĭl vĭl. Tôm tơdrong noh ưh đei yua kơđinh vă pơm hnam mă hơdrô̆ chô̆ hăm tĕch hre. Hơdrô̆ Kră pơlei păng dôm bơngai 'lŏ sơnăm pơtơm băt trong chă pơm, chô̆ pơtoi păng pơgơ̆r kôn mon kon sou. Pơm hnam hơdrô̆ bơngai drŏnglo đĕch pơm kơlih drŏnglo gơh chă tŏk 'long, tŏk kơjung. Ah hnam hlôi đei pơm đang noh pơtơm truh tơ̆ đe drăkăn năm iŏk hla hre, tanh chô̆ jing hlak vă pơm bơbŭng Rông. Sơ̆ noh pơm pơhlom hloh 1 khei noh đang minh pôm Rông”.

Drơh Rông kơ bơngai Xơ Đăng hơnơ̆ng đei pơm hăm kram. Dôm tơm kram đei kon pơlei koh kơjung kiơ̆ kơ tơdrong kơjung rơvak hnam, đơ̆ng rŏng kơ noh đe teh klat păng 'măn pơm drơh hnam. Chơnĕng noh pơm hăm tơ̆r hơtăng, pơdơ̆ng tơjê̆ băl văr tăp dăr jrăng hnam. 'Măng Rông pơih gah anăp, anih đei cham să. Kung tŏk jur noh pơm hăm 'long tih. Rông kơ bơngai Xơ Đăng đei pơkăp 2 pah bơbŭng tơm, pơm hăm gia dah mă hla hre tanh tơjê̆ băl kiơ̆ trong, pơkăp đơ̆ng hơla tŏk tơ̆ kơpal. Ƀok A Phâng, xah Đăk Ang, apŭng Ngọc Hồi, dêh char Kon Tum ăn tơbăt:

“Mưh pơlei đei kơdrơ̆m bơngai noh đe pơm Rông tih, oei tŏ sĕt noh pơm iĕ đĕch. Ah pơm Rông athei kơleng lăng gah tơdrong kơjung păng hơtaih, 2 mă âu athei mă hơtŏ dih băl. Anih grasia hloh noh anih soi plang. Dang ei noh đei chơnang soi plang, sơ̆ ki đe tanh tơnanh 'măn ah jrăng Rông, xa rim tơmam yă kiơ adoi tah tŏ sĕt lơ̆m noh, lăng noh jĭ tơmam plang ăn kơ yă ƀok dơnơm”.

Lơ̆m Rông hơnơ̆ng đei mul meo păng kơtol dôm hlak che hăm dok pơkao ƀlang, kon sem, rơdje ƀa... Kon pơlei Xơ Đăng hơdrô̆ yua 3 đak kơ-ang noh kok, găm, păng brê vă pơrŏ ƀơ̆t pơm Rông. Kiơ̆ khôi juăt kơ kon pơlei đak kơ-ang găm noh gô tơpuh lê̆ đĭ kiĕk kơnê̆, đak kơ-ang kok noh tơƀôh đon bơnôh tơguăt tơguăl păng đak kơ-ang brê noh tơƀôh ăn tơdrong đei jơnei. Lơ̆m rim  Rông adoi đei minh anih grasia kơdih vă soi tơbeh hăm dôm tơmam yang, phơphŏ noh minh pôm săng, tơmo, hơke kơpô... Lơ̆m Rông, lơ pơlei kơtol rup Ƀok Kơdră Hồ Chí Minh, hla kơ teh đak. Ưh hơdrô̆ jing anih akŏm hŏk hôp, Rông oei jĭ anih mă kon pơlei Xơ Đăng vei răk tơƀăk mong dôm kơjă joh ayŏ juăt jue, đon lui kơ kon pơlei kơdih.